[ویکی فقه] انفال در قرآن. به اموال عمومی متعلق به امام و حکومت اسلامی انفال می گویند.
انفال از ماده «ن ف ل» و در لغت به معنای غنیمت ، بخشش ، افزون بر مقدار واجب یا زیاده بر اصل آمده است، ازاین رو به نمازهای مستحبی « نافله » گفته اند. در اصطلاح فقه امامیه نیز به اموال خاص معصوم و به تعبیری دیگر اموالی که مالک خصوصی ندارد و به امام و حاکم اسلامی تعلق دارد انفال اطلاق می شود و از نظر اهل سنت غنایم و اموالی است که افزون بر سهم غنیمت جنگجویان، به آنان داده می شود. وجه نامگذاری این اموال به انفال آن است که این اموال اضافه بر شرکت پیامبر و امام در خمس ، هدیه خداوند به آنان است یا آن که این اموال ویژه پیامبر و امام بوده، افزون بر ملک خصوصی آنان است. برخی گفته اند: از آن جهت که با حلال شدن این اموال برای نخستین بار بر مسلمانان، آنان بر امتهای پیشین برتری یافتند به این اموال انفال گفته شده.
مباحات اصلیه
انفال با مفاهیمی دیگر از جمله مباحات اصلیه یا اوّلیه، مشترکات، فئ و غنیمت از این جهت که همگی زاید بر مالکیت خصوصی است مشترک و از جهاتی با آن ها متفاوت است؛ تفاوت انفال با مباحات اصلیه در این است که مباحات اصلیه ملک کسی نیست و هرکس آن را حیازت کند مالک آن می شود؛ مانند آبها، حیوانات وحشی، علفها و ماهیها برخلاف انفال که بدون اذن ، تصرف و تملک آن جایز نیست. مشترکات اموالی است که به عموم مسلمانان تعلق دارد و همگان حق انتفاع از آن را دارند؛ مانند راهها، مساجد، کاروانسراها و بر خلاف انفال قابل تملک شخصی یا انتقال نیست. فئ در اصطلاح به اموالی گفته می شود که از کافران بدون جنگ به غنیمت گرفته می شود و یکی از مصادیق انفال و نسبت میان این دو عموم و خصوص مطلق است؛ یعنی همه مصادیق فئ از انفال به شمار می رود؛ ولی بسیاری از انفال فئ نیست. غنیمت اصطلاحاً به اموالی اطلاق می شود که در جنگ از کافران به دست می آید. نسبت غنیمت با انفال عموم و خصوص من وجه است؛ زیرا برخی غنیمتها، یعنی اموالی که بدون جنگ و خونریزی یا بدون اذن امام به دست آید جزو انفال است، هر چند برخی همه غنایم را مصداق انفال دانسته اند.
انفال از ماده «ن ف ل» و در لغت به معنای غنیمت ، بخشش ، افزون بر مقدار واجب یا زیاده بر اصل آمده است، ازاین رو به نمازهای مستحبی « نافله » گفته اند. در اصطلاح فقه امامیه نیز به اموال خاص معصوم و به تعبیری دیگر اموالی که مالک خصوصی ندارد و به امام و حاکم اسلامی تعلق دارد انفال اطلاق می شود و از نظر اهل سنت غنایم و اموالی است که افزون بر سهم غنیمت جنگجویان، به آنان داده می شود. وجه نامگذاری این اموال به انفال آن است که این اموال اضافه بر شرکت پیامبر و امام در خمس ، هدیه خداوند به آنان است یا آن که این اموال ویژه پیامبر و امام بوده، افزون بر ملک خصوصی آنان است. برخی گفته اند: از آن جهت که با حلال شدن این اموال برای نخستین بار بر مسلمانان، آنان بر امتهای پیشین برتری یافتند به این اموال انفال گفته شده.
مباحات اصلیه
انفال با مفاهیمی دیگر از جمله مباحات اصلیه یا اوّلیه، مشترکات، فئ و غنیمت از این جهت که همگی زاید بر مالکیت خصوصی است مشترک و از جهاتی با آن ها متفاوت است؛ تفاوت انفال با مباحات اصلیه در این است که مباحات اصلیه ملک کسی نیست و هرکس آن را حیازت کند مالک آن می شود؛ مانند آبها، حیوانات وحشی، علفها و ماهیها برخلاف انفال که بدون اذن ، تصرف و تملک آن جایز نیست. مشترکات اموالی است که به عموم مسلمانان تعلق دارد و همگان حق انتفاع از آن را دارند؛ مانند راهها، مساجد، کاروانسراها و بر خلاف انفال قابل تملک شخصی یا انتقال نیست. فئ در اصطلاح به اموالی گفته می شود که از کافران بدون جنگ به غنیمت گرفته می شود و یکی از مصادیق انفال و نسبت میان این دو عموم و خصوص مطلق است؛ یعنی همه مصادیق فئ از انفال به شمار می رود؛ ولی بسیاری از انفال فئ نیست. غنیمت اصطلاحاً به اموالی اطلاق می شود که در جنگ از کافران به دست می آید. نسبت غنیمت با انفال عموم و خصوص من وجه است؛ زیرا برخی غنیمتها، یعنی اموالی که بدون جنگ و خونریزی یا بدون اذن امام به دست آید جزو انفال است، هر چند برخی همه غنایم را مصداق انفال دانسته اند.
wikifeqh: انفال_در_قرآن