انسان گرایی دینی

انسان گرایی دینی[ الف] ترکیبی از فلسفه اخلاقی انسان گرایانه با شعائر و فعالیت های اجتماعی بوده و روی نیازها، علایق و توانایی های انسان تمرکز دارد. آن گونه که از نامش پیداست، تفاوت اصلی میان انسان گراهای دینی و انسان گرایان سکولار در این است که انسان گراهای دینی موضع زندگی انسان گرایانه را دین خود می دانند و با استفاده از مدل اجتماعی سازماندهی می نمایند. از انسان گرایی دینی بعضاً بنام دین خداناباور نیز یاد می گردد.
انسان گراهای دینی در قرن بیست و یکم معمولاً تحت چتر «فرهنگ اخلاقی»[ ب] یا «انسان گرایی اخلاقی»[ پ] سازمان دهی می نمایند. انسان گرایی دینی امروزه به طور کلی یک پدیده آمریکایی است؛ یک جنبش اخلاقی بریتانیای برای مدت کوتاهی در اواخر قرن نوزدهم تا اوایل قرن بیستم فعال بود، اما در دهه ۱۹۶۰ میلادی جلوه های «دینی» خود را به طور گسترده ترک کرد و مدعی شد که انسان گرایی کمتر دارای هویت دینی است و بیشتر یک برچسب مفید برای تشریح نمودن رویه های عقلانی و غیر دینی مرتبط به کردار نیک و اخلاق می باشد. گروه های فرهنگ اخلاقی و انسان گرایی دینی برای بار نخست در ایالات متحده توسط وزیران یونیتارینیسم تشکیل شد، کسانی که باوجود باور نداشتن به خدا تلاش نمودند تا دینی سکولار متأثر از افکار فیلسوف فرانسوی اگوست کنت بسازند.
جنبش های انسان گرایی در اواخر قرن بیستم میلادی با گروه های محافظه کار مسیحی در ایالت متحده در تضاد افتادند. «انسان گرایی سکولار» به مشهورترین نوع انسان گرایی منظم مبدل شده است. با این حال، انجمن انسان گرای آمریکایی تذکر می دهد که انسان گرایی سکولار به طور گسترده از میان فرهنگ اخلاقی، توحیدگرایی و جهان گرایی ظهور کرد. [ ۱]
فرقه عقل ( به فرانسوی: Culte de la Raison ) یک دین غیرخداباور بود که توسط ژاک ابر، پیری گسپارد شاومیت و حامیان آن ها در جریان انقلاب فرانسه ساخته شد. [ ۲]
کلیسای نوتردام پاریس در ۱۷۹۳ در جریان انقلاب فرانسه به «معبد تعقل»[ ت] مبدل گردید و برای مدتی «بانوی آزادی» جایگزین مریم مقدس در چندین محراب کلیسا شد. [ ۳]
اگوست کنت پدر جامعه شناسی در دهه ۱۸۵۰ اثبات گرایی، «دین انسانیت»، را تأسیس کرد. [ ۴] اگوست کنت شاگرد و منشی کلود هانری سن سیمون، پدر سوسیالیسمِ فرانسه، بود. اگوست کنت برای اولین بار اصطلاح «دگر دوستی»[ ث] را به کار برد.