اندیشهٔ آزاد یا آزاداندیشی یک دیدگاه فلسفی بدون محدود شدن تفکر به طرز فکر دینی است ( مستلزم بی خدایی نیست اما ضرورتاً ملازم آن هم نیست ) . اندیشهٔ آزاد برپایهٔ مدارک علمی، منطق و احتمالاً انسان گرایی است. این تفکر تحت تأثیر مرجعیت، سنتها، احساسات و دگماتیسم قرار نمی گیرد. افرادِ دارای اندیشهٔ آزاد را به نام آزاداندیش می شناسند.
... [مشاهده متن کامل]
برپایهٔ اندیشهٔ آزاد، افراد نباید چیزی را بدون استفاده از خرد و دانش و بر اساس تعصب و بدون مدرک به عنوان حقیقت، رد یا قبول کنند؛ بنابراین آزاداندیشان تلاش می کنند تا باورهای خود را برپایهٔ حقیقت ها، روش علمی و اصول منطق و دلیل برهانی بنا نهند؛ و از مغالطات منطقی، یا تأثیر محدودکنندهٔ مرجعیت، فرهنگ غالب، پیش داوری، بنیادگرایی، سنت، افسانه های شهری و هرگونه دگم دیگری دوری کنند. بر این اساس وقتی فلسفه اندیشه آزاد در مورد دین به کار برده می شود، با توجه به داده های علمی، نظریه های علمی رسمی و اصول منطقی، شواهد ناکافی برای باور به پدیده های فراطبیعی وجود دارد.
شاید خطی از ویلیام کلیفورد، ریاضیدان و فیلسوف بریتانیایی، اندیشه آزاد را بهتر توصیف کند: «این همیشه نادرست است، برای همه و در هرکجا، تا هر چیزی را بدون مدارک کافی باور کنند». به این خاطر که بسیاری از مسائل حقوقی، اعتقادات و باورهای رایج برپایهٔ دگما هستند، در بسیاری از اوقات طرز فکر آزاداندیشان مخالف باور رایج است.
گل بنفشه ( بنفشهٔ فرنگی ) از دیرباز نماد اندیشه آزاد بوده است. دلیل این انتخاب به خاطر نام و ظاهر این گل است. نام این گل، «Pansy» از ریشهٔ «pensée» در فرانسوی به معنی «اندیشه» است. همچنین ظاهر این گل شبیه صورت انسان است و در ماه اوت سرخم می کند، طوریکه که انگار مشغول اندیشه عمیق است.
سال ۱۶۰۰ میلادی را آغاز اندیشه آزاد مدرن می شناسند. این سال به خاطر وقایع اعدام جوردانو برونو در ایتالیا به خاطر مخالفت با کلیسا و تفتیش عقاید مهم است.
واژهٔ آزاداندیش «Freethinker» را نخست آنتونی کالینز ( ۱۶۷۸–۱۷۲۹ ) رواج داد. او از دوستان صمیمی جان لاک فیلسوف بود. کالینز جزوه ها و کتاب های بسیاری منتشر کرد که در آنها به دین سنتی تاخت. او عضو گروهی بود که «آزاداندیشان» خوانده می شد، و مجله ای با عنوان «آزاداندیش» منتشر می کرد. کالینز این واژه را برای اطلاق به کسانی به کار می برد که مخالف هرگونه دین سازمان یافته ای بودند. وی در مهمترین کتابش با عنوان «گفتاری در آزاداندیشی» یا «A Discourse of Free Thinking» در سال ۱۷۱۳ به شرح دلایل خود برای اتخاذ این رویکرد پرداخت.
... [مشاهده متن کامل]
برپایهٔ اندیشهٔ آزاد، افراد نباید چیزی را بدون استفاده از خرد و دانش و بر اساس تعصب و بدون مدرک به عنوان حقیقت، رد یا قبول کنند؛ بنابراین آزاداندیشان تلاش می کنند تا باورهای خود را برپایهٔ حقیقت ها، روش علمی و اصول منطق و دلیل برهانی بنا نهند؛ و از مغالطات منطقی، یا تأثیر محدودکنندهٔ مرجعیت، فرهنگ غالب، پیش داوری، بنیادگرایی، سنت، افسانه های شهری و هرگونه دگم دیگری دوری کنند. بر این اساس وقتی فلسفه اندیشه آزاد در مورد دین به کار برده می شود، با توجه به داده های علمی، نظریه های علمی رسمی و اصول منطقی، شواهد ناکافی برای باور به پدیده های فراطبیعی وجود دارد.
شاید خطی از ویلیام کلیفورد، ریاضیدان و فیلسوف بریتانیایی، اندیشه آزاد را بهتر توصیف کند: «این همیشه نادرست است، برای همه و در هرکجا، تا هر چیزی را بدون مدارک کافی باور کنند». به این خاطر که بسیاری از مسائل حقوقی، اعتقادات و باورهای رایج برپایهٔ دگما هستند، در بسیاری از اوقات طرز فکر آزاداندیشان مخالف باور رایج است.
گل بنفشه ( بنفشهٔ فرنگی ) از دیرباز نماد اندیشه آزاد بوده است. دلیل این انتخاب به خاطر نام و ظاهر این گل است. نام این گل، «Pansy» از ریشهٔ «pensée» در فرانسوی به معنی «اندیشه» است. همچنین ظاهر این گل شبیه صورت انسان است و در ماه اوت سرخم می کند، طوریکه که انگار مشغول اندیشه عمیق است.
سال ۱۶۰۰ میلادی را آغاز اندیشه آزاد مدرن می شناسند. این سال به خاطر وقایع اعدام جوردانو برونو در ایتالیا به خاطر مخالفت با کلیسا و تفتیش عقاید مهم است.
واژهٔ آزاداندیش «Freethinker» را نخست آنتونی کالینز ( ۱۶۷۸–۱۷۲۹ ) رواج داد. او از دوستان صمیمی جان لاک فیلسوف بود. کالینز جزوه ها و کتاب های بسیاری منتشر کرد که در آنها به دین سنتی تاخت. او عضو گروهی بود که «آزاداندیشان» خوانده می شد، و مجله ای با عنوان «آزاداندیش» منتشر می کرد. کالینز این واژه را برای اطلاق به کسانی به کار می برد که مخالف هرگونه دین سازمان یافته ای بودند. وی در مهمترین کتابش با عنوان «گفتاری در آزاداندیشی» یا «A Discourse of Free Thinking» در سال ۱۷۱۳ به شرح دلایل خود برای اتخاذ این رویکرد پرداخت.
