اندیجان
لغت نامه دهخدا
دانشنامه عمومی
اَندیجان ( نام های دیگر: اندکان، اندگان ) از شهرهای ازبکستان و مرکز استان اندیجان این کشور است.
اندیجان در جنوب خاوری فرغانه، بر کرانه چپ سیحون بالا در ۴۳/۴۰ درجه طول خاوری و ۲۵/۷۲ درجه عرض شمالی نهاده است. اندیجان به دلیل واقع بودن در مسیر سمرقند، کاشغر از اهمیت فراوان برخوردار است.
پیشینه تاریخی اندیجان و رویدادهایی که در دوره پیش از اسلام بر آن گذشته با تاریخ کهن دره فرغانه درآمیخته است.
دربارهٔ این که اسلام چگونه به اندیجان راه یافت در منابع اسلامی آگاهی نیامده است. به نظر می رسد که مهاجمان مسلمان آشکارا به اندیجان لشکر نبردند و اسلام به تدریج در آنجا نفوذ کرد.
در ۲۹ اوت ۱۸۷۵ که تاشکند به دست روس ها افتاد، مردم اندیجان هیأتی به تاشکند فرستادند و تابعیت روس ها را پذیرفتند. اما پذیرش تابعیت روسیه مخالفانی داشت، چنان که در ۳۰ سپتامبر ۱۸۷۵ برضد سلطه روسیه در اندیجان قیامی گسترده درگرفت. روس ها ناگزیر به گشودن قهرآمیز اندیجان شده، در ۱ اکتبر ۱۸۷۵ دسته های نظامی خود را به اندیجان فرستادند.
اندیجان در زلزله ای که در ۱۹۰۲ در آن روی داد کامل ویران شد، اما به زودی بازسازی آن آغاز شد و انجام گرفت. پیوستن اندیجان به ازبکستان در سال ۱۹۴۱ رسمیت یافت.
زبان مردم اندیجان در زمان های پیش از اسلام را باید در شمار زبان های ایرانی تبار شرقی قرار داد. [ ۱] هم زمان با نفوذ قزاق ها و قراختاییان، زبان ترکی در این منطقه گسترش یافت. پس از یورش مغول، از سده هفتم به بعد، رفته رفته بر اهمیت زبان ترکی افزوده شد. در پایان سده دهم هجری، چنانچه بابر می گوید:
زبان مردم اندیجان ترکی بوده و در آن حوالی کسی که ترکی نداند، یافت نمی شود
به نوشته بابر گویش ترکی اندیجانی نماینده گویش های فرغانه بوده است، چنانچه امیرعلی شیرنوایی آثار ادبی ترکی خود را با این گویش آفریده است؛ بنابراین، گویش ترکی اندیجان در شکل گیری زبان ادبی ازبکی سهمی بسزا داشته است. در پژوهش های امروزی گویش اندیجانی در شمار گویش های قرلق، چگل و اویغور قرار می دهند.
نام این شهر منابع روزگار مغول، اندکان و در منابع روزگار جغتایی، اندگان آمده است.
• بابر
اندیجان در جنوب خاوری فرغانه، بر کرانه چپ سیحون بالا در ۴۳/۴۰ درجه طول خاوری و ۲۵/۷۲ درجه عرض شمالی نهاده است. اندیجان به دلیل واقع بودن در مسیر سمرقند، کاشغر از اهمیت فراوان برخوردار است.
پیشینه تاریخی اندیجان و رویدادهایی که در دوره پیش از اسلام بر آن گذشته با تاریخ کهن دره فرغانه درآمیخته است.
دربارهٔ این که اسلام چگونه به اندیجان راه یافت در منابع اسلامی آگاهی نیامده است. به نظر می رسد که مهاجمان مسلمان آشکارا به اندیجان لشکر نبردند و اسلام به تدریج در آنجا نفوذ کرد.
در ۲۹ اوت ۱۸۷۵ که تاشکند به دست روس ها افتاد، مردم اندیجان هیأتی به تاشکند فرستادند و تابعیت روس ها را پذیرفتند. اما پذیرش تابعیت روسیه مخالفانی داشت، چنان که در ۳۰ سپتامبر ۱۸۷۵ برضد سلطه روسیه در اندیجان قیامی گسترده درگرفت. روس ها ناگزیر به گشودن قهرآمیز اندیجان شده، در ۱ اکتبر ۱۸۷۵ دسته های نظامی خود را به اندیجان فرستادند.
اندیجان در زلزله ای که در ۱۹۰۲ در آن روی داد کامل ویران شد، اما به زودی بازسازی آن آغاز شد و انجام گرفت. پیوستن اندیجان به ازبکستان در سال ۱۹۴۱ رسمیت یافت.
زبان مردم اندیجان در زمان های پیش از اسلام را باید در شمار زبان های ایرانی تبار شرقی قرار داد. [ ۱] هم زمان با نفوذ قزاق ها و قراختاییان، زبان ترکی در این منطقه گسترش یافت. پس از یورش مغول، از سده هفتم به بعد، رفته رفته بر اهمیت زبان ترکی افزوده شد. در پایان سده دهم هجری، چنانچه بابر می گوید:
زبان مردم اندیجان ترکی بوده و در آن حوالی کسی که ترکی نداند، یافت نمی شود
به نوشته بابر گویش ترکی اندیجانی نماینده گویش های فرغانه بوده است، چنانچه امیرعلی شیرنوایی آثار ادبی ترکی خود را با این گویش آفریده است؛ بنابراین، گویش ترکی اندیجان در شکل گیری زبان ادبی ازبکی سهمی بسزا داشته است. در پژوهش های امروزی گویش اندیجانی در شمار گویش های قرلق، چگل و اویغور قرار می دهند.
نام این شهر منابع روزگار مغول، اندکان و در منابع روزگار جغتایی، اندگان آمده است.
• بابر
wiki: اندیجان
اندیجان (روستا). اندیجان ( به ازبکی: Andijan ) یک منطقهٔ مسکونی در ازبکستان است که در شهرستان بلاغ باشی واقع شده است. [ ۱] اندیجان ۱۰٬۲۰۰ نفر جمعیت دارد.
wiki: اندیجان (روستا)
اندیجان (شهرستان قره سو). اندیجان ( به لاتین: Anjyyan ) یک روستا در قرقیزستان است که در استان اوش واقع شده است. [ ۱] اندیجان ۵٬۱۰۵ نفر جمعیت دارد.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلف
wiki: اندیجان (شهرستان قره سو)
پیشنهاد کاربران
پیشنهادی ثبت نشده است. شما اولین نفر باشید