اندک اندک

/~andak~andak/

مترادف اندک اندک: خردخردک، خوش خوش، رفته رفته، کم کم، متدرجاً، نغزنغزک، نم نم، نم نمک

معنی انگلیسی:
gradual, gradually, little by little

لغت نامه دهخدا

اندک اندک. [ اَ دَ اَ دَ ] ( ق مرکب ) کم کم. ( ناظم الاطباء ) ( فرهنگ فارسی معین ). بتدریج. تدریجاً. رفته رفته. ( فرهنگ فارسی معین ). آهسته آهسته. متدرجاً. بمرور. خرده خرده. خردخرد. نرمک نرمک. نرم نرم.خوش خوش. قلیلاً قلیلاً. ( یادداشت مؤلف ) :
اندک اندک سر شاخ درخت
عالی گردد بمیان مرغزار.
منوچهری.
دهد اندک اندک بروز دراز
پس آنگه ستاندبیک روز باز.
اسدی.
مرا بخواب دل آکنده بود و سر زخمار
زمانه کرد ز خواب اندک اندکم بیدار.
ناصرخسرو.
اندک اندک علم یابد نفس چون عالی شود
قطره قطره جمع گردد وآنگهی دریا شود.
ناصرخسرو.
شاید آنگه کزین جوال بکیل
اندک اندک برو بپیماید.
ناصرخسرو.
چنانکه خرج سرمه اگرچه اندک اندک اتفاق افتد آخر فناپذیرد. ( کلیله و دمنه ). تربض ؛ اندک اندک روزگار گذاشتن. ( تاج المصادر بیهقی ). تهصص ؛ اندک اندک مکیدن. ( تاج المصادر بیهقی ). تربض ؛ اندک اندک فاستدن. ( تاج المصادر بیهقی ). تمرز؛ اندک اندک مکیدن. ( تاج المصادر بیهقی ). استدراج ؛ اندک اندک نزدیک گردانیدن. ( تاج المصادر بیهقی ).
نشاطی نیم رغبت می نمودند
بتدریج اندک اندک میفزودند.
نظامی.
چو گشت اندک اندک ز پرگار دور
بهر دوریی دورتر گشت نور.
نظامی.
گر صبر کنی بصبر بی شک
دولت بتو آید اندک اندک.
نظامی.
پس حیات ماست موقوف فطام
اندک اندک جمع کن تم الکلام.
مولوی.
اندک اندک نور را بر نار زن
تا شود نار تو نور ای بوالحزن.
مولوی.
میزهاند میبرد تا معدنش
اندک اندک تا نبینی بردنش
وین نفس جانهای ما را همچنان
اندک اندک دزدد از جنس جهان.
مولوی.
چونکه زشت و ناخوش و رخ زرد شد
اندک اندک در دل او سرد شد.
مولوی.
ملک او را اندک اندک بلطف بیدار کرد. ( گلستان ).
چو دوستی کند ایام اندک اندک بخش
که یار بازپسین دشمنی است جمله ربای.
سعدی.
ناگاه اثر غیبت و فنا ظاهر شدن گرفت و اندک اندک استیلا آورد. ( انیس الطالبین ص 122 ). اندک اندک برف می آمد و هوا قدری سرد بود. ( انیس الطالبین ص 131 ). استدراج ؛ اندک اندک در کاری درآوردن. ( ترجمان جرجانی مهذب عادل بن علی ). تدخل ؛ اندک اندک درآمدن. ( منتهی الارب ). تدرج ؛ اندک اندک قریب گردیدن. ( منتهی الارب ). تدلس ؛ اندک اندک گرفتن طعام. ( منتهی الارب ). تدنی ؛ اندک اندک نزدیک شدن. ( منتهی الارب ). تفریض ؛ اندک اندک واجب گردانیدن چیزی را. ( منتهی الارب ). تمقق ؛اندک اندک خوردن شراب را. ( منتهی الارب ). قت ؛ اندک اندک آب فراهم آوردن. ( منتهی الارب ).بیشتر بخوانید ...

فرهنگ فارسی

۱ - کم کم : اندک اندک همی شود بسیار (گلستان ) . ۲ - بتدریج تدریجا رفته رفته .

فرهنگ معین

( ~. ~. ) (ق مر. ) ۱ - کم کم . ۲ - به تدریج ، رفته رفته .

جدول کلمات

کمکم

پیشنهاد کاربران

خوش خوش. [ خوَش ْ / خُش ْ خوَش ْ / خُش ْ ] ( ق مرکب ) آهسته آهسته. رفته رفته. کم کم. نرم نرم. ( یادداشت مؤلف ) . خوش خوشک :
گر کونت از نخست چنان بادریسه بود
آن بادریسه خوش خوش چون دوک رشته شد.
...
[مشاهده متن کامل]

لبیبی.
من ایشان را خوش خوش می آورم تا از شما بگذرم و بگذرند و چون بگذشتم برگردم و پای افشارم. ( تاریخ بیهقی ) . آبی بود در پس پشت ایشان تنی چند از سالاران کارنادیده گفتند خوش خوش لشکر بر باید گردانید به کرّوفر تا به آب رسند. ( تاریخ بیهقی ) . سارغ بازگشت و خواجه بزرگ خوش خوش به بلخ آمد. ( تاریخ بیهقی ) . امیر علامت را فرمود تا پیشتر می بردند و خوش خوش بر اثر آن میراند. ( تاریخ بیهقی ) .
خاک سیه بطاعت خرمابن
بنگر چگونه خوش خوش خرما شد.
ناصرخسرو.
خوش خوش فرود خواهد خوردنت روزگار
موش زمانه را توئی ای بی خرد پنیر.
ناصرخسرو.
بر پایه علمی برآی خوش خوش
برخیره مکن برتری تمنا.
ناصرخسرو.
تا هرچه بداد مر ترا خوش خوش
از تو بدروغ ومکر بستاند.
ناصرخسرو.
از عمر بدست طاعت یزدان
خوش خوش ببرد بدانچه بتواند.
ناصرخسرو.
با همه خلق از در خوش صحبتی
خوش خوش و سازنده چون با خایه ای.
سوزنی.
صدر بزرگان نظام دین به تفضّل
گوش کند قطعه رهی را خوش خوش.
سوزنی.
خوش خوش ز نهان گشت عیان راز دل آب
با خاک همی عرضه دهد راز نهان را.
انوری.
خوش خوش از عشق تو جانی میکنم
وز گهر در دیده کانی میکنم.
خاقانی.
خوش خوش خرامان میروی ای شاه خوبان تا کجا
شمعی و پنهان میروی پروانه جویان تا کجا.
خاقانی.
بدین تسکین ز خسرو سوز می برد
بدین افسانه خوش خوش روز می برد.
نظامی.
نفس یک یک بشادی می شمارد
جهان خوش خوش ببازی می گذارد.
نظامی.
خوش خوش در دل سلطان این سخنها اثر کرد. ( جهانگشای جوینی ) .
عاشقی می گفت و خوش خوش می گریست
جان بیاساید که جانان قاتلی است.
سعدی.
بیدار شو ای خواجه که خوش خوش بکشد
حمال زمانه رخت از خانه عمر.
حافظ.

خوش خوش . [ خوَش ْ / خُش ْ خوَش ْ / خُش ْ ] ( ق مرکب ) آهسته آهسته . رفته رفته . کم کم . نرم نرم . ( یادداشت مؤلف ) . خوش خوشک :
گر کونت از نخست چنان بادریسه بود
آن بادریسه خوش خوش چون دوک رشته شد.
...
[مشاهده متن کامل]

لبیبی .
من ایشان را خوش خوش می آورم تا از شما بگذرم و بگذرند و چون بگذشتم برگردم و پای افشارم . ( تاریخ بیهقی ) . آبی بود در پس پشت ایشان تنی چند از سالاران کارنادیده گفتند خوش خوش لشکر بر باید گردانید به کرّوفر تا به آب رسند. ( تاریخ بیهقی ) . سارغ بازگشت و خواجه ٔ بزرگ خوش خوش به بلخ آمد. ( تاریخ بیهقی ) . امیر علامت را فرمود تا پیشتر می بردند و خوش خوش بر اثر آن میراند. ( تاریخ بیهقی ) .
خاک سیه بطاعت خرمابن
بنگر چگونه خوش خوش خرما شد.
ناصرخسرو.
خوش خوش فرود خواهد خوردنت روزگار
موش زمانه را توئی ای بی خرد پنیر.
ناصرخسرو.
بر پایه ٔ علمی برآی خوش خوش
برخیره مکن برتری تمنا.
ناصرخسرو.
تا هرچه بداد مر ترا خوش خوش
از تو بدروغ ومکر بستاند.
ناصرخسرو.
از عمر بدست طاعت یزدان
خوش خوش ببرد بدانچه بتواند.
ناصرخسرو.
با همه خلق از در خوش صحبتی
خوش خوش و سازنده چون با خایه ای .
سوزنی .
صدر بزرگان نظام دین به تفضّل
گوش کند قطعه ٔ رهی را خوش خوش .
سوزنی .
خوش خوش ز نهان گشت عیان راز دل آب
با خاک همی عرضه دهد راز نهان را.
انوری .
خوش خوش از عشق تو جانی میکنم
وز گهر در دیده کانی میکنم .
خاقانی .
خوش خوش خرامان میروی ای شاه خوبان تا کجا
شمعی و پنهان میروی پروانه جویان تا کجا.
خاقانی .
بدین تسکین ز خسرو سوز می برد
بدین افسانه خوش خوش روز می برد.
نظامی .
نفس یک یک بشادی می شمارد
جهان خوش خوش ببازی می گذارد.
نظامی .
خوش خوش در دل سلطان این سخنها اثر کرد. ( جهانگشای جوینی ) .
عاشقی می گفت و خوش خوش می گریست
جان بیاساید که جانان قاتلی است .
سعدی .
بیدار شو ای خواجه که خوش خوش بکشد
حمال زمانه رخت از خانه ٔ عمر.
حافظ.

پایه پایه. [ ی َ / ی ِ ی َ / ی ِ ] ( ق مرکب ) پلّه پلّه. اندک اندک. تدریجاً :
چو خواهی کسی راهمی کرد مه
بزرگیش جز پایه پایه مده.
اسدی.
در تأنی گوید ای عجول خام
پایه پایه برتوان رفتن ببام.
مولوی.
به مرور ؛ کم کم. اندک اندک. تدریجاً. آهسته آهسته. متدرجاً: به مرور دهور، به مرور زمان.
little by little
خوش خوشک
جسته جسته . [ ج َ ت َ / ت ِ ج َ ت َ / ت ِ ] ( ق مرکب ) کم کم . سند آن در لفظ زبان شکسته بیاید. ( آنندراج ) . تک تک . گاه گاه . یک یک . ( یادداشت مؤلف ) . یواش یواش . تدریجاً. ( فرهنگ نظام ) : جسته جسته
...
[مشاهده متن کامل]
اخباری میرسد. جسته جسته اطلاعاتی به ما میرسد. جسته جسته اشعار خوب هم درین دیوان دیده میشود. جسته جسته آواز توپی شنیده میشد. جسته جسته حرفهایی از او مسموع شد. ( از یادداشتهای مؤلف ) .

خوارخوار. [ خوا / خا خوا / خا ] ( ق مرکب ) آهسته آهسته. کم کم. اندک اندک. ( یادداشت بخط مؤلف ) :
سخن هرچه بشنیدم از شهریار
بگفتم به ایرانیان خوارخوار.
فردوسی.
همی رفت بر خاک بر خوارخوار
...
[مشاهده متن کامل]

ز شمشیر کرده یکی دستوار.
فردوسی.
چنین گفت پس نامور با تخوار
که این کیست کآمدچنین خوارخوار.
فردوسی.
شاه لشکر را گفت شما خوارخوار از این در بروید و هر چهار سوی قلعه را نگاهدارید. ( اسکندرنامه نسخه سعید نفیسی ) . و گویند برهنه بر قفا خفت و بفرمود تا ده رطل روی در چهار بوته گداختند و بر سینه وی ریختند خوارخوار و آنجایگاه بر دانه دانه بیفسرد که هیچ موی و اندامش نسوخت. ( مجمل التواریخ والقصص ) .

اندک اندک:آهسته آهسته، آرام آرام، کم کم، نم نمک

خردخردک، خوش خوش، رفته رفته، کم کم، متدرجاً، نغزنغزک، نم نم، نم نمک
آرام آرام
کم کم
مشاهده ادامه پیشنهادها (١٠ از ١٢)

بپرس