نجیب راست پور_تاریخ
انجمنهای جنبش مشروطه مجموعه انجمن های سیاسی و ایالتی دوره مشروطه هستند که نه تنها آغازکننده رسمی مشارکت های مدنی در ایران بودند، بلکه در پیروزی انقلاب مشروطیت و پی ریزی تشکیل احزاب بعدی نیز نقش اساسی داشتند.
... [مشاهده متن کامل]
نجیب راست پور _تاریخ
در اواخر دوره ناصرالدین شاه و اوایل حکومت مظفرالدین شاه عده ای از روشنفکران و گروهی از کارگزاران حکومتی که با کشورهای اروپایی در ارتباط بودند و علل واپسماندگی سیاسی و اجتماعی ایران را در نبود قانون و محترم نشمردن آزادی های فردی می دانستند بتدریج زمزمه اصلاحات را شروع کردند. این اصلاحات بر سه پایه اصلاح قانون مدنیِ اصلاح ساختار حکومت دربار و جلوگیری از دخالت بیگانگان استوار شده بود.
از اواسط دوره قاجاریه و به موازات آشنایی بیشتر ایرانیان با تمدن اروپایی، به تدریج گرایش به فعالیت های سیاسی به شیوه نوین در میان نخبگان جامعه به وجود آمد. اولین تشکیلات سیاسی جدید در ایران فراموشخانه بود که در روزگار سلطنت ناصرالدین شاه قاجار در سال ۱۲۷۳ق در تهران به دست میرزا ملکم خان ناظم الدوله تشکیل شد. ملکم به دستور و با اجازه شخص وی فراموشخانه را تأسیس کرد، اما بعد از گذشت مدتی کوتاه، شاه قاجار که به نتیجه اقدامات و توصیه های فراموشخانه آگاه شد، دستور تعطیلی آنها را صادر کرد. برخورد قاطعانه ناصرالدین شاه سبب شد تا تقریباً پنجاه سال بعد از تعطیلی فراموشخانه، هیچ تشکل سیاسی در ایران شکل نگیرد. فراموشخانه گرچه نام و عنوان حزب نداشت، ولی چه فراموشخانه و چه مجمع آدمیت که سالها بعد میرزاملکم آن را تأسیس کرد، کارکرد حزبی داشتند. این وضعیت تا سال۱۲۸۳ش که انجمن مخفی در تهران تشکیل شد ادامه یافت. انجمن مخفی و «انجمن ملی» که پس از آن تشکیل شد و ده ها انجمن و جمعیت دیگری که بعد از این دو تأسیس شدند، در تحولات منجر به انقلاب مشروطه و حوادث پس از آن نقش جدی برعهده داشتند و از جمله عوامل پیروزی مشروطه خواهان، همین انجمن ها و جمعیت ها بودند.
شاید بتوان سیدجمال الدین اسدآبادی و آیت الله لطفعلی لطفیان قمی ملقب به سرگزی را از پیشقدمان مبارزات اصلاح طلبانه مردمی دانست. هرچند کوشش وی بیشتر متوجه بیدار نمودن شاهان بود ولی گسترش افکار او در به وجود آمدن انجمن ها بی تاًثیر نبود. میرزا ملکم ناظم الدوله نیز با تاًسیس فراموشخانه و سپس تشکیل مجمع آدمیت ( بنام گروه حزب الله ) از بنیان گذاران هسته های اولیه انجمن ها محسوب می شود. تشکیل انجمنهای سیاسی عصر مشروطه ریشه در دوران مبارزه با استبداد قاجارها داشت. در واقع، فعالیت ا نجمنهای مخفی دوران انقلاب مشروطیت الگوی خوبی برای تشکیل انجمنهای ملی به منظور دفاع از مشروطه بود.
انجمنهای جنبش مشروطه مجموعه انجمن های سیاسی و ایالتی دوره مشروطه هستند که نه تنها آغازکننده رسمی مشارکت های مدنی در ایران بودند، بلکه در پیروزی انقلاب مشروطیت و پی ریزی تشکیل احزاب بعدی نیز نقش اساسی داشتند.
... [مشاهده متن کامل]
نجیب راست پور _تاریخ
در اواخر دوره ناصرالدین شاه و اوایل حکومت مظفرالدین شاه عده ای از روشنفکران و گروهی از کارگزاران حکومتی که با کشورهای اروپایی در ارتباط بودند و علل واپسماندگی سیاسی و اجتماعی ایران را در نبود قانون و محترم نشمردن آزادی های فردی می دانستند بتدریج زمزمه اصلاحات را شروع کردند. این اصلاحات بر سه پایه اصلاح قانون مدنیِ اصلاح ساختار حکومت دربار و جلوگیری از دخالت بیگانگان استوار شده بود.
از اواسط دوره قاجاریه و به موازات آشنایی بیشتر ایرانیان با تمدن اروپایی، به تدریج گرایش به فعالیت های سیاسی به شیوه نوین در میان نخبگان جامعه به وجود آمد. اولین تشکیلات سیاسی جدید در ایران فراموشخانه بود که در روزگار سلطنت ناصرالدین شاه قاجار در سال ۱۲۷۳ق در تهران به دست میرزا ملکم خان ناظم الدوله تشکیل شد. ملکم به دستور و با اجازه شخص وی فراموشخانه را تأسیس کرد، اما بعد از گذشت مدتی کوتاه، شاه قاجار که به نتیجه اقدامات و توصیه های فراموشخانه آگاه شد، دستور تعطیلی آنها را صادر کرد. برخورد قاطعانه ناصرالدین شاه سبب شد تا تقریباً پنجاه سال بعد از تعطیلی فراموشخانه، هیچ تشکل سیاسی در ایران شکل نگیرد. فراموشخانه گرچه نام و عنوان حزب نداشت، ولی چه فراموشخانه و چه مجمع آدمیت که سالها بعد میرزاملکم آن را تأسیس کرد، کارکرد حزبی داشتند. این وضعیت تا سال۱۲۸۳ش که انجمن مخفی در تهران تشکیل شد ادامه یافت. انجمن مخفی و «انجمن ملی» که پس از آن تشکیل شد و ده ها انجمن و جمعیت دیگری که بعد از این دو تأسیس شدند، در تحولات منجر به انقلاب مشروطه و حوادث پس از آن نقش جدی برعهده داشتند و از جمله عوامل پیروزی مشروطه خواهان، همین انجمن ها و جمعیت ها بودند.
شاید بتوان سیدجمال الدین اسدآبادی و آیت الله لطفعلی لطفیان قمی ملقب به سرگزی را از پیشقدمان مبارزات اصلاح طلبانه مردمی دانست. هرچند کوشش وی بیشتر متوجه بیدار نمودن شاهان بود ولی گسترش افکار او در به وجود آمدن انجمن ها بی تاًثیر نبود. میرزا ملکم ناظم الدوله نیز با تاًسیس فراموشخانه و سپس تشکیل مجمع آدمیت ( بنام گروه حزب الله ) از بنیان گذاران هسته های اولیه انجمن ها محسوب می شود. تشکیل انجمنهای سیاسی عصر مشروطه ریشه در دوران مبارزه با استبداد قاجارها داشت. در واقع، فعالیت ا نجمنهای مخفی دوران انقلاب مشروطیت الگوی خوبی برای تشکیل انجمنهای ملی به منظور دفاع از مشروطه بود.
