آنتمیوس. آنْتمیوس (قرن ۶ م)(Anthemius) معمار و ریاضی دان یونانی. کلیسای ایاصوفیه۱ در قسطنطنیه۲ (استانبول امروزی) را ـ پس از نابودی این کلیسا در آتش سوزی ۵۳۱م به فرمان یوستی نیانوس۳، امپراتور بیزانس۴، بازسازی کرد. آنتمیوس چندین رساله در ریاضی نگاشت.
آنتمیوس با نام کامل پروکوپیوس آنتمیوس ( به لاتین: Procopius Anthemius ) ( زادهٔ پیرامون ۴۲۰ - درگذشتهٔ ۴۷۲ ) امپراتور روم غربی از ۴۶۷ تا ۴۷۲ بود. آنتمیوس در حدود ۴۲۰ در کنستانتینوپل یا گالاتیا در امپراتوری روم شرقی و در یک خانوادهٔ ثروتمند، بانفوذ و برجسته زاده شد. در حدود ۴۵۳ با آئلیا مارسیا، تنها دختر مارسیان، امپراتور روم شرقی ( حکومت ۴۵۰–۴۵۷ ) ازدواج کرد و از او صاحب چهار فرزند شد. آنتمیوس در فاصلهٔ ۴۵۳ تا ۴۵۴ فرماندهی نظامیان را در تراکیه برعهده داشت، سپس در ۴۵۵ به مقام کنسولی رسید و پس از آن در ۴۵۶ به درجهٔ «سرور سربازان» ارتقاء یافت. ... [مشاهده متن کامل]
پس از مرگ مارسیان در ۴۵۷ چنین انتظار می رفت که آنتمیوس جانشین او شود اما آسپار، فرماندهٔ قدرتمند سپاهیان روم شرقی ترجیح داد که یکی از افراد خودش به قدرت دست یابد و در نتیجه امپراتوری به لئوی یکم رسید. آنتمیوس بدون کینه ورزی نسبت به لئو به خدمت او درآمد و توانست پیروزهایی را طی نبردهایش در ۴۵۹ تا ۴۶۴ علیه اوستروگوت ها در ایلیریکوم و در ۴۶۶ تا ۴۶۷ علیه هونها در ساردیکا ( صوفبهٔ امروزی در بلغارستان ) به دست آورد. آنتمیوس سپس برای تحکیم روابطش با لئو با دختر او اوفمیا ازدواج کرد. در ۴۶۵ لیبیوس سوروس، امپراتور روم غربی درگذشت و وندالها اولیبریوس را برای تصاحب تاج و تخت امپراتوری نامزد کردند. این موضوع سبب شد تا لئوی یکم نیز به فکر معرفی فردی از سوی خود بیفتد. او که پس از حملهٔ وندال ها در ۴۶۷ به پلوپونزی در یونان آنها را تهدیدی جدی برای روم شرقی و حکومت خود می دید و درعین حال برای یورش به آنها در شمال آفریقا به کمک نیاز داشت، آنتمیوس را در ۴۶۷ برای امپراتوری روم غربی معرفی نمود. آنتمیوس به دنبال این اعلام در همان سال همراه با ارتشی به فرماندهی مارسلینیوس، سرور سربازان در دالماتیا به سوی روم غربی روانه شد و در ۱۲ آوریل ۴۶۷ در رم به امپراتوری رسید. با این حال او با مشکلاتی نیز روبرو شد. بیشتر روم غربی در دست گروه های مختلفی از بربرها بود و آنتمیوس عملاً تنها کنترل ایتالیا را در دست داشت. از سوی دیگر او یکی از اهالی روم شرقی بود و همین موضوع سبب مقاومت بخش هایی از روم غربی در برابر حکومت او شده بود و حتی افرادی به تمسخر اصلیت یونانی او پرداخته بودند. به علاوه آنتمیوس به دلیل فیلسوف بودنش مورد این شک نیز قرار داشت که بخواهد پاگانیسم را بار دیگر احیا نماید.