انتاج

[ویکی فقه] انتاج یکی از اصطلاحات به کار رفته در علم منطق بوده و به معنای اثر قیاس واجد شرایط معتبر است.
یکی از واژه های مرتبط با قیاس منتج، «انتاج» است با این توضیح که ضمّ و تالیف دو مقدمه را «اقتران» می نامند، اقتراناتی که بالذات مستلزم نتیجه و به همین اعتبار، قیاس نامیده شده اند «منتج» و فعل یا اثر آنها را «انتاج» خوانند و اقتراناتی را که مستلزم نتیجه نیستند «عقیم» و حالت موجود در آنها را که باعث عدم تولید و انتاج است، «عقم» خوانند. «استنتاج» نیز که معنایی نزدیک به انتاج دارد عبارت است از: استخراج نتیجه از مقدمات.
مستندات مقاله
در تنظیم این مقاله از منابع ذیل استفاده شده است: (۱) مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد.(۲) خوانساری، محمد، فرهنگ اصطلاحات منطقی.(۳) صلیبا، جمیل، فرهنگ فلسفی.
۱. ↑ مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد، ص۲۸۲.۲. ↑ صلیبا، جمیل، فرهنگ فلسفی، ص۱۳۳.
...

اِنتاج
(در لغت به معنای نتیجه دادن) در اصطلاح منطق، در برابر عُقم قرار دارد و مراد از آن نتیجه دادن مقدمات قیاس درپی حذف حد وسط و پیوستن حد اصغر به حد اکبر است. قیاسی که در آن شرایط انتاج، بر وفق میزان های منطقی رعایت شود، «مُنْتِج»، و قیاسی که در اثر رعایت نکردن شرایط انتاج، نتیجۀ صحیح به بار نیاورد، «عقیم» نامیده می شود. شرایط انتاج دو گونه است: عمومی و اختصاصی. رعایت شرایط عام به یکسان در اشکال چهارگانۀ قیاس ضروری است. شرایط خاص، شرایط ویژۀ هر یک از اشکال قیاس است که رعایت آن ها مختص به همان شکل است.