انباشتگر

در پردازنده مرکزی یک رایانه، انباشتگر ثباتی است که در آن داده های میانی که توسط واحدهای محاسباتی و منطقی تولید می شوند، ذخیره می شود.
در صورتی که ثباتی برای ذخیره سازی داده های میانی وجود نداشته باشد، لازم خواهد بود که این اطلاعات بعد از هر محاسبه درون حافظه اصلی نوشته شود، و احتمال دارد که همان داده دوباره از حافظه اصلی خوانده شود و در عملیات بعدی مورد استفاده قرار گیرد. دسترسی به حافظه اصلی بسیار کندتر از دسترسی به ثبات است و این به علت فناوری استفاده شده در ساخت آن هاست، حافظه اصلی گنجایش بیشتری دارد و در عوض کندتر از ثبات هاست. رایانه های الکترونیکی ابتدایی به دو دسته تقسیم می شدند، آن هایی که ثبات انباشتگر داشتند و آن هایی که چنین قابلیتی نداشتند.
رایانه های امروزی معمولاً شامل چند ثباتِ مختلف و چند منظوره هستند که می توانند نقش ثبات انباشتگر را هم ایفا کنند، از این رو واژه ی "انباشتگر" امروزه به مانند گذشته رایج نیست. با این حال امروزه نیز پردازنده های خاص منظوره ای وجود دارند که برای رعایت سادگی در طراحیشان از تنها یک ثبات انباشتگر برای کارهایشان استفاده می کنند.
عملیات ریاضی معمولاً به صورت گام به گام انجام می شوند، و از نتایج هر مرحله در مرحلهٔ بعد به صورت ورودی استفاده می شود. در رایانه های ابتدایی نتایج هر مرحله درون حافظه ی مغناطیسی ذخیره می شد. عملیات نوشتن درون حافظه ی مغناطیسی مدت زمان بسیار زیادی طول می کشید و باعث کند شدن سامانه می شد. از طرف دیگر در عملیات بعدی معمولاً نیاز بود که همان داده ای که در مرحله ی قبلی درون حافظه مغناطیسی نوشته شده بود از روی همان حافظه خوانده شود، از آن جا که عملیات خواندن از حافظه مغناطیسی نیز عملیاتی کند بودند باعث می شد که کندی در کار سامانه دو چندان شود.
انباشتگرها با فراهم ساختن یک حافظه یِ چک نویس که این قابلیت را داشت که نتایج هر مرحله را بدون کند کردن سامانه به مرحله ی بعد انتقال دهد، بازدهی سامانه را به شدت بهبود بخشیدند. با این کار در هر مرحله یک عملیات خواندن و نوشتن از/در حافظه ی مغناطیسی صرفه جویی می شد که آن عملیات ده ها و صدها برابر کندتر از عملیات ریاضی بودند.
یک "ماشین انباشتگر" یا "ماشین تک عملوندی"، یا پردازنده "با معماری مبتنی بر انباشتگر"، نوعی از پردازنده است که اگرچه ممکن است چند ثبات داشته باشد اما پردازنده عمدتاً نتایج محاسبات را درون یک ثبات خاص که "ثبات انباشتگر" نامیده می شود، ذخیره می کند. تقریباً تمام رایانه ها الکترونیکی اولیه از نوع ماشین های انباشتگر بودند و تنها ابر رایانه ها بودند که از چند ثبات بهره می بردند. بعد از این که بزرگ رایانه ها راه را برای استفاده از رایانه های کوچک باز کردند، معماری انباشتگر بار دیگر محبوبیت پیدا کرد. ریزپردازنده ی ام اواس ۶۵۰۲ از برجسته ترین مثال هایی ست که از این معماری بهره می بردند. بسیاری از ریزکنترل گر های هشت بیتی امروزی که هنوز محبوب هستند مانند ریزکنرل گر پی آی سی و ۸۰۵۱ ماشین های انباشتگر هستند.