آمالی امی نوتر ( به آلمانی: Amalie Emmy Noether ) ( زادهٔ ۲۳ مارس ۱۸۸۲ - درگذشتهٔ ۱۴ آوریل ۱۹۳۵ ) ، ریاضیدان بانفوذ آلمانی است که به واسطه سهم ممتازی که در جبر مجرد و فیزیک نظری داشت شناخته شده است.
پاول الکساندروف، آلبرت انیشتین، ژان دیدونه، هرمان وایل، و نوربرت وینر از او به عنوان مهم ترین محقق زن در تاریخ ریاضیات یاد کرده اند. [ ۱] [ ۲] تحقیقات و دستاوردهای او تغییراتی بنیادین در نظریهٔ حلقه ها، نظریهٔ میدان ها و جبر ایجاد کرد. در زمینهٔ مباحث فیزیک نیز، نوتر فرضیه ای را ارائه کرد ( تئوری نوتر ) که توانست ارتباط بنیادین میان تقارن و قانون پایستگی را توضیح دهد. [ ۳]
با همه تأثیرات بنیادین و غیرقابل انکار نوتر، او حتی امروزه نیز چهره ناشناخته ای در تاریخ علوم ریاضیات و فیزیک باقی مانده است. در مارس سال ۲۰۱۵ شرکت گوگل برای تغییر این رویه و ایجاد آگاهی عمومی بیشتر در ارتباط با این چهره تأثیرگذار ریاضیات و فیزیک، روز ۲۳ مارس را به عنوان روز امی نوتر در تقویم مربوط به لوگوی خود اعلام کرد. [ ۴]
امی نوتر در خانواده ای یهودی در شهر فرانکونیان در ارلانگن آلمان به دنیا آمد. پدرش ماکس نوتر ریاضیدان بود. او در ابتدا تصمیم به گذراندن دوره های لازم برای آموزش زبان انگلیسی و فرانسه داشت، اما در نهایت مشغول به تحصیل در رشته ریاضیات در دانشگاه ارلانگن شد، جایی که محل تدریس پدرش نیز بود. او پس از اتمام پایان نامه دکترای خود در سال ۱۹۰۷ زیر نظر پل گردان، برای مدت هفت سال بدون دریافت حقوق در مؤسسه ریاضی ارلانگن به کار و تدریس پرداخت ( در آن سال ها، زنان به صورت گسترده ای از مشاغل دانشگاهی کنار گذاشته می شدند ) . در سال ۱۹۱۵، داوید هیلبرت و فلیکس کلاین، امی نوتر را برای پیوستن به مرکز ریاضیات دانشگاه گوتینگن، که مرکزی شناخته شده در تحقیقات ریاضی در جهان به شمار می آمد، دعوت کردند. با این حال، به دلیل اعتراض اعضای دانشکده فلسفه این دانشگاه، نوتر ناچار شد برای مدت چهار سال تحت نام همکارش هیلبرت به فعالیت و تدریس در این دانشگاه ادامه دهد. مدرک علمی او سرانجام در سال ۱۹۱۹ پذیرفته شد و به او اجازه دریافت درجه پریواتدوزنت را داد ( درجه ای در آلمان که به شخص اجازه تدریس در دانشگاه و پذیرفتن دانشجوی دکترا می دهد ) .
نوتر تا سال ۱۹۳۳ از اعضای اصلی و مؤثر گروه ریاضی گوتینگن باقی ماند، در حالی که دانشجویان او را گاهی اوقات «نوتر پسر» می نامیدند. در سال ۱۹۲۴، ریاضیدان هلندی بارتل لیندرت وان در واردن به گروه او پیوست و به زودی تبدیل به مفسر و توضیح دهنده اصلی ایده های نوتر شد، به طوری که ایده های نوتر پایه و اساس جلد دوم کتاب درسی تأثیرگذار او جبر مدرن در سال ۱۹۳۱ را فراهم کرد. زمانی که نوتر سخنرانی عمومی خود را در سال ۱۹۳۲ در کنگره بین المللی ریاضیدانان در زوریخ ارائه کرد، هوش و فراست او در زمینه جبر در میان ریاضی دان های دنیا به رسمیت شناخته شده بود. سال بعد از آن اما به دلیل خلع یهودیان از مشاغل دانشگاهی توسط دولت نازی آلمان نوتر ناچار به نقل مکان به ایالات متحده شد. او پس از این نقل مکان مشغول به کار در کالج برین مایر در پنسیلوانیا شد. نوتر در سال ۱۹۳۵ به دلیل کیست تخمدان تحت عمل جراحی قرار گرفت و با وجود نشانه هایی از بهبود، چهار روز بعد از جراحی در سن ۵۳ سالگی درگذشت.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفپاول الکساندروف، آلبرت انیشتین، ژان دیدونه، هرمان وایل، و نوربرت وینر از او به عنوان مهم ترین محقق زن در تاریخ ریاضیات یاد کرده اند. [ ۱] [ ۲] تحقیقات و دستاوردهای او تغییراتی بنیادین در نظریهٔ حلقه ها، نظریهٔ میدان ها و جبر ایجاد کرد. در زمینهٔ مباحث فیزیک نیز، نوتر فرضیه ای را ارائه کرد ( تئوری نوتر ) که توانست ارتباط بنیادین میان تقارن و قانون پایستگی را توضیح دهد. [ ۳]
با همه تأثیرات بنیادین و غیرقابل انکار نوتر، او حتی امروزه نیز چهره ناشناخته ای در تاریخ علوم ریاضیات و فیزیک باقی مانده است. در مارس سال ۲۰۱۵ شرکت گوگل برای تغییر این رویه و ایجاد آگاهی عمومی بیشتر در ارتباط با این چهره تأثیرگذار ریاضیات و فیزیک، روز ۲۳ مارس را به عنوان روز امی نوتر در تقویم مربوط به لوگوی خود اعلام کرد. [ ۴]
امی نوتر در خانواده ای یهودی در شهر فرانکونیان در ارلانگن آلمان به دنیا آمد. پدرش ماکس نوتر ریاضیدان بود. او در ابتدا تصمیم به گذراندن دوره های لازم برای آموزش زبان انگلیسی و فرانسه داشت، اما در نهایت مشغول به تحصیل در رشته ریاضیات در دانشگاه ارلانگن شد، جایی که محل تدریس پدرش نیز بود. او پس از اتمام پایان نامه دکترای خود در سال ۱۹۰۷ زیر نظر پل گردان، برای مدت هفت سال بدون دریافت حقوق در مؤسسه ریاضی ارلانگن به کار و تدریس پرداخت ( در آن سال ها، زنان به صورت گسترده ای از مشاغل دانشگاهی کنار گذاشته می شدند ) . در سال ۱۹۱۵، داوید هیلبرت و فلیکس کلاین، امی نوتر را برای پیوستن به مرکز ریاضیات دانشگاه گوتینگن، که مرکزی شناخته شده در تحقیقات ریاضی در جهان به شمار می آمد، دعوت کردند. با این حال، به دلیل اعتراض اعضای دانشکده فلسفه این دانشگاه، نوتر ناچار شد برای مدت چهار سال تحت نام همکارش هیلبرت به فعالیت و تدریس در این دانشگاه ادامه دهد. مدرک علمی او سرانجام در سال ۱۹۱۹ پذیرفته شد و به او اجازه دریافت درجه پریواتدوزنت را داد ( درجه ای در آلمان که به شخص اجازه تدریس در دانشگاه و پذیرفتن دانشجوی دکترا می دهد ) .
نوتر تا سال ۱۹۳۳ از اعضای اصلی و مؤثر گروه ریاضی گوتینگن باقی ماند، در حالی که دانشجویان او را گاهی اوقات «نوتر پسر» می نامیدند. در سال ۱۹۲۴، ریاضیدان هلندی بارتل لیندرت وان در واردن به گروه او پیوست و به زودی تبدیل به مفسر و توضیح دهنده اصلی ایده های نوتر شد، به طوری که ایده های نوتر پایه و اساس جلد دوم کتاب درسی تأثیرگذار او جبر مدرن در سال ۱۹۳۱ را فراهم کرد. زمانی که نوتر سخنرانی عمومی خود را در سال ۱۹۳۲ در کنگره بین المللی ریاضیدانان در زوریخ ارائه کرد، هوش و فراست او در زمینه جبر در میان ریاضی دان های دنیا به رسمیت شناخته شده بود. سال بعد از آن اما به دلیل خلع یهودیان از مشاغل دانشگاهی توسط دولت نازی آلمان نوتر ناچار به نقل مکان به ایالات متحده شد. او پس از این نقل مکان مشغول به کار در کالج برین مایر در پنسیلوانیا شد. نوتر در سال ۱۹۳۵ به دلیل کیست تخمدان تحت عمل جراحی قرار گرفت و با وجود نشانه هایی از بهبود، چهار روز بعد از جراحی در سن ۵۳ سالگی درگذشت.
wiki: امی نوتر