امپریالیسم نو که استعمار نو شکل عمل آن است، به معنای وضعیتی است که در آن کشوری، با داشتن استقلال سیاسی، از دست اندازی و دخالت کشور دیگری یا عوامل آن آسیب ببیند و این رابطه ممکن است دنبالهٔ رابطهٔ استعماری گذشته میان دو کشور نباشد و قدرت نوخاسته ای آن را پدیدآورد. در برخی از بخش های جهان ( مثلاً آمریکای لاتین ) اغلب اصطلاحات هم ردیف مانند «امپریالیسم اقتصادی» ( یا به اصطلاح دقیق تر «امپریالیسم دلار» ) را بیشتر بکار می برند. [ ۱]
حدود ۴ قرن بود که جهان با امپریالیسم اروپایی ــ از اسپانیا و پرتغال تا هلند، فرانسه و بریتانیا ــ به معنای استیلا و سیادت بر دیگر بخش های جهان آشنا بود که همگی با بهره جویی از قدرت دریایی خود توانسته بودند به چنین جایگاهی برسند اما برای تبدیل شدن به قدرت استعماری صرف عبور از دریاها به جای عبور از خشکی لازم نبود: پیدایش امپراتوری دودمانی هاپسبورگ و عثمانی، تمایل آلمان به شرق اروپا، فتوحات ناپلئون در اروپا، پیشروی روسیه در جنوب و مرکز آسیا و … همگی نشان از آن بودند در این دوره امپریالیسم نه تنها صرفاً با گذر از دریا بلکه با گذر از خشکی ها نیز شکل می گیرد. [ ۲]
واژهٔ امپریالیسم در ۱۸۹۰ در انگلستان توسط هابسن و چند سال بعد در روسیه توسط لنین به کار رفت. این واژه به زودی در زبان های دیگر بکار گرفته شد و از آن برای بیان کشاکش های قدرت های اروپایی رقیب برای به دست آوردن مستعمره و حوزهٔ نفوذ در آفریقا و دیگر قاره ها استفاده شد. این کشاکش ها که از دههٔ ۱۸۸۰ تا ۱۹۱۴ بر سیاست بین المللی حاکم بود، سبب شد که این دوره «عصر امپریالیسم» نامیده شود. هم انگلیسی ها و هم امپریالیست های اروپای قاره ای ادعا می کردند که هدفشان گسترش تمدن و رساندن دستاوردهای آن به مردمان دارای نژاد و فرهنگ پست تر است. [ ۳]
با رخ دادن سلسله اتفاقاتی همچون از دست دادن مناطق استعماری فرانسه و اسپانیا در آمریکای شمالی، لاتین و جنوب، انقلاب آمریکا از انگلستان، جدا شدن برزیل از پرتغال و … افکار عمومی ضمن استقبال از این روند، پیش بینی می کردند که پایان امپراتوری های استعماری فرا رسیده است. افرادی همچون آدام اسمیت معتقد بودند که ضررهای استعمار بیشتر از منافع آن است و حتی دیزرائیلی اعتقاد داشتند که به زودی تمامی مستعمرات مستقل خواهند شد چراکه بلای جان ما هستند؛ و حتی بیسمارک معتقد بود که بریتانیا به زودی سیاست های استعماری خود را کنار بگذارد اما تقریباً همه آنها اشتباه می کردند؛ در این زمان خود دیزرائیلی سیاست توسعه و تقویت امپریالیستی را اعلام کرد که موج افکار عمومی را فروکش کرد. [ ۴]
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفحدود ۴ قرن بود که جهان با امپریالیسم اروپایی ــ از اسپانیا و پرتغال تا هلند، فرانسه و بریتانیا ــ به معنای استیلا و سیادت بر دیگر بخش های جهان آشنا بود که همگی با بهره جویی از قدرت دریایی خود توانسته بودند به چنین جایگاهی برسند اما برای تبدیل شدن به قدرت استعماری صرف عبور از دریاها به جای عبور از خشکی لازم نبود: پیدایش امپراتوری دودمانی هاپسبورگ و عثمانی، تمایل آلمان به شرق اروپا، فتوحات ناپلئون در اروپا، پیشروی روسیه در جنوب و مرکز آسیا و … همگی نشان از آن بودند در این دوره امپریالیسم نه تنها صرفاً با گذر از دریا بلکه با گذر از خشکی ها نیز شکل می گیرد. [ ۲]
واژهٔ امپریالیسم در ۱۸۹۰ در انگلستان توسط هابسن و چند سال بعد در روسیه توسط لنین به کار رفت. این واژه به زودی در زبان های دیگر بکار گرفته شد و از آن برای بیان کشاکش های قدرت های اروپایی رقیب برای به دست آوردن مستعمره و حوزهٔ نفوذ در آفریقا و دیگر قاره ها استفاده شد. این کشاکش ها که از دههٔ ۱۸۸۰ تا ۱۹۱۴ بر سیاست بین المللی حاکم بود، سبب شد که این دوره «عصر امپریالیسم» نامیده شود. هم انگلیسی ها و هم امپریالیست های اروپای قاره ای ادعا می کردند که هدفشان گسترش تمدن و رساندن دستاوردهای آن به مردمان دارای نژاد و فرهنگ پست تر است. [ ۳]
با رخ دادن سلسله اتفاقاتی همچون از دست دادن مناطق استعماری فرانسه و اسپانیا در آمریکای شمالی، لاتین و جنوب، انقلاب آمریکا از انگلستان، جدا شدن برزیل از پرتغال و … افکار عمومی ضمن استقبال از این روند، پیش بینی می کردند که پایان امپراتوری های استعماری فرا رسیده است. افرادی همچون آدام اسمیت معتقد بودند که ضررهای استعمار بیشتر از منافع آن است و حتی دیزرائیلی اعتقاد داشتند که به زودی تمامی مستعمرات مستقل خواهند شد چراکه بلای جان ما هستند؛ و حتی بیسمارک معتقد بود که بریتانیا به زودی سیاست های استعماری خود را کنار بگذارد اما تقریباً همه آنها اشتباه می کردند؛ در این زمان خود دیزرائیلی سیاست توسعه و تقویت امپریالیستی را اعلام کرد که موج افکار عمومی را فروکش کرد. [ ۴]
wiki: امپریالیسم نو