امپراتوری بریتانیا

امپراتوری بریتانیا ( به انگلیسی: British Empire ) به مجموعه قلمروها، مستعمرات، متعلقات و مناطق تحت حکومت پادشاهی متحد بریتانیای کبیر؛ که بنیان آن از سده های ۱۶ و ۱۷ میلادی آغاز شد و تا پایان قرن بیستم ادامه داشت، گفته می شود. مساحت نواحی تحت حکومت امپراتوری بریتانیا در سال ۱۹۲۲ به بیش از ۳۳ میلیون کیلومتر مربع و جمعیت امپراتوری به بیش از ۴۵۰ میلیون نفر رسید[ ۱] و بدین ترتیب، امپراتوری بریتانیا بر بیش از یک چهارم از خشکی های کره زمین و یک چهارم جمعیت جهان در آن دوران، تسلط یافت. [ ۲] [ ۳] سرزمین های تحت فرمان این امپراتوری در سراسر جهان پراکنده بود و گفته می شد که «خورشید هیچگاه در امپراتوری بریتانیا غروب نمی کند». گستردگی امپراتوری بریتانیا به پراکندگی میراث سیاسی و فرهنگی بریتانیا و زبان انگلیسی در سراسر جهان انجامید. [ ۴] در عصر کاوش در سده های ۱۵ و ۱۶ میلادی، کشورهای پرتغال و اسپانیا به عنوان پیشروان و پیشتازان اکتشاف و دریانوردی، مستعمرات و مسیرهای بازرگانی بسیاری را در سراسر جهان تأسیس کردند و از این راه ثروت بسیاری اندوختند. [ ۵] در رقابت با آنها، کشورهای فرانسه، انگلستان و هلند نیز کوشش های خود را برای ایجاد مستعمرات و شبکه های تجاری در سرزمین های قاره آمریکا و آسیا افزایش دادند. [ ۶] ایجاد پادشاهی بریتانیای کبیر پس از اتحاد پادشاهی های انگلستان و اسکاتلند، و پیروزی این کشور در چندین جنگ بر فرانسه و هلند، بریتانیا را تبدیل به قدرت استعماری برتر در آمریکای شمالی و شبه قاره هند نمود. با اینکه بریتانیا سیزده مستعمره مهم خود را پس از استقلال آمریکا در سال ۱۷۸۳ از دست داد، اما گسترش مستعمرات در آسیا، آفریقا و اقیانوسیه و پیروزی بر ناپلئون در سال ۱۸۱۵، بریتانیا را برای بیش از یک قرن به قدرت بلامنازع جهان تبدیل کرد و به آن کشور امکان داد که حیطه قدرت خود را بیش از پیش در جهان بگستراند. در این دوران، برخی از مستعمرات بریتانیا که دارای ساختار جمعیتی مهاجر سفیدپوست بودند خودمختاری نسبی دریافت کردند و برخی از آنان تبدیل به قلمروهای بریتانیا شدند. [ ۷] [ ۸] [ ۹] [ ۱۰]
تسلط مطلق اقتصادی بریتانیا با رشد کشورهای آلمان و ایالات متحده آمریکا در پایان قرن نوزدهم میلادی به تدریج به چالش کشیده شد. درگیری های اقتصادی و نظامی بریتانیا با آلمان، نهایتاً به آغاز جنگ جهانی اول انجامید که در آن بریتانیا برای پیروزی، از نیروهای نظامی مستعمرات خود بهرهٔ بسیار برد. جنگ جهانی اول بار مالی سنگینی بر دوش بریتانیا گذاشت، و با اینکه مساحت سرزمین های امپراتوری پس از این جنگ، به بیشترین حد خود رسید، بریتانیا مقام خود را به عنوان قدرت بی رقیب نظامی و صنعتی دنیا از دست داد. پس از آن و در جنگ جهانی دوم، علی رغم اینکه بریتانیا در شمار برندگان جنگ بود، اما هزینه های گزاف جنگ به پیکره امپراتوری، صدمات بسیاری وارد کرد. به فاصله دو سال پس از پایان جنگ جهانی دوم، بریتانیا، با ارزش ترین و پرجمعیت ترین مستعمره خود یعنی هندوستان، را از دست داد. [ ۱۱] [ ۱۲] [ ۱۳] [ ۱۴]