امزجه اربعه. [ اَ زَ / زِ ج َ / ج ِ ی ِ اَ ب َ ع َ / ع ِ ] ( ترکیب وصفی ، اِ مرکب ) بقراط و جالینوس منش را تابع مزاج قرار داده و غلبه یکی از اخلاط ( که بزعم آنان از چهارخلط تجاوز نمیکرد ) را بر سه خلط دیگر باعث اختلاف امزجه می دانسته اند و از اینرو قائل به چهار نوع مزاج بوده اند، بدینقرار: دموی ، صفراوی ، بلغمی و سوداوی. و برای هریک مختصاتی جسمانی و اخلاقی ذکر می کرده اند که اجمال آن این است : 1- دموی مزاج ( خوش آب و رنگ و بظاهر قوی بنیه )، خوشبین و خوشگذران ، جدی و سبک مغز و سطحی است. 2- صفراوی مزاج ( باریک اندام و زردفام )، باحرارت و خشن و زودخشم و جاه طلب و ثابت قدم است. 3- بلغمی مزاج ( قطور و کم بنیه )، خوش مشرب و خونسرد و سست عنصر و کندذهن است. 4- سوداوی مزاج ( سیه چهره و باریک اندام ) مضطرب و ناراضی و بدبین است. تحقیقات سده نوزدهم درستی تقسیم فوق را مورد تردید قرار داد. ( از مبانی فلسفه تألیف علی اکبر سیاسی چ سال 1344 ص 167 ).
