آمبودزمان. آمبودزمان ( به انگلیسی: Ombudsman ) یا دادآوَر[ ۱] [ منبع بهتری نیاز است] به فرد یا دفتری غیرجانبدار گفته می شود که وظیفه دارد به عنوان نماینده عموم مردم، موارد نقض حقوق افراد توسط دولت یا نهادها و شرکت های مختلف را بررسی و بازرسی کند. این وظیفه معمولاً توسط دولت یا پارلمان به آمبودزمان محول می شود و به وی استقلال عمل زیادی اعطا می شود.
هدف از تشکیل دفاتر آمبودزمان، حمایت از حقوق افراد در مقابل سوء جریانات اداری است؛ به عبارتی آمبودزمان یک نوع ضمانت اجرایی غیرقضایی برای نظارت بر حسن جریان قانون در کشور و دستگاه دولت و حمایت از حقوق و آزادی ها است.
ویژگی این نوع رسیدگی غیرقضایی، عدم تشریفات و افزایش سرعت عمل در به نتیجه رسیدن شکایات است. به همین خاطر، آمبودزمان مورد استقبال کشورهای مختلف دنیا قرار گرفته است. [ ۲]
این نهاد شکایت ها را دریافت می کند و مورد تحقیق و بررسی قرار می دهد و سپس براساس قوانین و مقررات خود رهنمودهای لازم را به مقامات مسئول ارائه می دهد.
در برخی کشورها سازمان بازرسی کل کشور یا دیگر دفاتر چون وکیل شهروندی عملکردی مشابه با آمبودزمان را برعهده دارند. در ایران سازمان بازرسی کل کشور، به عنوان نهاد آمبودزمان ایران فعالیت می کند. [ ۳]
واژه آمبودزمان با تلفظ اصلی «اُمبودس مان» واژه ای سوئدی است که در اصل معنای «نماینده» می داده و عملکرد آمبودزمان نیز ریشه در سنت های اسکاندیناوی دارد. در چین و کره نیز در طول تاریخ نهادی با عملکرد مشابه به چشم می خورد که بازرس مخفی سلطنتی نامیده می شد و نهادی با عملکردی نزدیک به عملکرد آمبودزمان نیز در کشورهای اسلامی تحت عنوان دیوان مظالم وجود داشت. [ ۴]
مؤسسه بین المللی دادآوری ( IOI ) در سال ۱۹۷۸ در وین اتریش بنیاد شد. این مؤسسه تنها سازمان جهانی است که برای همکاری بیش از ۱۵۰ مؤسسه آمبودزمان فعال در دنیا تأسیس شده است. مؤسسه آمبودزمانی بین المللی دارای ۵ حوزهٔ منطقه ای در آفریقا، آسیا، استرالیا، اروپا، آمریکای لاتین و حوزه کارائیب و آمریکای شمالی می باشد. زبان های اصلی مؤسسه، انگلیسی، فرانسه، و اسپانیایی است.
انجمن آمبودزمان آسیایی ( AOA ) در ۱۶ آوریل ۱۹۹۶ میلادی ( ۲۸ فروردین ۱۳۷۵ ) به عنوان یک انجمن غیرحکومتی، غیرسیاسی، مستقل و حرفه ای آمبودزمان در آسیا به وجود آمد.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفهدف از تشکیل دفاتر آمبودزمان، حمایت از حقوق افراد در مقابل سوء جریانات اداری است؛ به عبارتی آمبودزمان یک نوع ضمانت اجرایی غیرقضایی برای نظارت بر حسن جریان قانون در کشور و دستگاه دولت و حمایت از حقوق و آزادی ها است.
ویژگی این نوع رسیدگی غیرقضایی، عدم تشریفات و افزایش سرعت عمل در به نتیجه رسیدن شکایات است. به همین خاطر، آمبودزمان مورد استقبال کشورهای مختلف دنیا قرار گرفته است. [ ۲]
این نهاد شکایت ها را دریافت می کند و مورد تحقیق و بررسی قرار می دهد و سپس براساس قوانین و مقررات خود رهنمودهای لازم را به مقامات مسئول ارائه می دهد.
در برخی کشورها سازمان بازرسی کل کشور یا دیگر دفاتر چون وکیل شهروندی عملکردی مشابه با آمبودزمان را برعهده دارند. در ایران سازمان بازرسی کل کشور، به عنوان نهاد آمبودزمان ایران فعالیت می کند. [ ۳]
واژه آمبودزمان با تلفظ اصلی «اُمبودس مان» واژه ای سوئدی است که در اصل معنای «نماینده» می داده و عملکرد آمبودزمان نیز ریشه در سنت های اسکاندیناوی دارد. در چین و کره نیز در طول تاریخ نهادی با عملکرد مشابه به چشم می خورد که بازرس مخفی سلطنتی نامیده می شد و نهادی با عملکردی نزدیک به عملکرد آمبودزمان نیز در کشورهای اسلامی تحت عنوان دیوان مظالم وجود داشت. [ ۴]
مؤسسه بین المللی دادآوری ( IOI ) در سال ۱۹۷۸ در وین اتریش بنیاد شد. این مؤسسه تنها سازمان جهانی است که برای همکاری بیش از ۱۵۰ مؤسسه آمبودزمان فعال در دنیا تأسیس شده است. مؤسسه آمبودزمانی بین المللی دارای ۵ حوزهٔ منطقه ای در آفریقا، آسیا، استرالیا، اروپا، آمریکای لاتین و حوزه کارائیب و آمریکای شمالی می باشد. زبان های اصلی مؤسسه، انگلیسی، فرانسه، و اسپانیایی است.
انجمن آمبودزمان آسیایی ( AOA ) در ۱۶ آوریل ۱۹۹۶ میلادی ( ۲۸ فروردین ۱۳۷۵ ) به عنوان یک انجمن غیرحکومتی، غیرسیاسی، مستقل و حرفه ای آمبودزمان در آسیا به وجود آمد.
wiki: آمبودزمان