امارت افغانستان ( پشتو: د افغانستان امارت؛ فارسی: امارت افغانستان ) حکومتی پادشاهی بود که بین سال های ۱۸۲۳ تا ۱۹۲۶ میلادی بر منطقه ای بین آسیای مرکزی و جنوب آسیا حکمرانی می کرد که شامل افغانستان و قسمت هایی از پاکستان فعلی ( پیش از ۱۸۹۳ ) می شد.
... [مشاهده متن کامل]
تاریخ این امارت از زمانی آغاز می شود که دوست محمد خان بارکزایی بر شهر کابل مسلط شد و دولتش را بر ویرانه های امپراتوری درانی بنا کرد. بخش اعظم عمر این امارت، در دوران موسوم به بازی بزرگ است. دورانی که روسیه تزاری و امپراتوری بریتانیا برای برتری در آسیای میانه با هم به رقابت می پرداختند. مشخصه مهم این دوران، نفوذ اروپایی ها در افغانستان است. امارت در آغاز عمر خود، به جنگ هایش با امپراتوری سیک، بر سر پیشاور ادامه می دهد. عملی که منجر به آغاز جنگ اول افغان و انگلیس، توسط نیروهای انگلیسی در هندوستان، شد. این جنگ سرانجام با عقب نشینی انگلستان و به سلطنت رسیدن مجدد دوست محمد خان اتمام یافت. اما در طول جنگ دوم افغان و انگلیس انگلیسی ها بر افغانها پیروز شدند و بخش هایی از خاک افغانستان ( که امروزه شمال غربی پاکستان می شود ) را اشغال و به خاک هند الحاق کردند. هم چنین کنترل امور خارجی افغانستان را تا سال ۱۹۱۹ به دست گرفتند. در نهایت امان الله خان، پس از اعلام استقلال افغانستان و جنگ سوم افغان و انگلیس و امضای پیمان راولپندی، استقلال افغانستان را به دست آورد.
چند سال پس از بنیان گذاری امارت, منافع روسیه و انگلیس بین محمدشاه و دوست محمد خان در تضاد بود که منجر به جنگ اول انگلیس و افغانستان شد که از سال های 1838 تا 1842 جاری بود. درطول جنگ, بریتانیا کابل, پایتخت آن زمان امارت را اشغال کرد تا از تحت سلطه روسیه شدن افغانستان جلوگیری کند و گسترش روسیه را مهار کند و در عین حال افغانستان را تحت رهبری یک رهبر دست نشانده, شاه شجاع, در دامان بریتانیا نگه دارد. جنگ با بازگشت دوست محمد به سلطنت و با عقب نشینی انگلیسی ها پایان یافت. آنها که نتوانستند کشور را تحت سلطه خود درآورند, در عوض روابط بیشتری برقرار کردند و به دوست محمد اجازه دادند تا به سمت اتحاد دولت متلاشی شده افغانستان حرکت کند, که از جنگ های داخلی درانی که توسط پسران تیمورشاه به راه افتاد.
پس از مرگ دوست محمد در سال 1863 پسرش شیرعلی خان جانشین وی شد. اما سه سال بعد برادر بزرگترش محمدافضل خان او را برکنار کرد. در سال 1868, محمدافضل خان سرنگون شد و شیرعلی به عنوان امیر جایگزین شد و پس از گذراندن چند سال تبعید در روسیه به سلطنت بازگشت. بازگشت او به عنوان امیر منجر به درگیری های جدیدی با بریتانیا شد. متعاقباً، بریتانیا در 21 نوامبر 1878 به افغانستان لشکر کشید و شیرعلی مجبور شد دوباره به روسیه فرار کند، اما او در سال 1879 در مزار شریف درگذشت. جانشین او، محمد یعقوب خان، به دنبال راه حل هایی برای صلح با روسیه بود و به آنها قدرت بیشتری در سیاست خارجی افغانستان داد. در همین حال، او در 26 مه 1879 عهدنامه گَندَمَک را با بریتانیایی ها امضا کرد و کنترل امور خارجی افغانستان را صرفاً به امپراتوری بریتانیا واگذار کرد. با این حال، هنگامی که فرستاده بریتانیا سر لوئیس کاواگناری در 3 سپتامبر 1879 در کابل کشته شد، انگلیسی ها پیشنهاد کردند که عبدالرحمن خان را به عنوان امیر بپذیرند. انگلیسی ها در سال 1880 با افغان ها پیمان صلح منعقد کردند و در سال 1881 مجدداً از افغانستان خارج شدند. بریتانیا، در سال 1893، افغانستان را مجبور کرد که با یک مرز جدید موافقت کند که خط دیورند نامیده می شود، که درست از منطقه سکونتگاه تاریخی پشتون می گذرد.
... [مشاهده متن کامل]
تاریخ این امارت از زمانی آغاز می شود که دوست محمد خان بارکزایی بر شهر کابل مسلط شد و دولتش را بر ویرانه های امپراتوری درانی بنا کرد. بخش اعظم عمر این امارت، در دوران موسوم به بازی بزرگ است. دورانی که روسیه تزاری و امپراتوری بریتانیا برای برتری در آسیای میانه با هم به رقابت می پرداختند. مشخصه مهم این دوران، نفوذ اروپایی ها در افغانستان است. امارت در آغاز عمر خود، به جنگ هایش با امپراتوری سیک، بر سر پیشاور ادامه می دهد. عملی که منجر به آغاز جنگ اول افغان و انگلیس، توسط نیروهای انگلیسی در هندوستان، شد. این جنگ سرانجام با عقب نشینی انگلستان و به سلطنت رسیدن مجدد دوست محمد خان اتمام یافت. اما در طول جنگ دوم افغان و انگلیس انگلیسی ها بر افغانها پیروز شدند و بخش هایی از خاک افغانستان ( که امروزه شمال غربی پاکستان می شود ) را اشغال و به خاک هند الحاق کردند. هم چنین کنترل امور خارجی افغانستان را تا سال ۱۹۱۹ به دست گرفتند. در نهایت امان الله خان، پس از اعلام استقلال افغانستان و جنگ سوم افغان و انگلیس و امضای پیمان راولپندی، استقلال افغانستان را به دست آورد.
چند سال پس از بنیان گذاری امارت, منافع روسیه و انگلیس بین محمدشاه و دوست محمد خان در تضاد بود که منجر به جنگ اول انگلیس و افغانستان شد که از سال های 1838 تا 1842 جاری بود. درطول جنگ, بریتانیا کابل, پایتخت آن زمان امارت را اشغال کرد تا از تحت سلطه روسیه شدن افغانستان جلوگیری کند و گسترش روسیه را مهار کند و در عین حال افغانستان را تحت رهبری یک رهبر دست نشانده, شاه شجاع, در دامان بریتانیا نگه دارد. جنگ با بازگشت دوست محمد به سلطنت و با عقب نشینی انگلیسی ها پایان یافت. آنها که نتوانستند کشور را تحت سلطه خود درآورند, در عوض روابط بیشتری برقرار کردند و به دوست محمد اجازه دادند تا به سمت اتحاد دولت متلاشی شده افغانستان حرکت کند, که از جنگ های داخلی درانی که توسط پسران تیمورشاه به راه افتاد.
پس از مرگ دوست محمد در سال 1863 پسرش شیرعلی خان جانشین وی شد. اما سه سال بعد برادر بزرگترش محمدافضل خان او را برکنار کرد. در سال 1868, محمدافضل خان سرنگون شد و شیرعلی به عنوان امیر جایگزین شد و پس از گذراندن چند سال تبعید در روسیه به سلطنت بازگشت. بازگشت او به عنوان امیر منجر به درگیری های جدیدی با بریتانیا شد. متعاقباً، بریتانیا در 21 نوامبر 1878 به افغانستان لشکر کشید و شیرعلی مجبور شد دوباره به روسیه فرار کند، اما او در سال 1879 در مزار شریف درگذشت. جانشین او، محمد یعقوب خان، به دنبال راه حل هایی برای صلح با روسیه بود و به آنها قدرت بیشتری در سیاست خارجی افغانستان داد. در همین حال، او در 26 مه 1879 عهدنامه گَندَمَک را با بریتانیایی ها امضا کرد و کنترل امور خارجی افغانستان را صرفاً به امپراتوری بریتانیا واگذار کرد. با این حال، هنگامی که فرستاده بریتانیا سر لوئیس کاواگناری در 3 سپتامبر 1879 در کابل کشته شد، انگلیسی ها پیشنهاد کردند که عبدالرحمن خان را به عنوان امیر بپذیرند. انگلیسی ها در سال 1880 با افغان ها پیمان صلح منعقد کردند و در سال 1881 مجدداً از افغانستان خارج شدند. بریتانیا، در سال 1893، افغانستان را مجبور کرد که با یک مرز جدید موافقت کند که خط دیورند نامیده می شود، که درست از منطقه سکونتگاه تاریخی پشتون می گذرد.
امارت افغانستان یک کشور به رسمیت شناخته نشده بود که به رهبری حبیب الله کلکانی بر آن فرمان می راندند. این کشور از ژانویه تا اکتبر ۱۹۲۹ ماندگار بود. حبیب الله کلکانی که یکی از سرداران نظامی تاجیک تبار در دولت قبل بود به قیام علیه استعمار قومی پشتون ها بلند شد و موفق به گرفتن دولت و تشکیل دولت شد وی در ۱۸ ژانویه ۱۹۲۹ به حکومت رسید و در ۱۳ اکتبر همان سال محمد نادر شاه که از مخالفان نظامی علیه دولت او بود و متواری گشته بود از طرف حبیب الله برای پایان جنگ نامه دریافت کرد و قرار بر این شد که در ارگ دیدار داشته باشند و به صلح و ثبات دولت بیاندیشند از آنجا که نسبت به کارهای نادرشاه اعتمادی نبود وی و همراهانش بر روی شش مصحف قرآن قسم یاد کرده و امضاء کردند که بدون سلاح و خونریزی مذاکره کرده و به نتیجه برسند اما نادرشاه قسم شکست و حبیب الله کلکانی را به ضرب گلوله در ارگ به قتل رساند و خود به پادشاهی افغانستان رسید که این رخداد منجر به انحلال این امارت شد و بواسطهٔ این عمل او را نادر غدار ( عهدشکن ) می نامیدند. آرمان حبیب الله کلکانی آزادی مردم بخارا و سمرقند و برپایی دوبارهٔ خراسان بزرگ بود.
... [مشاهده متن کامل]
هیئت وزراء و افراد بانفوذ حکومت حبیب الله کلکانی از این قرار بود:
• سید حسین نایب السلطنه وزیر جنگ
• محفوظ خان معین وزارت جنگ
• حمیدالله معین السلطنه که برادر حبیب الله کلکانی بود
• عبدالغفورخان تگاوی وزیر داخله
• صاحبزاده عطاءالحق خان وزیر خارجه
• صاحبزاده شیرجان خان وزیر دربار
• میرزا غلام مجتبی خان وکیل وزارت مالیه
• ملک محسن کلکانی والی ولایت کابل
• میرزا محمد یوسف خان مستوفی الممالک
• صاحبزاده عبدالغفورخان رئیس گمرک کابل
• میرزا عبدالقادر خان مستوفی کابل
• سید آغا خان خواجه چاشتی قوماندان امنیه کابل
• ملا برهان الدین خان کشکی مدیر جریده حبیب الاسلام
• سردار محمد کبیر خان پسر امیر حبیب الله خان
• محمود سامی نایب سالار سابق
• میربابا صاحب خان و بعد صاحبزاده عبدالله خان والی قطغن و بدخشان
• مرزا محمد قاسم خان و بعد عطا محمد خان والی ولایت بلخ
• خلیل الله خلیلی مستوفی ولایت بلخ
• عبدالرحیم خان نایب سالار والی ولایت هرات
• جنرال صاحبزاده محمد صدیق خان قوماندان ولایت پکتیا
• عبدالقدیر خان والی ولایت قندهار
... [مشاهده متن کامل]
هیئت وزراء و افراد بانفوذ حکومت حبیب الله کلکانی از این قرار بود:
• سید حسین نایب السلطنه وزیر جنگ
• محفوظ خان معین وزارت جنگ
• حمیدالله معین السلطنه که برادر حبیب الله کلکانی بود
• عبدالغفورخان تگاوی وزیر داخله
• صاحبزاده عطاءالحق خان وزیر خارجه
• صاحبزاده شیرجان خان وزیر دربار
• میرزا غلام مجتبی خان وکیل وزارت مالیه
• ملک محسن کلکانی والی ولایت کابل
• میرزا محمد یوسف خان مستوفی الممالک
• صاحبزاده عبدالغفورخان رئیس گمرک کابل
• میرزا عبدالقادر خان مستوفی کابل
• سید آغا خان خواجه چاشتی قوماندان امنیه کابل
• ملا برهان الدین خان کشکی مدیر جریده حبیب الاسلام
• سردار محمد کبیر خان پسر امیر حبیب الله خان
• محمود سامی نایب سالار سابق
• میربابا صاحب خان و بعد صاحبزاده عبدالله خان والی قطغن و بدخشان
• مرزا محمد قاسم خان و بعد عطا محمد خان والی ولایت بلخ
• خلیل الله خلیلی مستوفی ولایت بلخ
• عبدالرحیم خان نایب سالار والی ولایت هرات
• جنرال صاحبزاده محمد صدیق خان قوماندان ولایت پکتیا
• عبدالقدیر خان والی ولایت قندهار
