الیله

آلیله روستایی است که در استان اردبیل، شهرستان گرمی، بخش مرکزی، دهستان انی قرار دارد.
روستای آلیله از مرکز شهر ۱۲ کیلومتر فاصله دارد و مرکز شهر گِرمی هم حدود ۱۱۵ کیلومتر از شهر اردبیل فاصله دارد.
دارای مناظر متحیّر کننده و آب و هوای خنک در فصل تابستان است.
دارای چشمه های آب سرد در نقاط مختلف روستا میباشد . که باعث به جریان افتادن رود خانه هایی در اطراف روستا گشته است و آبشارهای بزرگی در مسیر رود ها وجود دارد .
یکی دیگر از جاذبه های این روستا غار لونج میباشد
این غار در زمانهای قدیم محل نگهداری دام مخصوصا گوسفند بوده و روستائیان برای جلوگیری از خسته شدن گوسفندان ، پس از چرا در آنجا نگهداری می کردند. در داخل غار ، اتاقک ها ( آغول در اصطلاح محلی ) بودند و هر آغول متعلق به خانواده ای بود. چون غار بنوعی محل زندگی چوپانان هم بود در آنجا تنور و اوجاق هم بود. این مکان دیدنی یک آبشار فصلی مرتفع دارد که در ایام پرآب مثل اواخر پاییز و اوایل بهار چشم هر بیننده ای خیره می کند.
وجودگورستان بزرگ تاریخی، با سنگ های مجسمه ای بزرگ منقش به متون و طرح های حکاکی شده با قدمت بیش از هزار سال چشم هر بیننده ای را متحیر می سازد.
بر اساس سرشماری سال ۱۳۹۵ جمعیت این روستا ۴۳۰ نفر با ۹۰ خانوار بوده است.
• بافت پله کانی روستای آلیله از جاذبه های مهم گردشگری به شمار می رود چرا که این بافت همواره برای گردشگران جذاب میباشد. انواع گیاهان دارویی از قبیل بویمه در ن، سومورخان گولو ( گل گاوزبان ) ، بابا نی ( بابونه ) ، ایستی اوت، ساققیز چوپو ( کاسنی ) ، آیبه، کهلیک اوتو، جینجیلیق، همه کوجو، جیگیرتیکان، نانه ( نعناع ) ، قویون قولاغی، گیلدیک، بویورتیکان ( تمشک ) ، بالدیرغان، احمدچای و یارپوز ( پونه ) نمونه هایی از گیاهاین دارویی روستای آلیله است.
• از دیگر جاذبه های طبیعی گردشگری در این روستا علاوه بر طبیعت سرسبز و بکر آبشار جهنم شوله سی، دئییرمان دره سی، منطقه نیمه جنگلی قجل، آبشار آلمالی شوله سی، آبشار میشئیله و چشمه آب معدنی سویوخ بولاغ اشاره کرد.
• غارهای متعدد لونج، سارای و ممدحسن کوهولو و قاراقوش اوتوران که در طول تاریخ مورد سکونت انسان ها بوده، تپه های دوران اشکانی و استل های سنگی دوره ایلخانی - تیموری با کتیبه و نقوش هندسی زیبا، میزی سنگری، سراسلان سنگری و توپ آتیلان از جمله آثار باستانی آلایله است.
• محوطه گورستان روستای آلیه مربوط به دوره ایلخانی و تیموری می باشد که سنگ نوشته های تاریخی این دوران در گورستان آلیله موجود است.
• اثر ناملموس ثبت شده " آللاه لاما" یا همان جشن شکرانه برداشت گندم توسط اهالی این روستا هر ساله برگزار میشود [ ۱]