الکساندر میخایلوویچ پروخورف

آلکساندر میخائیلُویچ پروخورف ( به روسی: Алекса́ндр Миха́йлович Про́хоров ) فیزیکدان روسی و برنده جایزه نوبل فیزیک سال ۱۹۶۴.
فرزند ماریا ایوانوا و میخائیل ایوانویچ است. پدر و مادرش انقلابی و ضد دیکتاتوری تزارها بودند و به دلیل فعالیت های انقلابی دور از وطن، در استرالیا زندگی می کردند.
آلکساندر پروخورف در سال ۱۹۱۶ در استرالیا به دنیا آمد و پس از انقلاب اکتبر ( در سال ۱۹۲۳ ) با پدر و مادرش به شوروی رفت. او بعد از اتمام تحصیل در دانشگاه لنینگراد، برای خدمت جنگی وارد ارتش شوروی شد و در جنگ جهانی دوم، دو بار زخم برداشت. پروخورف فیزیکدان برجسته روس و استاد الکترونیک کوانتومی[ ۱] است.
آلکساندر میخااوویچ پروخورف در سال ۱۹۴۱ با گالینا شلپینا[ ۲] ازدواج کرده و حاصل این ازدواج یک فرزند پسر به نام گریل[ ۳] است که پژوهشگر فیزیک لیزری است. پروخورف، دورهٔ کارشناسی ارشد خود را در انستیتوی فیزیک لبیدوف گذراند. درآغاز به عنوان یک کارشناس جزء به انستیتوی فیزیک لبیدوف مسکو پیوست و بعدها به ریاست آزمایشگاه و معاونت انستیتو ارتقاء یافت. به مطالعه در زمینه امواج رادیویی و تئوری نوسانات غیرخطی علاقه زیادی داشت.
پروخورف استاد دانشگاه مسکو، عضو آکادمی علوم اتحاد شوروی و مسئول اول دانشنامه بزرگ شوروی بود. او در سال ۱۹۶۴ جایزه نوبل فیزیک را به پاس پژوهش در لیزر و میزر دریافت نمود. سال ۱۹۹۰ و تحولاتی که به تجزیه اتحاد جماهیر شوروی انجامید، برای پروخورف که از سال ۱۹۵۰ عضو حزب کمونیست بود و بر امثال آندره ساخاروف[ ۴] خرده می گرفت[ ۵] که شرف و وجدان خود را زیر پا گذاشته اند - آسان نبود. وی در مسکو زندگی می کرد و سال ۲۰۰۲ درگذشت و در گورستان نووودویچی[ ۶] به خاک سپرده شد. پروخورف به خاطر پژوهشهایش در فیزیک، مدالها و جوایز زیادی دریافت نمود. [ ۷] او با دانشمندانی چون نیکولای گنادیویچ پاسوف[ ۸] نیز کار و پژوهش مشترک داشته است.
در سال ۱۹۷۱ بسیاری از فیزیکداتان جهان از جمله الکساندر میخایلوویچ پروخورف، چارلز هارد تاونز، دکتر علی جوان، [ ۹] سرجیو پورتو، [ ۱۰] نیکولاس برومن برگن، [ ۱۱] بوریس استوچف، [ ۱۲] پییریاکویی نوت، [ ۱۳] رایموند کیدر، [ ۱۴] آرتور لئونارد شالو. . . و ده ها فیزیکدان دیگر به ایران ( اصفهان ) آمدند و در نخستین سمپوزیوم لیزر ( سمپوزیوم در فیزیک بنیادی و کاربردی لیزر، اصفهان ) ، شرکت نمودند. در مورد این سمپوزیوم علاوه بر[ ۱۵] گزارش Atomic Coherent States in Quantum Optics و کتاب[ ۱۶] Highly Excited States of the Helium یک کتاب کوچک ۱۳۳ صفحه ای از «آبراهام هرتزبرگ» با عنوان Developments in High Power Laser Research و یک جزوه ۱۸ صفحه ای[ ۱۷] که «ویلیام ژوزف کوندل»[ ۱۸] منتشر نموده، کتاب قطوری هم در ۹۶۰ صفحه منتشر شده است. [ ۱۹]