الکتاب
لغت نامه دهخدا
فرهنگ فارسی
دانشنامه اسلامی
[ویکی الکتاب] معنی ذَا ﭐلْکِفْلِ: نام یکی از پیامبران الهی علیهم السلام (در روایتی از امام جواد آمده است :خدای عز و جل صد و بیست و چهار هزار پیغمبر فرستاد که سیصد و سیزده نفر آنان مرسل بودند(بقیه دین وشریعت دیگر پیامبران را تبلیغ می کردند) ، و ذو الکفل یکی از آن مرسلین است که بعد از ...
ریشه کلمه:
کتب (۳۱۹ بار)
«کتاب» به معنای مکتوب و نوشته شده است، و گاهی به معنای وسیع تری اطلاق می شود به معنای مطالبی که درخور نوشتن است و به صورت مکتوب بیرون خواهد آمد، هر چند تا آن زمان نوشته نشده باشد. منظور از «کتاب» در سوره «اعراف» مقدّراتی است که خداوند برای بندگان خود از نعمت های مختلف این جهان قرار داده است، اگر چه، بعضی از مفسران احتمال داده اند: منظور از «کتاب»، کیفر الهی و یا اعم از هر دو بوده باشد. تعبیر به «کِتاباً» در سوره «فاطر» به صورت نکره، آن هم با استناد به پروردگار، اشاره به این است که در هیچ یک از کتب آسمانی کوچک ترین دلیلی بر مدعای آنها نیست. و «کِتابٌ حَفِیظ» به معنای کتابی است که حافظ اعمال تمام انسان ها و غیر آن است ، و اشاره به «لوح محفوظ» است. و «کتاب مبین» گر چه در بعضی از آیات قرآن، مانند آیه 61 سوره «یونس»: «وَ لا أَصْغَرَ مِنْ ذلِکَ وَ لا أَکْبَرَ إِلاّ فِی کِتاب مُبِین» و آیه 6 سوره «هود»: «کُلٌّ فِی کِتاب مُبِین» به معنای «لوح محفوظ» تفسیر شده، ولی در سوره «قصص»، به قرینه ذکر «آیات» و همچنین جمله «نَتْلوُا عَلَیْک» که در آیه بعد، می آید به معنای قرآن است.
به معنی «مکتوب» و نوشته شده است و بدون تردید منظور از کتاب در آیه ذٰلِکَ الْکِتَابُ لاَ رَیْبَ فِیهِ هُدًی ... (٢) قرآن مجید است که به عظمت آن اشاره کرده، میگوید: «این همان کتاب باعظمتی است که هیچ گونه تردید در آن وجود ندارد...»
بعلاوه کتاب گاهی به معنی وسیعتری اطلاق میشود، به معنی مطالبی که درخور نوشتن است و به صورت مکتوب بیرون خواهد آمد، هر چند تا آن زمان نوشته نشده باشد، در سوره ص آیه ۲۹ میخوانیم: </کِتابٌ اَنزَلناهُ اِلَیکَ مُبارَکٌ لِیَدَّبَّرُوا ایاتِه.../> «این کتابی است که بر تو نازل کردیم، کتابی است پربرکت تا مردم در آیات آن بیندیشند...». مسلم است که قرآن قبل از نزولش به صورت نوشتهای در میان انسانها وجود نداشت. این احتمال وجود دارد که تعبیر به کتاب اشاره به مکتوب بودنش در «لوح محفوظ» باشد.
در آیه ۱۱ سوره فاطر میخوانیم: </... وَ ما یُعَمَّرُ مِن مُعَمَّرٍ وَ لا یُنقَصُ مِن عُمُرِه اِلاّ فی کِتابٍ.../> «و هیچ انسانی عمر طولانی نمیکند و هیچ کس از عمرش کاسته نمیشود مگر این که در کتاب، ثبت است». در این آیه منظور از «کتاب» همان علم بیپایان خداوند است و این که بعضی آن را به «لوح محفوظ» و یا «نامه حیات انسان» تفسیر کردهاند آن هم به علم خداوند بازمیگردد.
در بسیاری از موارد، مادّه «کتابت» (نوشتن) کنایه از الزام و ایجاب و تعهّد میباشد، زیرا یکی از آثار نوشتن مسلّم شدن و ثابت ماندن چیزی است، چنانکه در آیه ۵۴ سوره انعام میخوانیم: </... کَتَبَ رَبُّکُم عَلی نَفسِهِ الرَّحمَةَ.../> «پروردگار شما رحمت را بر خود فرض کرده است».
ریشه کلمه:
کتب (۳۱۹ بار)
«کتاب» به معنای مکتوب و نوشته شده است، و گاهی به معنای وسیع تری اطلاق می شود به معنای مطالبی که درخور نوشتن است و به صورت مکتوب بیرون خواهد آمد، هر چند تا آن زمان نوشته نشده باشد. منظور از «کتاب» در سوره «اعراف» مقدّراتی است که خداوند برای بندگان خود از نعمت های مختلف این جهان قرار داده است، اگر چه، بعضی از مفسران احتمال داده اند: منظور از «کتاب»، کیفر الهی و یا اعم از هر دو بوده باشد. تعبیر به «کِتاباً» در سوره «فاطر» به صورت نکره، آن هم با استناد به پروردگار، اشاره به این است که در هیچ یک از کتب آسمانی کوچک ترین دلیلی بر مدعای آنها نیست. و «کِتابٌ حَفِیظ» به معنای کتابی است که حافظ اعمال تمام انسان ها و غیر آن است ، و اشاره به «لوح محفوظ» است. و «کتاب مبین» گر چه در بعضی از آیات قرآن، مانند آیه 61 سوره «یونس»: «وَ لا أَصْغَرَ مِنْ ذلِکَ وَ لا أَکْبَرَ إِلاّ فِی کِتاب مُبِین» و آیه 6 سوره «هود»: «کُلٌّ فِی کِتاب مُبِین» به معنای «لوح محفوظ» تفسیر شده، ولی در سوره «قصص»، به قرینه ذکر «آیات» و همچنین جمله «نَتْلوُا عَلَیْک» که در آیه بعد، می آید به معنای قرآن است.
به معنی «مکتوب» و نوشته شده است و بدون تردید منظور از کتاب در آیه ذٰلِکَ الْکِتَابُ لاَ رَیْبَ فِیهِ هُدًی ... (٢) قرآن مجید است که به عظمت آن اشاره کرده، میگوید: «این همان کتاب باعظمتی است که هیچ گونه تردید در آن وجود ندارد...»
بعلاوه کتاب گاهی به معنی وسیعتری اطلاق میشود، به معنی مطالبی که درخور نوشتن است و به صورت مکتوب بیرون خواهد آمد، هر چند تا آن زمان نوشته نشده باشد، در سوره ص آیه ۲۹ میخوانیم: </کِتابٌ اَنزَلناهُ اِلَیکَ مُبارَکٌ لِیَدَّبَّرُوا ایاتِه.../> «این کتابی است که بر تو نازل کردیم، کتابی است پربرکت تا مردم در آیات آن بیندیشند...». مسلم است که قرآن قبل از نزولش به صورت نوشتهای در میان انسانها وجود نداشت. این احتمال وجود دارد که تعبیر به کتاب اشاره به مکتوب بودنش در «لوح محفوظ» باشد.
در آیه ۱۱ سوره فاطر میخوانیم: </... وَ ما یُعَمَّرُ مِن مُعَمَّرٍ وَ لا یُنقَصُ مِن عُمُرِه اِلاّ فی کِتابٍ.../> «و هیچ انسانی عمر طولانی نمیکند و هیچ کس از عمرش کاسته نمیشود مگر این که در کتاب، ثبت است». در این آیه منظور از «کتاب» همان علم بیپایان خداوند است و این که بعضی آن را به «لوح محفوظ» و یا «نامه حیات انسان» تفسیر کردهاند آن هم به علم خداوند بازمیگردد.
در بسیاری از موارد، مادّه «کتابت» (نوشتن) کنایه از الزام و ایجاب و تعهّد میباشد، زیرا یکی از آثار نوشتن مسلّم شدن و ثابت ماندن چیزی است، چنانکه در آیه ۵۴ سوره انعام میخوانیم: </... کَتَبَ رَبُّکُم عَلی نَفسِهِ الرَّحمَةَ.../> «پروردگار شما رحمت را بر خود فرض کرده است».
wikialkb: الْکِتَاب
[ویکی فقه] الکتاب (سیبویه). «الکتاب»، اثر عربی ابوبشر عمرو، ملقب به سیبویه است.
«الکتاب»، اثر عربی ابوبشر عمرو، ملقب به سیبویه، اولین کتابی است که قواعد زبان عربی را به شکلی منظم درآورده است. نویسنده در این کتاب، علاوه بر مباحث پراکنده آواشناختی در لابه لای متون نحوی، قسمتی را به طور مجزا به مباحث آوایی اختصاص داده است.
ساختار
کتاب با مقدمه محمدحسین اعلمی آغاز و مطالب در عناوین مختلف و متعدد، در دو جلد، تنظیم شده است. نویسنده در ابتدا به تقسیمات کلمه پرداخته و در ادامه، مباحث علم نحو را مطرح نموده است.
گزارش محتوا
در مقدمه، به گوشه هایی از زندگانی سیبویه، نظر افکنده شده است.
← اهمیت کتاب
...
«الکتاب»، اثر عربی ابوبشر عمرو، ملقب به سیبویه، اولین کتابی است که قواعد زبان عربی را به شکلی منظم درآورده است. نویسنده در این کتاب، علاوه بر مباحث پراکنده آواشناختی در لابه لای متون نحوی، قسمتی را به طور مجزا به مباحث آوایی اختصاص داده است.
ساختار
کتاب با مقدمه محمدحسین اعلمی آغاز و مطالب در عناوین مختلف و متعدد، در دو جلد، تنظیم شده است. نویسنده در ابتدا به تقسیمات کلمه پرداخته و در ادامه، مباحث علم نحو را مطرح نموده است.
گزارش محتوا
در مقدمه، به گوشه هایی از زندگانی سیبویه، نظر افکنده شده است.
← اهمیت کتاب
...
wikifeqh: الکتاب_(سیبویه)
دانشنامه عمومی
الکتاب نام تنها تألیفی است که از سیبویه فارسی باقی مانده است. این کتاب را کامل ترین کتاب نحو در زبان عربی خوانده اند. الکتاب به زبان های خارجی نیز ترجمه شده است و تلخیص آن هنوز از کتب درسی دانشجویان عربی خوان اروپایی ست. متن الکتاب برای نخستین بار در دو مجلد در سال های ۱۸۸۱ و ۱۸۸۹ ترجمه و در پاریس منتشر شده است. الکتاب با شرح ابوسعید حسن سیرافی متوفی ۳۶۸ هجری قمری به نام الوافر الرافی و با شرح شواهدان در دو جزء در مطبعهٔ مصر در سال ۱۳۱۷ - ۱۳۱۶ برای نخستین بار به چاپ رسیده است. [ ۱]
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلف
wiki: الکتاب
دانشنامه آزاد فارسی
نخستین و معتبرترین کتاب جامع در نحو، به عربی از سیبویه. چون مؤلف بر این اثر، مقدمه و خاتمه ای ننگاشته و حتی نامی هم ننهاده، از این رو به صورت اسم خاص با عنوان، الکتاب شهرت یافته است. این اثر را سنگ بنای صرف ونحو عربی دانسته و قرآن النحو نامیده اند. از ویژگی های آن، دقت و استواریِ مباحث، نقل و نقد آرای زبان شناسان پیشین، همچون خلیل بن احمد فراهیدی، کثرت ابواب و عناوین طولانی و مبهم آن ها و پیچیدگی عبارات است. الکتاب را شروح و تعلیقات و حاشیه ها و ردیه های بسیار و چاپ های متعددّی است، ازجمله چاپ پاریس در ۱۸۸۱.
wikijoo: الکتاب
پیشنهاد کاربران
مثالی از معنای قرارداد و سند آزادی در قرآن کریم:
وَلْیَسْتَعْفِفِ الَّذِینَ لَا یَجِدُونَ نِکَاحاً حَتَّی یُغْنِیَهُمْ اللَّهُ مِن فَضْلِهِ وَالَّذِینَ یَبْتَغُونَ الْکِتَابَ مِمَّا مَلَکَتْ أَیْمَانُکُمْ فَکَاتِبُوهُمْ إِنْ عَلِمْتُمْ فِیهِمْ خَیْراً وَآتُوهُم مِّن مَّالِ اللَّهِ الَّذِی آتَاکُمْ وَلَا تُکْرِهُوا فَتَیَاتِکُمْ عَلَی الْبِغَاء إِنْ أَرَدْنَ تَحَصُّناً لِّتَبْتَغُوا عَرَضَ الْحَیَاةِ الدُّنْیَا وَمَن یُکْرِههُّنَّ فَإِنَّ اللَّهَ مِن بَعْدِ إِکْرَاهِهِنَّ غَفُورٌ رَّحِیمٌ ( سوره مبارکه نور، آیه33 )
... [مشاهده متن کامل]
و آنان که وسیله نکاح نیابند باید عفت نفس پیشه کنند تا خدا آنها را به لطف و فضل خود بی نیاز گرداند. و از بردگانتان آنان که تقاضای مکاتبه کنند ( یعنی خواهند که خود را از مولا به مبلغی مشروط یا مطلق خریداری کنند ) تقاضای آنها را اگر خیر و صلاحی در ایشان مشاهده کنید بپذیرید و ( برای کمک به آزاد شدن آنها ) از مال خدا که به شما اعطا فرموده ( به عنوان زکات و صدقات در وجه مال المکاتبه ) به آنها بدهید، و کنیزکان خود را که مایلند به عفت، زنهار برای طمع مال دنیا جبرا به زنا وادار مکنید، که هر کس آنها را اکراه به زنا کند خدا در حق آنها که مجبور بودند بسیار آمرزنده و مهربان است ( لیکن شما را که آنها را به زنا مجبور کنید به جای آنان عقاب خواهد کرد ) .
وَلْیَسْتَعْفِفِ الَّذِینَ لَا یَجِدُونَ نِکَاحاً حَتَّی یُغْنِیَهُمْ اللَّهُ مِن فَضْلِهِ وَالَّذِینَ یَبْتَغُونَ الْکِتَابَ مِمَّا مَلَکَتْ أَیْمَانُکُمْ فَکَاتِبُوهُمْ إِنْ عَلِمْتُمْ فِیهِمْ خَیْراً وَآتُوهُم مِّن مَّالِ اللَّهِ الَّذِی آتَاکُمْ وَلَا تُکْرِهُوا فَتَیَاتِکُمْ عَلَی الْبِغَاء إِنْ أَرَدْنَ تَحَصُّناً لِّتَبْتَغُوا عَرَضَ الْحَیَاةِ الدُّنْیَا وَمَن یُکْرِههُّنَّ فَإِنَّ اللَّهَ مِن بَعْدِ إِکْرَاهِهِنَّ غَفُورٌ رَّحِیمٌ ( سوره مبارکه نور، آیه33 )
... [مشاهده متن کامل]
و آنان که وسیله نکاح نیابند باید عفت نفس پیشه کنند تا خدا آنها را به لطف و فضل خود بی نیاز گرداند. و از بردگانتان آنان که تقاضای مکاتبه کنند ( یعنی خواهند که خود را از مولا به مبلغی مشروط یا مطلق خریداری کنند ) تقاضای آنها را اگر خیر و صلاحی در ایشان مشاهده کنید بپذیرید و ( برای کمک به آزاد شدن آنها ) از مال خدا که به شما اعطا فرموده ( به عنوان زکات و صدقات در وجه مال المکاتبه ) به آنها بدهید، و کنیزکان خود را که مایلند به عفت، زنهار برای طمع مال دنیا جبرا به زنا وادار مکنید، که هر کس آنها را اکراه به زنا کند خدا در حق آنها که مجبور بودند بسیار آمرزنده و مهربان است ( لیکن شما را که آنها را به زنا مجبور کنید به جای آنان عقاب خواهد کرد ) .