الهدایه الی غوامض الکفایه

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] الهدایة الی غوامض الکفایة (کتاب). این کتاب« الهدایة الی غوامض الکفایة»، تقریرات درس آیة الله سید محمد حسین میر سجادی پیرامون کتاب اصولی« کفایة الاصول » است که توسط فرزند ایشان، جناب آقای سید علی حسینی میر سجادی در سه جلد به رشته تحریر درآمده است.
با توجه به اینکه هدف کتاب« الهدایة الی غوامض الکفایة» شرح و توضیح عبارات کتاب کفایه و بیان نکات پیچیده آن است، ازاین رو، نویسنده، قسمتی از متن« کفایة الاصول» را در ابتدای صفحات کتاب خود آورده و در پایین آن، شرح آن را قرار داده است تا برای خواننده امکان تشخیص متن از شرح فراهم گردد.ساختار ترتیبی عناوین و مباحث کتاب، برگرفته از ساختار ترتیبی« کفایة الاصول» است.

[ویکی نور] الهدایة الی غوامض الکفایة، تقریرات درس آیت الله سید محمدحسین میر سجادی پیرامون کتاب اصولی «کفایة الاصول» است که توسط فرزند ایشان، جناب آقای سید علی حسینی میر سجادی در سه جلد به رشته تحریر درآمده است.
با توجه به اینکه هدف کتاب «الهدایة الی غوامض الکفایة» شرح و توضیح عبارات کتاب کفایه و بیان نکات پیچیده آن است، ازاین رو، نویسنده، قسمتی از متن «کفایة الاصول» را در ابتدای صفحات کتاب خود آورده و در پایین آن، شرح آن را قرار داده است تا برای خواننده امکان تشخیص متن از شرح فراهم گردد.
ساختار ترتیبی عناوین و مباحث کتاب، برگرفته از ساختار ترتیبی «کفایة الاصول» است.
وی، در شرح این عبارت: «ان موضوع کل علم و هو الذی یبحث فیه عن عوارضه الذاتیة ای بلا واسطة فی العروض»، می فرماید: معروف آن است که موضوع علم، چیزی است که در آن علم، درباره عوارض ذاتی آن بحث می شود و مسائل علم، عرض های ذاتی موضوع علم می باشد و معروف در تفسیر عرض ذاتی، این است که عرض ذاتی، آن است که بدون واسطه و یا همراه با یک واسطه مساوی، بر یک شیء عارض می شود و در مقابل آن، عرض غریب است و آن عبارت است از آنچه به واسطه امر اخص یا اعم، خواه خارجی و خواه داخلی و خواه مباین، عارض بر شیء می گردد.
برای توضیح مطلب فوق، می گوییم: عارض، یا بی واسطه عارض می شود(مانند ادراک کلیات که بر نفس ناطقه عارض می گردد) یا باواسطه که این، خود، بر شش قسم است(و با قسم قبلی هفت قسم می شود)، چرا که واسطه، خود، بر دو قسم است:

[ویکی فقه] الهدایه الی غوامض الکفایه (کتاب). این کتاب« الهدایة الی غوامض الکفایة»، تقریرات درس آیة الله سید محمد حسین میر سجادی پیرامون کتاب اصولی« کفایة الاصول » است که توسط فرزند ایشان، جناب آقای سید علی حسینی میر سجادی در سه جلد به رشته تحریر درآمده است.
با توجه به اینکه هدف کتاب« الهدایة الی غوامض الکفایة» شرح و توضیح عبارات کتاب کفایه و بیان نکات پیچیده آن است، ازاین رو، نویسنده، قسمتی از متن« کفایة الاصول» را در ابتدای صفحات کتاب خود آورده و در پایین آن، شرح آن را قرار داده است تا برای خواننده امکان تشخیص متن از شرح فراهم گردد.ساختار ترتیبی عناوین و مباحث کتاب، برگرفته از ساختار ترتیبی« کفایة الاصول» است.
گزارش محتوا
نمونه ای از کار شارح:وی، در شرح این عبارت:« ان موضوع کل علم و هو الذی یبحث فیه عن عوارضه الذاتیة ای بلا واسطة فی العروض»، می فرماید:معروف آن است که موضوع علم ، چیزی است که در آن علم، در باره عوارض ذاتی آن بحث می شود و مسائل علم، عرض های ذاتی موضوع علم می باشد و معروف در تفسیر عرض ذاتی ، این است که عرض ذاتی، آن است که بدون واسطه و یا همراه با یک واسطه مساوی، بر یک شی ء عارض می شود و در مقابل آن، عرض غریب است و آن عبارت است از آنچه به واسطه امر اخص یا اعم، خواه خارجی و خواه داخلی و خواه مباین، عارض بر شی ء می گردد.برای توضیح مطلب فوق، می گوییم:عارض، یا بی واسطه عارض می شود( مانند ادراک کلیات که بر نفس ناطقه عارض می گردد) یا باواسطه که این، خود، بر شش قسم است( و با قسم قبلی هفت قسم می شود)، چرا که واسطه، خود، بر دو قسم است:۱. واسطه داخلی :همان جزء عقلی برای حقیقت شی ء است؛ یعنی همان جنس و فصل. عارض، در این صورت بر دو گونه است:الف) عارض به واسطه امر داخلی اعم:آنچه توسط جنس عارض می شود، مانند حرکت های ارادی که به واسطه حیوان بودن بر انسان عارض می گردد؛ب) عارض به واسطه امر داخلی مساوی:آنچه توسط فصل عارض می گردد، مانند تکلم که توسط نطق بر انسان عارض می شود؛۲. واسطه خارجی:امری که از حقیقت و ماهیت شی ء بیرون است. عارض، در این صورت، بر سه قسم است:الف) عارض به واسطه امر خارجی مساوی، مثل ضحک که به واسطه تعجب، بر انسان عارض می شود؛ب) عارض به واسطه امر خارجی اعم، مانند ابعاد سه گانه( طول، عرض و ارتفاع ) که به واسطه جسم، بر بیاض عارض می شود؛ج) عارض به واسطه امر خارجی اخص، مانند ضحک که به واسطه انسان، بر حیوان عارض می شود.( تا این جا پنج قسم حاصل شد) و قسم ششم، این است که چیزی به واسطه، امر مباین با معروض، عارض شود، مانند حرارتی که به واسطه آتش، بر آب عارض می شود.علما بالاتفاق، عارض بدون واسطه و به واسطه جزء مساوی و به واسطه امر خارجی مساوی را اعراض ذاتی و به واسطه امر خارجی اعم و به واسطه امر خارجی اخص و به واسطه امر مباین را اعراض غریب می دانند و در عارض به واسطه امر داخلی اعم، اختلاف دارند.اشکال:محمولات مسائل، به واسطه موضوعات خود، بر موضوع علم عارض می شوند؛ مثلا رفع، به واسطه فاعلیت بر کلمه عارض می شود و فاعلیت نسبت به کلمه امر خارجی اخص است و مطابق آنچه گفته شد، عرض غریب می باشد و این، با تعریف موضوع علم( چیزی که در علم، از عوارض ذاتی آن بحث می شود، سازگار نیست).پاسخ مرحوم آخوند:ایشان، به پیروی از مرحوم صاحب فصول، از تعریفی که مشهور برای عرض ذاتی کرده اند، عدول نموده و آن را چنین تعریف کرده است:عرض ذاتی، آن است که واسطه در عروض ندارد، خواه اصلا واسطه ای در میان نباشد یا باشد، ولی واسطه در ثبوت یا اثبات باشد، نه واسطه در عروض؛ پس اگر عرض، دارای واسطه در عروض باشد، غریب است و الا ذاتی است. واسطه در ثبوت، عبارت است از آنچه علت وجود شی ء می باشد؛ واسطه در اثبات، آن است که علم به آن، علت علم به وجود شی ء است و واسطه در عروض، آن است که علت صحت حمل مجازی می باشد، مثل کشتی که واسطه حمل حرکت بر سرنشین آن می گردد.

پیشنهاد کاربران

بپرس