آلنده سالوادور. آلِندِه، سالْوادور (۱۹۰۸ـ۱۹۷۳)(Allende, Salvador)
آلِندِه، سالْوادور
دولتمرد چپ گرای اهل شیلی و رئیس جمهور آن کشور (۱۹۷۰ـ۱۹۷۳). نامزد ائتلاف جبهۀ مردمی بود که به ریاست جمهوری رسید، اما هرگز نتوانست ائتلاف انتخاباتی را در حکومت حفظ کند. شکست او در حل مسائل اقتصادی کشور یا رویارویی با خرابکاری سیاسی بهانه ای شد که ارتش با حمایت سازمان سیا (۱۹۷۳) علیه او کودتا کند، که در این کودتا او و بسیاری از طرفدارانش کشته شدند. آلنده زادۀ بالپارائیسو۱ بود و در دانشگاه شیلی در رشتۀ پزشکی تحصیل کرد، و در دهۀ ۱۹۳۰ از طرفداران مارکسیسم بود و در ۱۹۳۷ عضو کنگره و در ۱۹۴۵ عضو سنا شد. او نامزد انتخابات ریاست جمهوری در ۱۹۵۲، ۱۹۵۸، و ۱۹۶۴ بود. در همۀ این انتخابات، او از پشتیبانی جنبش های سوسیالیست و کمونیست برخوردار بود، اما مغلوب دموکرات های مسیحی و ملی گرایان شد. در زمان رئیس جمهوری اش، سوسیالیسم او، ازجمله اصلاحات ارضی، ملی کردن بانکداری، و معادن مس متعلق به امریکاییان، سبب گردید که سازمان سیا او را کمونیست تلقی کند و در کودتایی دخالت داشته باشد که ژنرال اوگوستو پینوشه را به قدرت رساند. او نخستین رهبر مارکسیستی بود که با روش دموکراتیک به قدرت رسید و انتخاب او سبب گرایش به چپ در سیاست شیلی شد.
آلِندِه، سالْوادور
دولتمرد چپ گرای اهل شیلی و رئیس جمهور آن کشور (۱۹۷۰ـ۱۹۷۳). نامزد ائتلاف جبهۀ مردمی بود که به ریاست جمهوری رسید، اما هرگز نتوانست ائتلاف انتخاباتی را در حکومت حفظ کند. شکست او در حل مسائل اقتصادی کشور یا رویارویی با خرابکاری سیاسی بهانه ای شد که ارتش با حمایت سازمان سیا (۱۹۷۳) علیه او کودتا کند، که در این کودتا او و بسیاری از طرفدارانش کشته شدند. آلنده زادۀ بالپارائیسو۱ بود و در دانشگاه شیلی در رشتۀ پزشکی تحصیل کرد، و در دهۀ ۱۹۳۰ از طرفداران مارکسیسم بود و در ۱۹۳۷ عضو کنگره و در ۱۹۴۵ عضو سنا شد. او نامزد انتخابات ریاست جمهوری در ۱۹۵۲، ۱۹۵۸، و ۱۹۶۴ بود. در همۀ این انتخابات، او از پشتیبانی جنبش های سوسیالیست و کمونیست برخوردار بود، اما مغلوب دموکرات های مسیحی و ملی گرایان شد. در زمان رئیس جمهوری اش، سوسیالیسم او، ازجمله اصلاحات ارضی، ملی کردن بانکداری، و معادن مس متعلق به امریکاییان، سبب گردید که سازمان سیا او را کمونیست تلقی کند و در کودتایی دخالت داشته باشد که ژنرال اوگوستو پینوشه را به قدرت رساند. او نخستین رهبر مارکسیستی بود که با روش دموکراتیک به قدرت رسید و انتخاب او سبب گرایش به چپ در سیاست شیلی شد.
wikijoo: آلنده،_سالوادور_(۱۹۰۸ـ۱۹۷۳)