[ویکی فقه] المصباح (کتاب). نام کامل این کتاب جنة الامان الواقیة و جنة الایمان الباقیة و معروف به مصباح الکفعمی است. نویسنده آن تقی الدین ابراهیم بن علی کفعمی (۸۴۰. ۹۰۵ هجری)و در موضوع ادعیه و زیارات می باشد.
کتاب مصباح بعد از « البلد الامین » نوشته شده و در حقیقت منتخب و خلاصه ای از آن است. شیخ تقی الدین کفعمی کتاب مصباح را در سال ۸۹۵ هجری یعنی ۱۰ سال قبل از وفات تالیف کرده است . کتاب مصباح به خاطر مقبولیت عام و توجه گسترده به آن بارها از آن استنساخ شده است به طوری که در همان قرون اولیه تالیف کتاب، خانه ها و سرزمین های اسلامی را فرا گرفت. کفعمی در مقدمه کتاب می گوید: «کتاب مصباح را از کتاب های مورد اعتمادی جمع آوری کردم که باید به ریسمان محکم آنها چنگ زده شود و آن را به گونه ای مرتب کردم که خواننده ی آن را به بالاترین درجات وصول به حضرت حق برساند.»نکته ای که باید مورد توجه واقع شود این است که نام مصباح بر دو کتاب اطلاق می شود: ۱. مصباح المتهجد ، نوشته شیخ طوسی که به مصباح کبیر هم معروف است. ۲. مصباح کفعمی ، (کتاب حاضر). مصباح کبیر شیخ طوسی کتابی بود با مقبولیت بسیار بالا و در اکثر خانه ها نسخه ای از آن یافت می شد. با آمدن مصباح کفعمی، معروف است که مصباح المتهجد شیخ طوسی نسخ شد و جای خود را به مصباح کفعمی داد.
ساختار کتاب
مصباح دارای ۵۰ فصل است که ابتدای آن احکام وصیت و طهارت و مقدمات نماز است و با ذکر نمازهای واجب و مستحب و تعقیبات نماز وارد بحث ادعیه شده است. اعمال شب و روز و ادعیه مختلف هر یک در فصل های جداگانه ای ذکر شده است. از فصل ۴۱ بحث زیارات شروع شده و پس از آن ایام سال را با ذکر ولادت ها و شهادت های ائمه علیهم السّلام بیان کرده است. سپس اعمال ماه های رجب تا ذی الحجة را آورده و در پایان کتاب نیز به عنوان خاتمه، آداب دعا را برشمرده که شامل عوامل استجابت دعا و شرایط دعا کننده و کیفیت دعا و مقدمات و شرایط آن است. نویسنده در پایان کتاب اسامی منابع خود را ذکر کرده که تعداد آنها به ۲۳۸ عنوان می رسد.
ترجمه های کتاب
کتاب مصباح دارای ترجمه های فراوانی است مانند: ۱. ترجمه مصباح ، از قاضی جمال الدین بن فتح الله شیرازی ساکن هند . ۲. راحة الارواح ، از سید محمد حسین خان موسوی جزائری . ۳. ترجمه مصباح، از سید محمدرضا حسینی . ۴. مونس العابدین ، یا نیک بختیه، که توسط میرزا محمود بن علی ترجمه شده است. ۵. مصباح الجنان و مفتاح الجنان ، از شرف الدین بیرمی لاری که علاوه بر ترجمه کتاب بر آن مقدمه و خاتمه ای نوشته و آن را همراه با تلخیص و تهذیب منتشر نموده است.
تلخیص های کتاب
...
کتاب مصباح بعد از « البلد الامین » نوشته شده و در حقیقت منتخب و خلاصه ای از آن است. شیخ تقی الدین کفعمی کتاب مصباح را در سال ۸۹۵ هجری یعنی ۱۰ سال قبل از وفات تالیف کرده است . کتاب مصباح به خاطر مقبولیت عام و توجه گسترده به آن بارها از آن استنساخ شده است به طوری که در همان قرون اولیه تالیف کتاب، خانه ها و سرزمین های اسلامی را فرا گرفت. کفعمی در مقدمه کتاب می گوید: «کتاب مصباح را از کتاب های مورد اعتمادی جمع آوری کردم که باید به ریسمان محکم آنها چنگ زده شود و آن را به گونه ای مرتب کردم که خواننده ی آن را به بالاترین درجات وصول به حضرت حق برساند.»نکته ای که باید مورد توجه واقع شود این است که نام مصباح بر دو کتاب اطلاق می شود: ۱. مصباح المتهجد ، نوشته شیخ طوسی که به مصباح کبیر هم معروف است. ۲. مصباح کفعمی ، (کتاب حاضر). مصباح کبیر شیخ طوسی کتابی بود با مقبولیت بسیار بالا و در اکثر خانه ها نسخه ای از آن یافت می شد. با آمدن مصباح کفعمی، معروف است که مصباح المتهجد شیخ طوسی نسخ شد و جای خود را به مصباح کفعمی داد.
ساختار کتاب
مصباح دارای ۵۰ فصل است که ابتدای آن احکام وصیت و طهارت و مقدمات نماز است و با ذکر نمازهای واجب و مستحب و تعقیبات نماز وارد بحث ادعیه شده است. اعمال شب و روز و ادعیه مختلف هر یک در فصل های جداگانه ای ذکر شده است. از فصل ۴۱ بحث زیارات شروع شده و پس از آن ایام سال را با ذکر ولادت ها و شهادت های ائمه علیهم السّلام بیان کرده است. سپس اعمال ماه های رجب تا ذی الحجة را آورده و در پایان کتاب نیز به عنوان خاتمه، آداب دعا را برشمرده که شامل عوامل استجابت دعا و شرایط دعا کننده و کیفیت دعا و مقدمات و شرایط آن است. نویسنده در پایان کتاب اسامی منابع خود را ذکر کرده که تعداد آنها به ۲۳۸ عنوان می رسد.
ترجمه های کتاب
کتاب مصباح دارای ترجمه های فراوانی است مانند: ۱. ترجمه مصباح ، از قاضی جمال الدین بن فتح الله شیرازی ساکن هند . ۲. راحة الارواح ، از سید محمد حسین خان موسوی جزائری . ۳. ترجمه مصباح، از سید محمدرضا حسینی . ۴. مونس العابدین ، یا نیک بختیه، که توسط میرزا محمود بن علی ترجمه شده است. ۵. مصباح الجنان و مفتاح الجنان ، از شرف الدین بیرمی لاری که علاوه بر ترجمه کتاب بر آن مقدمه و خاتمه ای نوشته و آن را همراه با تلخیص و تهذیب منتشر نموده است.
تلخیص های کتاب
...
wikifeqh: المصباح_(کتاب)