[ویکی نور] المشارع و المطارحات که به اختصار، آن را «المطارحات» می گویند، تألیف شهاب الدین یحیی سهروردی (549-587ق) مشهور به شیخ اشراق است. این کتاب در اصل به صورت مجموعه ای است که در سه بخش (منطق، طبیعیات و الهیات) فراهم آمده است. بخش الهیات قبلاً توسط فیلسوف معاصر فرانسوی (هنری کربن) تصحیح و ضمن مجموعه مصنفات شیخ اشراق و نیز جداگانه منتشر شده است. کتاب حاضر بخش «منطق» آن است که برای اولین بار توسط مقصود محمدی و اشرف عالی پور تصحیح شده است.
کتاب مشتمل بر مقدمه مصحح، مقدمه مؤلف و متن اصلی در نه مشرع است که هر مشرع مشتمل بر چندین فصل و در مجموع بالغ بر پنجاه فصل است. شیخ اشراق این کتاب را با شیوه ابن سینا در کتاب اشارات و تنبیهات، تحریر و تنظیم نموده، آن را به نقد کشیده و تهذیب و تکمیل کرده است. متن کتاب یک متن تحلیلی - انتقادی است و نوآوری در همه بخشهای آن - حداقل در تبیین - به چشم میخورد.خود او در مقدمه، شیوه نگارش را چنین توضیح داده است: «باید دانست که من در این کتاب تـرتیبی را رعـایت نـکرده ام و گاهی خود را ملتزم به علمی نساخته ام، بلکه غرضم طرح بحث بوده است؛ گرچه مـمکن اسـت در این بحث کار به بررسی علوم مختلف کشیده شده باشد.
سهروردی در مقدمه، این کتاب را به همه کسانی توصیه می کند که تبحری در علوم اسـتدلالی بـه دسـت نیاورده و بنابراین مسیر خود را در جهت حکمت متعالی اشـراق مـسدود کرده اند. وی در این مقدمه می نویسد : «این کتاب دارای سه علم است که من به خواسته شما برادران نوشته ام. در این کتـاب مـباحث و قواعدی را آورده ام که در کتاب های دیگر یافت نمی شود و بسیار سودمند است ؛ آنـها نتیجه برداشت ها و تأملات خود من است و درعین حال از روش مشائیان عدول نکرده ام؛ گرچه نکات و لطایفی را در آن نهاده ام که آنها بـه قـواعدی شـریف و افزون بر قواعد مشائیان اشاره دارد.
وی با پیش بینی اینکه پژوهشگران غیر ماهر در مطالعه «حکمة الإشراق» با چالش مواجه خواهند شد، جایگاه مطالعه کتاب را مشخص کرده و در مقدمه چنین می نویسد: این کتاب باید بعد از کتاب تلویحات و قبل از کتاب «حکمة الإشراق» خوانده شود؛ زیرا مادامی که انسان در علوم بحثی مهارت پیدا نکرده نمیتواند وارد بحث و تحقیق در حکمت اشراق گردد.
وی رمزوار به چـگونگی انـتقال حـکمت اشراق از عهد باستان تا زمان خود اشاره می کند؛ چنان که از این اشارات برمی آید در نـظر او حـکمت حقیقی یکی است و حکیمانی که نام می برد همه شارحان یک حقیقت و مفسران یک پیام بوده اند. خمیره «حکمت خالده» که اساس آن از سوی هـرمس، والدالحـکماء، از طریق وحی و مکاشفه دریافت شده، به وسیله دو سلسله از حکیمان ادامه یافته اسـت: دانـایان یونان و فرزانگان ایران. پس از اسلام ذوالنون مصری در شاخه یونـانی و فـیثاغورسی و بـایزید بسطامی در شاخه ایرانی و خسروانی وارثان معنوی این حـکمت مـی شوند . خمیره ای از حکمای خسروانی با طریقه ای از جریان فیثاغورسی و یونانی به هم می پیوندند و به حـکیمانی مـی رسد که به «سکینه» یا مقام تمکین و یقـین و آرامـش قلبی دسـت یافته اند.
کتاب مشتمل بر مقدمه مصحح، مقدمه مؤلف و متن اصلی در نه مشرع است که هر مشرع مشتمل بر چندین فصل و در مجموع بالغ بر پنجاه فصل است. شیخ اشراق این کتاب را با شیوه ابن سینا در کتاب اشارات و تنبیهات، تحریر و تنظیم نموده، آن را به نقد کشیده و تهذیب و تکمیل کرده است. متن کتاب یک متن تحلیلی - انتقادی است و نوآوری در همه بخشهای آن - حداقل در تبیین - به چشم میخورد.خود او در مقدمه، شیوه نگارش را چنین توضیح داده است: «باید دانست که من در این کتاب تـرتیبی را رعـایت نـکرده ام و گاهی خود را ملتزم به علمی نساخته ام، بلکه غرضم طرح بحث بوده است؛ گرچه مـمکن اسـت در این بحث کار به بررسی علوم مختلف کشیده شده باشد.
سهروردی در مقدمه، این کتاب را به همه کسانی توصیه می کند که تبحری در علوم اسـتدلالی بـه دسـت نیاورده و بنابراین مسیر خود را در جهت حکمت متعالی اشـراق مـسدود کرده اند. وی در این مقدمه می نویسد : «این کتاب دارای سه علم است که من به خواسته شما برادران نوشته ام. در این کتـاب مـباحث و قواعدی را آورده ام که در کتاب های دیگر یافت نمی شود و بسیار سودمند است ؛ آنـها نتیجه برداشت ها و تأملات خود من است و درعین حال از روش مشائیان عدول نکرده ام؛ گرچه نکات و لطایفی را در آن نهاده ام که آنها بـه قـواعدی شـریف و افزون بر قواعد مشائیان اشاره دارد.
وی با پیش بینی اینکه پژوهشگران غیر ماهر در مطالعه «حکمة الإشراق» با چالش مواجه خواهند شد، جایگاه مطالعه کتاب را مشخص کرده و در مقدمه چنین می نویسد: این کتاب باید بعد از کتاب تلویحات و قبل از کتاب «حکمة الإشراق» خوانده شود؛ زیرا مادامی که انسان در علوم بحثی مهارت پیدا نکرده نمیتواند وارد بحث و تحقیق در حکمت اشراق گردد.
وی رمزوار به چـگونگی انـتقال حـکمت اشراق از عهد باستان تا زمان خود اشاره می کند؛ چنان که از این اشارات برمی آید در نـظر او حـکمت حقیقی یکی است و حکیمانی که نام می برد همه شارحان یک حقیقت و مفسران یک پیام بوده اند. خمیره «حکمت خالده» که اساس آن از سوی هـرمس، والدالحـکماء، از طریق وحی و مکاشفه دریافت شده، به وسیله دو سلسله از حکیمان ادامه یافته اسـت: دانـایان یونان و فرزانگان ایران. پس از اسلام ذوالنون مصری در شاخه یونـانی و فـیثاغورسی و بـایزید بسطامی در شاخه ایرانی و خسروانی وارثان معنوی این حـکمت مـی شوند . خمیره ای از حکمای خسروانی با طریقه ای از جریان فیثاغورسی و یونانی به هم می پیوندند و به حـکیمانی مـی رسد که به «سکینه» یا مقام تمکین و یقـین و آرامـش قلبی دسـت یافته اند.
wikinoor: المشارع_و_المطارحات
[ویکی نور] المشارع و المطارحات (ترجمه طاهری). المشارع و المطارحات (راه ها و گفتگوها)، تألیف شهاب الدین یحیی سهروردی (549-587ق)، مشهور به شیخ اشراق، یکی از آثار مهم در زمینه مطالعات فلسفی با ترجمه سید صدرالدین طاهری است. اصل کتاب شامل دانش های سه گانه، منطق، طبیعیات و الهیات بوده، ولی آنچه با تصحیح هانری کربن به چاپ رسیده و ترجمه آن در این کتاب ارائه می شود، دانش سوم یا «الهیات» است.
کتاب مشتمل بر مقدمه مترجم، مقدمه مؤلف و متن کتاب در هفت مشرع است که هر مشرع مشتمل بر فصولی است و در مجموع 49 فصل دارد؛ برخی چون مشرع چهارم مشتمل بر دو فصل و برخی هم چون مشرع سوم حاوی پانزده فصل است. سهروردی در مقدمه بخش منطق، شیوه نگارش کل کتاب را چنین توضیح داده است: «باید دانست که من در این کتاب تـرتیبی را رعـایت نـکرده ام و گاهی خود را ملتزم به علمی نساخته ام، بلکه غرضم طرح بحث بوده است؛ گرچه مـمکن اسـت در این بحث کار به بررسی علوم مختلف کشیده شده باشد.
شیخ اشراق دو کتاب فلسفی مفصل دارد: یکی از آنها کتاب «حکمة الإشراق» و دیگری «المشارع و المطارحات» است. نهایت آمال شیخ در باب حکمت را بایستی در «حکمة الإشراق» جویا شد، ولی المشارع، چنان که در مقدمه آن تصریح شده، بهعنوان مقدمه ضروری «حکمة الإشراق» نوشته شده است. در حکمت اشراق، که سهروردی مؤسس آن است، آخرین و برترین وسیله درک حقیقت «اشراق» است؛ اما حکمت بحثی و استدلالی نیز در این مکتب، نهتنها مطرود نیست، بلکه لازم شناخته شده؛ چه، بر جویای حکمت فرض است که نخست به بحث و استدلال بپردازد و طریق مشائیان را بپیماید؛ پس از پختگی در این مرحله است که بهتدریج به ناتوانی عقل پی میبرد و راه صحیح را که توسل به اشراق و شهود است، پیدا میکند؛ البته مراقبت نفسانی و تحمل ریاضات عرفانی نیز شرط ضروری وصول بدین مرتبه است. از این جهت است که شیخ اشراق به نوشتههای مشائی مختصر خود، مانند تلویحات قانع نشده و مفصل ترین کتاب مشائی خود را تحت عنوان «المشارع و المطارحات» به رشته تحریر کشیده و در مقدمه آن با صراحت تمام میگوید: «هرکس در علوم بحثی مهارت نیابد، به کتاب من که «حکمة الإشراق» نامیده میشود، راه ندارد و این کتاب بایستی پیشاز «حکمة الإشراق» و بعد از مختصری که تلویحات نامیده شده است، خوانده شود».
سـهروردی در مـشرع اول درباره برخی امور که دانستن آن پیش از عـلم کلّی ضـرورت دارد و کسـانی که درباره آن به اشـتباه افـتاده اند، سخن گفته است. وی این مـشرع را در سـه فصل سامان داده و در فصل نخست از چند اصطلاح بنیادین، همچون وجود و شیئیت، نسبت میان آن دو، واسطه مـیان وجـود و عدم، وجوب و امکان و امتناع و حق و صـدق سـخن به مـیان آورده اسـت. فـصل دوم درباره وجود و عدم و فـصل سوم درباره جوهر و عرض است.
در مشارع دوم تا پنجم، مباحثی پیرامون مقالات و اثبات عرضیت بعضی و جوهریت بـعضی، تقسیمات وجود، واجـب الوجود و فعل خداوند مطرح شده است.
کتاب مشتمل بر مقدمه مترجم، مقدمه مؤلف و متن کتاب در هفت مشرع است که هر مشرع مشتمل بر فصولی است و در مجموع 49 فصل دارد؛ برخی چون مشرع چهارم مشتمل بر دو فصل و برخی هم چون مشرع سوم حاوی پانزده فصل است. سهروردی در مقدمه بخش منطق، شیوه نگارش کل کتاب را چنین توضیح داده است: «باید دانست که من در این کتاب تـرتیبی را رعـایت نـکرده ام و گاهی خود را ملتزم به علمی نساخته ام، بلکه غرضم طرح بحث بوده است؛ گرچه مـمکن اسـت در این بحث کار به بررسی علوم مختلف کشیده شده باشد.
شیخ اشراق دو کتاب فلسفی مفصل دارد: یکی از آنها کتاب «حکمة الإشراق» و دیگری «المشارع و المطارحات» است. نهایت آمال شیخ در باب حکمت را بایستی در «حکمة الإشراق» جویا شد، ولی المشارع، چنان که در مقدمه آن تصریح شده، بهعنوان مقدمه ضروری «حکمة الإشراق» نوشته شده است. در حکمت اشراق، که سهروردی مؤسس آن است، آخرین و برترین وسیله درک حقیقت «اشراق» است؛ اما حکمت بحثی و استدلالی نیز در این مکتب، نهتنها مطرود نیست، بلکه لازم شناخته شده؛ چه، بر جویای حکمت فرض است که نخست به بحث و استدلال بپردازد و طریق مشائیان را بپیماید؛ پس از پختگی در این مرحله است که بهتدریج به ناتوانی عقل پی میبرد و راه صحیح را که توسل به اشراق و شهود است، پیدا میکند؛ البته مراقبت نفسانی و تحمل ریاضات عرفانی نیز شرط ضروری وصول بدین مرتبه است. از این جهت است که شیخ اشراق به نوشتههای مشائی مختصر خود، مانند تلویحات قانع نشده و مفصل ترین کتاب مشائی خود را تحت عنوان «المشارع و المطارحات» به رشته تحریر کشیده و در مقدمه آن با صراحت تمام میگوید: «هرکس در علوم بحثی مهارت نیابد، به کتاب من که «حکمة الإشراق» نامیده میشود، راه ندارد و این کتاب بایستی پیشاز «حکمة الإشراق» و بعد از مختصری که تلویحات نامیده شده است، خوانده شود».
سـهروردی در مـشرع اول درباره برخی امور که دانستن آن پیش از عـلم کلّی ضـرورت دارد و کسـانی که درباره آن به اشـتباه افـتاده اند، سخن گفته است. وی این مـشرع را در سـه فصل سامان داده و در فصل نخست از چند اصطلاح بنیادین، همچون وجود و شیئیت، نسبت میان آن دو، واسطه مـیان وجـود و عدم، وجوب و امکان و امتناع و حق و صـدق سـخن به مـیان آورده اسـت. فـصل دوم درباره وجود و عدم و فـصل سوم درباره جوهر و عرض است.
در مشارع دوم تا پنجم، مباحثی پیرامون مقالات و اثبات عرضیت بعضی و جوهریت بـعضی، تقسیمات وجود، واجـب الوجود و فعل خداوند مطرح شده است.
wikinoor: المشارع_و_المطارحات_(ترجمه_طاهری)