الم زار

[ویکی اهل البیت] این کتاب که اثر محمد بن مکی (شهید اول) است، مجموعه ای از زیارت های معصومان علیهم السلام و آداب و اعمال مخصوص زیارت آنهاست که جزو منابع مهم زیارات شیعه محسوب می شود و از همان آغاز تألیف تاکنون، مورد توجه عالمان بوده است.
مؤلف در این کتاب، موارد بسیاری از زیارات و اعمال آن را نقل کرده، بدون آن که آن ها را به معصومی نسبت دهد و یا منبع و سند آن را بیان کند، ولی در برخی کتاب های دیگر، اسناد و مدارک آن ها ذکر شده است.
البته مؤلف در بعضی موارد، نام گویندة زیارت و سؤال راوی از آن حضرت را ذکر کرده و سپس دعا و یا زیارت و اعمال آن را آورده است. به عنوان مثال می توان به زیارت امیرالمومنین علیه السلام در روز غدیر مشهور به (امین الله) که از جابر جعفی، از امام باقر علیه السلام، از پدر بزرگوارش امام سجاد علیه السلام نقل کرده است و نیز زیارت امام حسین علیه السلام که صفوان بن مهران جمال از امام صادق علیه السلام نقل می کند و دعای «اللهم عظم البلاء» که از امام زمان علیه السلام نقل می کند و یا دعای مسجد کوفه که از امام صادق علیه السلام نقل می کند، اشاره کرد.
یکی از ویژگی های این کتاب، وجود برخی از دعاها و زیارت ها است که تنها در این کتاب نقل شده و بدون شک، مؤلف که از بزرگترین عالمان شیعه است، آن را بدون مدرک و سند ذکر نکرده است، اما به لحاظ اختصار و یا دلیل دیگری، از ذکر منبع و سند آن خودداری نموده است، مانند زیارت مختار بن ابی عبیده ثقفی.
برخی کتاب مزار شهید اول را با مزار شیخ مفید اشتباه گرفته اند که بهترین راه حل این شبهه، مراجعه به کتاب هایی است که در آن از مزار شهید اول نقل شده است، مانند روایاتی که بحارالانوار از مزار شهید نقل می کند و با مزار شیخ مفید، تفاوت اساسی دارد.
نکته دیگر این که برخی از زیارت ها و دعاهایی که در این کتاب بدون اسناد به معصوم آمده، در کتاب های دیگر از قول معصومان علیهم السلام به طور مسند ذکر شده است، مثلاً زیارت حضرت فاطمه زهرا علیهاالسلام در تهذیب و بحارالانوار، به طور مسند از امام باقر علیه السلام نقل شده است یا زیارت ائمه بقیع علیهم السلام که در کامل الزیارات و بحارالانوار، که یکی از ائمه اطهار علیهم السلام نقل شده است.
زیارت عاشورای معروف که از امام محمدباقر علیه السلام، توسط علقمه یا عقبه در کامل الزیارات، مصباح المجتهد و بحارالانوار نقل شده، در این کتاب بدون اسناد به معصوم آمده است.

[ویکی نور] المزار، تألیف «محمد بن مکی عاملی»، معروف به شهید اوّل (734-786ق)، منتخب زیارات و ادعیه بوده و در مورد اعمال و آداب مشاهد مشرّفه معصومین(ع) و مساجد مهم نگاشته شده است.
کتاب مشتمل بر دو باب است: باب اول در ضمن هشت فصل و یک خاتمه و باب دوم در شش فصل و یک خاتمه مطرح شده است. خاتمه ابواب کتاب نیز خود به ترتیب مشتمل بر چهار و سه فصل است.
نویسنده در ذکر ادعیه و زیارات گاه از منبع اثر و راوی آن یاد می کند، اما در بسیاری از موارد بدون اسناد می آورد.
کتاب با مقدمه سید مرتضی موحد ابطحی آغاز شده است. وی در ابتدای این مقدمه زیارت ضریح مؤمنین و سلام بر آنها و طلب استغفار برای آنها را سنت نبوی دانسته است. سپس حضور در مشاهد مقدسه و مکان هایی که رسول الله(ص) و اوصیای آن حضرت دفن شده اند را پس از زیارت بیت الله الحرام، تعظیم شعائر الهی و از مصادیق «المودة فی القربی» - که خداوند آن را اجر رسالت دانسته - شمرده است.
بدون اختلاف، مسئله بنای قبور اولیا و صالحین و تعظیم آنها نزد امت های پیشین، از شیوه های معروف بوده است؛ همان گونه که در کتب تراجم و تاریخ از بسیاری از قبور به عنوان اماکنی که به آنها تبرک می جسته اند یاد شده است. زائر جز خداوند را نمی خواند و جز بندگان خدا را ذکر نمی کند؛ چراکه آنها زنده اند و نزد پروردگار روزی می خورند.
ابطحی پس از این مباحث، معرفی مختصری از شهید اول به عمل آورده و تفصیل در معرفی ایشان و اقوال علما درباره وی و تألیفات و داستان شهادتش را به تحقیقاتش در کتاب دیگر شهید «الأربعین» حواله داده است.

[ویکی فقه] المزار (ابهام زدایی). المزار ممکن است عنوان برای کتاب های ذیل باشد: • المزار (شیخ مفید)، تألیف شیخ مفید، ابو عبد الله محمد بن محمد بن نعمان عکبری بغدادی (۳۳۶- ۴۱۳ هجری)• المزار (قزوینی)، تالیف سیدمهدی قزوینی (متوفی ۱۳۰۰ ق)• المزار (شهید اول)، تألیف شهید اول، درباره آداب و اعمال مربوط به اماکن زیارتی منتسب به معصومین• المزار الکبیر (مشهدی)، اثر محمد بن جعفر مشهدی
...

[ویکی فقه] المزار (شهید اول). این کتاب درباره آداب و اعمال مربوط به اماکن زیارتی منتسب به معصومین و تألیف شهید اول است.
المزار فی کیفیة زیارات النبی و الائمة علیهم السّلام اثر «محمد بن مکی عاملی» معروف به شهید اول در مورد اعمال و آداب مشاهد مشرفه معصومین علیهم السّلام نگاشته شده است.
مطالب کتاب
کتاب مشتمل بر دو باب است که ذیل هر باب چندین فصل و یک خاتمه دارد:
← الباب الاول
۱. ↑ المزار، محمد بن مکی عاملی، ص۴.
منبع
...

[ویکی نور] المزار (شهید اول). المزار، تألیف محمد بن مکی عاملی، معروف به شهید اول (734 - 786ق)، همان گونه که از نامش پیداست منتخب زیارات بوده و در مورد اعمال و آداب مشاهد مشرّفه معصومین(ع) نگاشته شده است. از آنجا که نسخه دیگری از این کتاب در برنامه موجود است، و در آنجا کتاب شناسی شده است در این نوشتار ویژگی های نسخه موجود بیان می شود.کار تحقیق این نسخه را «محمود البدری» به عهده داشته است.
وی در مقدمه اثر مطالبی و روایاتی در رابطه با زیارت و فوائد و آداب آن می نویسد، سپس متذکر می شود که همین فوائد زیارات و مانند آن سبب شده که علما به تدوین زیارات و نقل و روایت آنها از ائمه اطهار(ع) اقدام کنند. اهمیت زیارت در مکتب تشیع، به حدی است که شیخ آقابزرگ طهرانی در کتابش «الذریعة إلی تصانیف الشیعة» تصریح می کند که بیش از 300 کتاب در باب زیارات نوشته شده است.
محقق در ادامه، شرح حال مؤلف، اقوال علما درباره او، اساتید، شاگردان و مهم ترین آثار وی را ذکر کرده است. وی همچنین مشخصات هشت نسخه از کتاب را که در کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی موجود بوده و در تصحیح اثر از آنها استفاده کرده، ارائه نموده است.
اختلاف نسخ و آدرس منابع مختلف ناقل ادعیه و زیارات در پاورقی کتاب ذکر شده است. نویسنده، برخی مطالب را مفصل تر در پاورقی توضیح داده است؛ مثلاً خطبه و واقعه غدیرخم را به طور کامل از احتجاج طبرسی نقل کرده است .
از ویژگی های کتاب، ذکر فهارس آیات قرآن کریم، اماکن و بقاع، مصادر و مراجع و فهرست موضوعات در انتهای کتاب است.

[ویکی فقه] المزار (شیخ مفید). کتاب المزار کتاب المزار تألیف شیخ مفید ، ابو عبد الله محمد بن محمد بن نعمان عکبری بغدادی( ۳۳۶- ۴۱۳ هجری) از چهره های برجستۀ فقهای شیعه در نیمه دوم قرن چهارم هجری است.
شیخ مفید از چهره های بسیار درخشان شیعه در جهان اسلام می باشد. او هم متکلم است و هم فقیه . ابن ندیم در فن دوم از مقالۀ پنجم« الفهرست » که در بارۀ متکلمان شیعه بحث می کند، از او به عنوان« ابن المعلم » یاد کرده و او را ستایش می نماید. کتاب معروف او در فقه نیز« المقنعة » است.ابو یعلی جعفری که داماد مفید بوده است، می گوید: « مفید شبها مختصری می خوابید و بقیه شب را به نماز یا مطالعه یا تدریس یا تلاوت قرآن مجید می گذرانید.»
نام های کتاب
نام های دیگر کتاب عبارتند از« المزار الصغیر » و« مناسک المزار ».
موضوع کتاب
شیخ مفید در« کتاب المزار» مجموعه روایاتی دربارۀ زیارت پیامبر و ائمه علیهم السلام را جمع آوری نموده است.
اعتبار کتاب
...

[ویکی فقه] المزار (قزوینی). کتاب المزار، فصلی از فصل های کتاب فلک النجاة فی احکام الهداة، با موضوع تعیین قبور انبیاء و الشهداء و اولاد ائمه و علماء، تالیف سید مهدی قزوینی (متوفی ۱۳۰۰ ق) است که به صورت مجزا با تحقیق دکتر جودت قزوینی منتشر شده است. این اثر که نگارش آن در سال ۱۲۷۲ به اتمام رسیده است، به عنوان مصدر مهمی برای تحقیق در سیره ائمه و اولاد ایشان و نیز تعیین قبور و مزارات آنها و اختلاف مدافن شریفشان به شمار می رود.
کتاب در دو مبحث طرح شده است: ۱- در مشروعیت زیارت، ۲- در زیارت نبی صلی الله علیه و آله وسلّم و معصومین علیه السّلام . در بحث اول، فصلی عنوان نشده است؛ اما بحث دوم مشتمل بر ۱۰ فصل است که در بخش گزارش محتوا مطرح می شود. بحثی نیز تحت عنوان زیارت اخوان در خاتمه آمده است. درباره زیارت معصومین علیه السّلام به اختصار اکتفا کرده و پس از ذکر تاریخ ولادت و شهادت و نام مادر و محل دفن به فضیلت زیارت ایشان اشاره کرده است.
گزارش محتوا
پیش از بحث اول معنای لغوی و اصطلاحی زیارت ذکر شده است. در معاجم لغت زیارت را قصد معنا کرده اند. معنای شرعی آن نیز حاضر شدن نزد معصوم - نبی یا امام - است. نویسنده معتقد است که ولی خدا و عالم و مؤمن نیز در حکم زیارت ملحق به معصوم می شود.
← بحث اول
مقدمه محقق در رابطه با اهمیت و مطالب کتاب و شیوه ارائه مطالب بوده و در ادامه علاوه بر ارائه صفحاتی از نسخ خطی، تاریخچه ساخت ابنیه بر مراقد خاندان قزوینی نیز ذکر شده است. شرح حال سید مهدی قزوینی نیز به قلم فرزندش سید مهدی قزوینی (متوفی ۱۳۲۵ ق) با اضافاتی از سید باقر قزوینی (متوفی ۱۳۳۳ ق) پس از مقدمه محقق ذکر شده است. فهارس: ۱- مصادر و مراجع به تفکیک خطی و چاپی. ۲- فهرست مطالب.
منبع
...

[ویکی نور] المزار (قزوینی). کتاب المزار، فصلی از فصل های کتاب فلک النجاة فی احکام الهداة، با موضوع تعیین قبور انبیاء و الشهداء و اولاد أئمه و علماء، تألیف سید مهدی قزوینی (متوفی 1300ق) است که به صورت مجزا با تحقیق دکتر جودت قزوینی منتشر شده است. این اثر که نگارش آن در سال 1272 به اتمام رسیده است، به عنوان مصدر مهمی برای تحقیق در سیره ائمه و اولاد ایشان و نیز تعیین قبور و مزارات آنها و اختلاف مدافن شریفشان به شمار می رود.
کتاب در دو مبحث طرح شده است:1- در مشروعیت زیارت، 2- در زیارت نبی(ص) و معصومین(ع).
در بحث اول، فصلی عنوان نشده است؛ اما بحث دوم مشتمل بر 10 فصل است که در بخش گزارش محتوا مطرح می شود. بحثی نیز تحت عنوان زیارت اخوان در خاتمه آمده است. درباره زیارت معصومین(ع) به اختصار اکتفا کرده و پس از ذکر تاریخ ولادت و شهادت و نام مادر و محل دفن به فضیلت زیارت ایشان اشاره کرده است.
پیش از بحث اول معنای لغوی و اصطلاحی زیارت ذکر شده است. در معاجم لغت زیارت را قصد معنا کرده اند. معنای شرعی آن نیز حاضر شدن نزد معصوم - نبی یا امام - است. نویسنده معتقد است که ولی خدا و عالم و مؤمن نیز در حکم زیارت ملحق به معصوم می شود.
بحث اول: مبحث مشروعیت زیارت با این استدلال آغاز شده است که اولاً: زیارت أحیاء مشروع است. ثانیاً: معصومین و شهداء أحیا هستند و نزد پروردگارشان روزی می خورند. بنابراین زیارت مشروع بوده و هیچ گونه حرمتی ندارد. زیارت در واقع راه مودت و صله بین احیاء و اموات است.