المدینه

[ویکی الکتاب] ریشه کلمه:
مدن (۲۷ بار)

شهر. مدون به معنی اقامت است «مَدَنَ بِالْمَکانِ و مُدوناً: اَقامَ» ظاهرا شهر را از آن مدینه گویند که مردم در آن اقامت دارند اما تمدن که به معنی خروج از جهل و دخول به راه انسانیت و ترقی است ظاهرا از معانی مستحدثه است. بعضی مدینه را از «دان» دانسته و میم آن را زاید گرفته‏اند. در نهج البلاغه خطبه:180 آمده «اَیْنَ الَّذینَ... مَدَّنُوا الْمَداِئنَ»کجایند آنها که شهرها بناکردند. مدینه در قرآن گاهی در مطلق شهر بکار رفته مثل . . و گاهی مراد از آن مدینةالرسول است که ابتدا بنام یثرب خوانده می‏شد و پس ازهجرت رسول خدا«صلی الله علیه واله»مدینه خوانده شد . . جمع آن در قرآن فقط مدائن بکار رفته است . «مَدینة» چهارده بار و مدائن سه بار در قرآن مجید آمده است.