آلمانی. آلمانی (یا: توچاهی) از گویش های گیلکی که در توچاه، یکی از روستاهای دهستان جیرهندة لشت نشای گیلان رواج دارد. گویش آلمانی به آستانه یی و تا اندازه ای به رشتی نزدیک است. در آلمان واکه ها عبارت اند از: a کشیده و واکه های مرکب /ow/، /ay/. صامت ها همانند صامت های فارسی است. نشان جمع در توچاهی (آلمانی)، -on است، zanon «زن ها»؛ ترتیب صفت و موصوف و مضاف و مضاف الیه شبیه فارسی است و به نظر می رسد تحت تأثیر فارسی بوده است. تبدیل /e-/ آغازین به /i-/ حذف صامت /-h-/ میانی و جایگزین کردن آن با مصوت در: na:r «ناهار»، «شهر»؛ تبدیل /e/ به /i/ حذف -z پایانی در diru «دیروز»؛ تبدیل /r/ به /l/ در balk؛ تبدیل /g/ به k در takar «تگرگ» از ویژگی های این گویش اشت. شناسه های فعلی برای ماضی ساده که به ستاک ماضی با پیشوند فعلی می چسبد عبارت اند از: -am، -i، -e، -im، -in، برخی از واژه های آلمانی: abji «زن بابا»، mard «شوهر»، piyer «پدر»، buz «بُز»، de «دیگر»، hasa «اکنون/حال»، «بچه/جغله» moj «موج»، hima «هیزم»، xuna «خانه».
wikijoo: آلمانی