المائه فی الطب

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] المائة فی الطب (کتاب). «المائة فی الطب»، شامل صد گفتار در زمینه طب و دانش پزشکی است که توسط ابوسهل مسیحی، عیسی بن یحیی، به زبان عربی نگاشته شده است.
مؤلف، در این صد مقاله، مهم ترین مباحث علم پزشکی را تدوین و تنظیم نموده است. این کتاب در واقع یک دایرةالمعارف طبی است و ترتیب آن شباهت بسیاری به ترتیب فصول کتاب دیگر مؤلف؛ یعنی «الطب الکلی» دارد.در این اثر مسائل عمومی پزشکی بیشترین حجم آن را در بر می گیرد. مؤلف درابتدای کتاب اول که به عنوان مدخل کتاب «المائة» نگاشته، انگیزه اش را از تدوین این اثر چنین بیان می کند: «انی رایت من الواجب علی بحسب قصدی و غرضی ان اصرف جل عنایتی الی تدوین علم هو اعم نفعا و اطول بقاء و هو علم الطب و ذلک ان العلوم الآخر تطلب لفضیلة النفس او للمعونة فی صلاح المعاش و انتظامه و انما ینتفع بها افراد من الناس فی اوقات من الزمان و علم الطب مطلوب لقوام الحیاة و حفظ الصحة المحبوبة و استجلابها و اجتلاب سائر ما یعین فی قوام البدن انما یعین عند استعمال هذا العلم ایاه علی نحو تطابق قوام الحیاة.

[ویکی فقه] المائه فی الطب (کتاب). «المائة فی الطب»، شامل صد گفتار در زمینه طب و دانش پزشکی است که توسط ابوسهل مسیحی، عیسی بن یحیی، به زبان عربی نگاشته شده است.
مؤلف، در این صد مقاله، مهم ترین مباحث علم پزشکی را تدوین و تنظیم نموده است. این کتاب در واقع یک دایرةالمعارف طبی است و ترتیب آن شباهت بسیاری به ترتیب فصول کتاب دیگر مؤلف؛ یعنی «الطب الکلی» دارد.در این اثر مسائل عمومی پزشکی بیشترین حجم آن را در بر می گیرد. مؤلف درابتدای کتاب اول که به عنوان مدخل کتاب «المائة» نگاشته، انگیزه اش را از تدوین این اثر چنین بیان می کند: «انی رایت من الواجب علی بحسب قصدی و غرضی ان اصرف جل عنایتی الی تدوین علم هو اعم نفعا و اطول بقاء و هو علم الطب و ذلک ان العلوم الآخر تطلب لفضیلة النفس او للمعونة فی صلاح المعاش و انتظامه و انما ینتفع بها افراد من الناس فی اوقات من الزمان و علم الطب مطلوب لقوام الحیاة و حفظ الصحة المحبوبة و استجلابها و اجتلاب سائر ما یعین فی قوام البدن انما یعین عند استعمال هذا العلم ایاه علی نحو تطابق قوام الحیاة.
ساختار کتاب
این اثر، از صد بخش تشکیل شده که مؤلف به هر بخش، عنوان کتاب داده است. ابوسهل، در باره سبک نگارش این کتاب می گوید: «من هر بخش را به گونه کتاب جداگانه ای نوشتم تا استفاده از هریک از بخش های این کتاب به شکل مستقل امکان داشته باشد» وی در ابتدای هر کتاب، موضوع آن کتاب و انگیزه اش را از نگارش آن بیان می کند و سپس وارد بحث پیرامون آن موضوع می شود.
گزارش محتوا
کتاب «المائة فی الطب» از مهم ترین نگاشته های طبی است و این از سویی به خاطر قدمت آن و از سویی به خاطر بعضی از نظرات ابتکاری ابو سهل است؛ مثلا اگر وی نخستین کسی نباشد که موضوع آغاز هضم غذا را از دهان به دلیل آغشته شدن مواد غذایی به بزاق و هضم آنزیماتیک مترتب بر آن مطرح کرده باشد، لااقل او را باید از متقدمین نظریه هضم توسط آنزیم های موجود در ترشحات دستگاه گوارش دانست. (این موضوع را در المائة فی الطب به وضوح می توان دید.)در این کتاب، مباحثی همچون «اسطقسات (طبایع) بدن»، «اعضای متشابهة الاجزای بدن»، «اعضای آلی»، «منافع اعضا»، «اخلاط»، «مزاج»، «قوا و ارواح و افعال»، «احوال طبیعی بدن»، «حالات هوا»، «مساکن»، «آب ها»، «غذا»، «خواب و بیداری» و... مطرح شده است.
وضعیت کتاب
...

پیشنهاد کاربران