الفبای سُرْیانی خطی است که عمدتاً برای نگارش زبان سریانی از حدود سدهٔ یکم میلادی مورد استفاده قرار می گیرد. [ ۱] این الفبا یکی از خطوط ابجد سامی محسوب می شود که از الفبای آرامی و الفبای تدمری گرفته شده است[ ۲] و مشابهت هایی با الفبای فنیقی، عبری، عربی و الفبای سنتی مغولی دارد.
سریانی از راست به چپ و به صورت افقی نوشته می شود. اکثر حروف آن به هم پیوسته اند ولی برخی حروف به حروف پیشین یا پسین خود نمی چسبند و هر واژه با یک فاصله از واژهٔ دیگر متمایز می شود.
همهٔ ۲۲ حرف الفبای سریانی بی صدا هستند، اگرچه نشانه های متمایزکنندهٔ اختیاری برای نشان دادن واکه و سایر ویژگی های زبانی وجود دارد.
هنگامی که زبان عربی در هلال حاصل خیز به عنوان زبان غالب تثبیت شد، متون با زبان عربی و به خط سریانی نوشته می شدند. زبان مالایالم نیز به خط سریانی نوشته می شد و سریانی مالایالم نامیده می شد.
با انقراض دولت تدمیر، خط پالمیری به کلی از میان نرفت. زیرا به عقیدهٔ اکثر خط شناسان، از نیمهٔ اول قرن اول میلادی، خط دیگری از آن مشتق شد که در تمدن خاورمیانه نقش عمده ای بازی کرد و هنوز به نام خط سریانی مورد استفاده است. ظاهراً نخستین اثری که به زبان سریانی در دست است، نوشتهٔ بسیار مختصری است که در بیت المقدس یافت شده و به زبان سریانی یا آرامی است. این خط پنداری نقطه وصلی میان پالمیری و سریانی نخستین یا استرانگلو است.
تحول استرانگلو پابه پای تحول مذهب پیش می رود. زیرا هنگامی که مسیحیان در شرق انتشار یافتند، برای ضبط آثار دینی یا برای تبلیغات خویش به سریانی روی آوردند. اولین دستهٔ این مسیحیان، پیروان نستوریوس بودند که از قرن پنجم میلادی به بعد در شرق قدرت عظیمی یافتند و خط استرانگلو را گرفته با اندک تغییری وسیلهٔ زبان خود که یک لهجهٔ سریانی شرقی بود، قرار دادند. همین خط است که امروز به خط نسطوری یا خط مدنحایا معروف است.
عکس العمل عقاید نستوریوس به صورت کلیسای یعقوبی در مصر جلوه کرد. یعقوبیان از خطی استفاده می کردند که ظاهراً از استرانگلوی نسخی مشتق است و سرتو خوانده می شود. این خط و نیز تمدن سریانی به خصوص توسط مارونیان که شعبه ای از یعقوبیان اند به اروپاییان شناسانده شد.
اغلب اشکالاتی که از نظر تشابه برخی حروف یا ضبط نکردن مصوت های کوتاه گریبانگیر خط عربی است، در سریانی نیز موجود است. سریانیان برای ظاهر کردن حرکات از روش نقطه گذاری استفاده کردند. اما این روش به زودی متروک شد و سریانیان آن را به منظور دیگری، یعنی برای روشن ساختن شکل های گوناگون صرفی به کار بردند. از قرن هشتم میلادی مجدداً نسطوریان از روش نقطه گذاری حرکات استفاده کردند. این نقطه ها که گاه به منظور صرف، گاه برای حرکات و گاه برای متمایز کردن برخی حروف از هم به کار می روند با وجود اینکه اشکالات و اشتباهات فراوانی را باعث می گردند، باز خط سریانی را بسیار کامل و دقیق ساخته اند. [ ۳]
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفسریانی از راست به چپ و به صورت افقی نوشته می شود. اکثر حروف آن به هم پیوسته اند ولی برخی حروف به حروف پیشین یا پسین خود نمی چسبند و هر واژه با یک فاصله از واژهٔ دیگر متمایز می شود.
همهٔ ۲۲ حرف الفبای سریانی بی صدا هستند، اگرچه نشانه های متمایزکنندهٔ اختیاری برای نشان دادن واکه و سایر ویژگی های زبانی وجود دارد.
هنگامی که زبان عربی در هلال حاصل خیز به عنوان زبان غالب تثبیت شد، متون با زبان عربی و به خط سریانی نوشته می شدند. زبان مالایالم نیز به خط سریانی نوشته می شد و سریانی مالایالم نامیده می شد.
با انقراض دولت تدمیر، خط پالمیری به کلی از میان نرفت. زیرا به عقیدهٔ اکثر خط شناسان، از نیمهٔ اول قرن اول میلادی، خط دیگری از آن مشتق شد که در تمدن خاورمیانه نقش عمده ای بازی کرد و هنوز به نام خط سریانی مورد استفاده است. ظاهراً نخستین اثری که به زبان سریانی در دست است، نوشتهٔ بسیار مختصری است که در بیت المقدس یافت شده و به زبان سریانی یا آرامی است. این خط پنداری نقطه وصلی میان پالمیری و سریانی نخستین یا استرانگلو است.
تحول استرانگلو پابه پای تحول مذهب پیش می رود. زیرا هنگامی که مسیحیان در شرق انتشار یافتند، برای ضبط آثار دینی یا برای تبلیغات خویش به سریانی روی آوردند. اولین دستهٔ این مسیحیان، پیروان نستوریوس بودند که از قرن پنجم میلادی به بعد در شرق قدرت عظیمی یافتند و خط استرانگلو را گرفته با اندک تغییری وسیلهٔ زبان خود که یک لهجهٔ سریانی شرقی بود، قرار دادند. همین خط است که امروز به خط نسطوری یا خط مدنحایا معروف است.
عکس العمل عقاید نستوریوس به صورت کلیسای یعقوبی در مصر جلوه کرد. یعقوبیان از خطی استفاده می کردند که ظاهراً از استرانگلوی نسخی مشتق است و سرتو خوانده می شود. این خط و نیز تمدن سریانی به خصوص توسط مارونیان که شعبه ای از یعقوبیان اند به اروپاییان شناسانده شد.
اغلب اشکالاتی که از نظر تشابه برخی حروف یا ضبط نکردن مصوت های کوتاه گریبانگیر خط عربی است، در سریانی نیز موجود است. سریانیان برای ظاهر کردن حرکات از روش نقطه گذاری استفاده کردند. اما این روش به زودی متروک شد و سریانیان آن را به منظور دیگری، یعنی برای روشن ساختن شکل های گوناگون صرفی به کار بردند. از قرن هشتم میلادی مجدداً نسطوریان از روش نقطه گذاری حرکات استفاده کردند. این نقطه ها که گاه به منظور صرف، گاه برای حرکات و گاه برای متمایز کردن برخی حروف از هم به کار می روند با وجود اینکه اشکالات و اشتباهات فراوانی را باعث می گردند، باز خط سریانی را بسیار کامل و دقیق ساخته اند. [ ۳]
wiki: الفبای سریانی