زبان فارسی تاجیکی در دوره های گوناگون بنا به تحولات تاریخ تاجیکستان به سه الفبای متفاوت نوشته شده است؛ ابتدا از الفبای فارسی ( خود اقتباس شده از عربی ) و سپس برای مدت کوتاهی از لاتین استفاده شد و در نهایت تا به امروز از سیریلیک استفاده می شود. در گویش بخارایی که در میان یهودیان بخارایی صحبت می شود، به طور سنتی از الفبای عبری استفاده می شد ولی امروزه آن نیز با یک نوع الفبای سیریلیک نوشته می شود. هر خطی که مشخصاً برای نوشتن زبان فارسی تاجیکی از آن استفاده شود را الفبای تاجیکی می گویند که در سیریلیک به صورت алифбои тоҷикӣ و در لاتین به صورت Alifʙoi toçikī نوشته می شود.
همانند بسیاری از کشورهای پساشوروی تغییر در خط و بحث های مربوط به آن، با موضوعات سیاسی درهم آمیخته است. اگرچه استفاده از الفبای لاتین پس از رواج الفبای سیریلیک اندک بوده است، اما امروزه گروهی که خواستار نزدیکی بیش تر تاجیکستان به ازبکستان هستند، از استفادهٔ خط لاتین پشتیبانی می کنند و خواستار استفاده از الفبای لاتین هستند. استفاده از الفبای فارسی توسط اسلام گرایان و کسانی که خواستار نزدیکی بیش تر تاجیکستان با ایران و میراث نیاکانی خود هستند تشویق می شود. به عنوان استاندارد دفاکتو الفبای سیریلیک به طور کلی توسط افرادی که خواستار وضع موجود هستند حمایت می شود و معتقدند که استفاده از آن باعث نزدیکی بیش تر به روسیه می شود.
در نتیجهٔ یکی از تأثیرات اسلام در منطقه، فارسی تاجیکی تا دههٔ ۱۹۲۰ میلادی با الفبای فارسی نوشته می شد. تا این زمان، فارسی تاجیکی زبانی جداگانه محسوب نمی شد و یکی از لهجه های فارسی در نظر گرفته می شد. اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی در سال ۱۹۲۳ میلادی، پیش از استفاده از الفبای لاتین در سال ۱۹۲۷ میلادی، آغاز به ساده سازی الفبای فارسی کرد. اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی با هدف افزایش سوادآموزی در میان جوامع اسلامی آسیای مرکزی که در آن عمدتاً بی سواد بودند، الفبای لاتین را جایگزین الفبای فارسی کرد. ملاحظات عملی نیز در این زمینه وجود داشت. الفبای فارسی یک الفبای ابجد است که حروف کافی برای نمایاندن واکه های تاجیکی را فراهم نمی کند. افزون بر این، یادگیری ابجد نسبت به لاتین دشوار بود.
در آوریل ۱۹۲۸ میلادی، تغییر خط به لاتین به قانون تبدیل شد. الفبای لاتین تاجیکی بر اساس کارهای پژوهشگران بر روی زبان ترکی استانبولی که خطی متحد برای زبان های ترکی پدیدآورد ساخته شد. این تغییر خط باعث شد که در دههٔ ۱۹۵۰ میلادی، میزان سواد به میانگین جهانی نزدیک شود.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفهمانند بسیاری از کشورهای پساشوروی تغییر در خط و بحث های مربوط به آن، با موضوعات سیاسی درهم آمیخته است. اگرچه استفاده از الفبای لاتین پس از رواج الفبای سیریلیک اندک بوده است، اما امروزه گروهی که خواستار نزدیکی بیش تر تاجیکستان به ازبکستان هستند، از استفادهٔ خط لاتین پشتیبانی می کنند و خواستار استفاده از الفبای لاتین هستند. استفاده از الفبای فارسی توسط اسلام گرایان و کسانی که خواستار نزدیکی بیش تر تاجیکستان با ایران و میراث نیاکانی خود هستند تشویق می شود. به عنوان استاندارد دفاکتو الفبای سیریلیک به طور کلی توسط افرادی که خواستار وضع موجود هستند حمایت می شود و معتقدند که استفاده از آن باعث نزدیکی بیش تر به روسیه می شود.
در نتیجهٔ یکی از تأثیرات اسلام در منطقه، فارسی تاجیکی تا دههٔ ۱۹۲۰ میلادی با الفبای فارسی نوشته می شد. تا این زمان، فارسی تاجیکی زبانی جداگانه محسوب نمی شد و یکی از لهجه های فارسی در نظر گرفته می شد. اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی در سال ۱۹۲۳ میلادی، پیش از استفاده از الفبای لاتین در سال ۱۹۲۷ میلادی، آغاز به ساده سازی الفبای فارسی کرد. اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی با هدف افزایش سوادآموزی در میان جوامع اسلامی آسیای مرکزی که در آن عمدتاً بی سواد بودند، الفبای لاتین را جایگزین الفبای فارسی کرد. ملاحظات عملی نیز در این زمینه وجود داشت. الفبای فارسی یک الفبای ابجد است که حروف کافی برای نمایاندن واکه های تاجیکی را فراهم نمی کند. افزون بر این، یادگیری ابجد نسبت به لاتین دشوار بود.
در آوریل ۱۹۲۸ میلادی، تغییر خط به لاتین به قانون تبدیل شد. الفبای لاتین تاجیکی بر اساس کارهای پژوهشگران بر روی زبان ترکی استانبولی که خطی متحد برای زبان های ترکی پدیدآورد ساخته شد. این تغییر خط باعث شد که در دههٔ ۱۹۵۰ میلادی، میزان سواد به میانگین جهانی نزدیک شود.
wiki: الفبای تاجیکی