العلم بالغیب

[ویکی نور] العلم بالغیب، نوشته علاء تبریزیان، کتابی است به زبان عربی و با موضوع کلام اسلامی. نویسنده در این کتاب در پی بیان معانی و مراتب علم غیب و اثبات علم غیبی غیر ذاتی (تبعی) برای رسول خدا(ص) و به تبع ایشان ائمه(ع) است.
کتاب، دارای فهرست مطالب، سخن سازمان حج و زیارت، محتوای مطالب و فهرست منابع و مآخذ است. نویسنده در نگارش این اثر از بیست ونه منبع از منابع شیعه و سنی بهره برده است که مهم ترین آنها عبارتند از: الإصابة فی تمییز الصحابة، أوائل المقالات، بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمّة الأطهار، تفسیرهای المیزان، ابی السعود، ابن کثیر، مراغی، قرطبی، روح المعانی، التفسیر الکبیر یا مفاتیح الغیب فخر رازی، التوحید (بحوث فی مراتبه و معطیاته) تقریر دروس سید کمال حیدری، التوحید صدوق، سنن ترمذی، صحیح مسلم، الکافی، مسند ابی داود، المعجم الکبیر طبرانی و.....
نویسنده نتایج بحث کتاب را در آخرین صفحه آن ضمن دو شماره، ذکر کرده است..
علاء تبریزیان مدعی است ازآن رو که کتاب مستقلی درباره علم امامان(ع) به غیب، تألیف نشده و درعین حال این مسئله از مسائل بااهمیت اعتقادی است که اشتباه در آن باعث اشتباه در بسیاری از امور دیگر می شود، این کتاب را نوشته است. او علم به غیب را به دو نوع استقلالی و تبعی تقسیم کرده و علم ائمه به غیب را مانند علم پیامبر اکرم(ص) از نوع علم تبعی و بالغیر می داند. وی در هنگام تعریف لغوی غیب، آن را مقابل شهادت و از مفاهیم اضافی می داند..
از جمله ادله قرآنی انحصار علم غیب ذاتی در خدا، آیات 59 سوره انعام، 20 یونس، 26 جنّ و 65 نمل هستند. نویسنده برای علم بالغیر انبیا به غیب از آیات اجتبا (آل عمران: 179 و الجن: 26 و27) و آیات احاطه (البقرة: 255، آل عمران: 44، الروم: 1-3، الفتح: 27 و آل عمران: 49) و همچنین روایات بهره می برد. او در بخش روایات، احادیث ثقه از شیعه و سنی را از مصادر معتبری چون کافی مرحوم کلینی، مسند ابی داود طیالسی، مسند احمد بن حنبل و... نقل می کند..
وی شبهه ای مبنی بر تعارض آیات بیان کننده اختصاص علم غیب به الله تعالی با آیات بیانگر علم انبیا به غیب و همچنین تعارض آیات بیانگر علم انبیا به غیب با آیاتی که علم به غیب را از انبیا نفی می کنند، مطرح می کند و این شبهه را به یکی از دو وجه ذیل پاسخ می دهد: