العتیق

دیدگاه اول، �عتیق� را به معنای کهن می شمرد و قدمت را به معنای زمانی تفسیر کرده، این نام گذاری را منتسب به زمانه حضرت آدم ( علیه السّلام ) می داند. در روایتی، آفرینش آن پیش از آفرینش زمین دانسته شده است
دیدگاه دوم، واژه عتیق را به معنای �آزاد شده� دانسته، رهایی از غرق در طوفان نوح ( علیه السّلام ) ، آزادی از چیرگی ستمگران، آزادی از مالکیت و سکونت هر موجود و آزادی گنه کاران از یوغ عذاب در این خانه
۱. سوره 22, آیه 33
لَکُمْ فِیهَا مَنَافِعُ إِلَى أَجَلٍ مُسَمًّى ثُمَّ مَحِلُّهَا إِلَى الْبَیْتِ الْعَتِیقِ
العتیق
۲. سوره 22, آیه 29
ثُمَّ لْیَقْضُوا تَفَثَهُمْ وَلْیُوفُوا نُذُورَهُمْ وَلْیَطَّوَّفُوا بِالْبَیْتِ الْعَتِیقِ

نمونه در اشعار شعرای معروف:
شرف الشعراء امیر بدرالدّین قوامی خبّاز رازی از شاعران ( شیعه امامی ) معروف نیمه ی اول قرن ششم هجری:
تو مهر یاران با اهل بیت دار به هم
که بوده اند نبی و عتیق در یک غار
================
خواجوی کرمانی از مشاهیر شعرا و عرفای اهل سنت قرن هفتم هجری اهل کرمان است.
1 - دیوان شعر خواجوی کرمانی:
من رافضی نیم که کنم پشت بر عتیق
یا خارجی که روی بتابم ز مرتضی
لیکن اگر بکعبه کنم سجده یا بدیر
باشد مرا بعترة پیغمبر اقتدا
2 - ترکیبات خواجوی کرمانی:
بوده در هجرت ترا صدّیق اکبر یار غار
گشته اسلام از عمر بعد از وفاتت آشکار
سور قرآن مانده از عثمان عفّان استوار
وز علی قانون دین و رسم ملّت برقرار
ساعدین عرش را سبطین معصومت سِوار
بادپای شرع را عمّین مغفورت سوار
باد بر اولاد و اصحاب تو در لیل و نهار
صد هزاران آفرین از حضرت جان آفرین
==============
شاعر و عارف بزرگ و نامدار نیمهٔ دوم سده پنجم و نیمهٔ اول سدهٔ ششم اهل غزنین:
سنایی/قصیدهٔ شمارهٔ ۱۵۴
ور از اصحاب پیغمبر عتیق و عمر و عثمان
علی و سعد و سلمان و صهیب و خالد و مظنون
***
سنایی/حدیقة الحقیقه و شریعة الطریقه/الباب الثّالث
بود عدل عمر ز بی مکری
آینهٔ صدق روی بوبکری
کان اسلام و زین ایمان بود
صدق او عقل و عدل را کان بود
دین به وقت عتیق بود هلال
پس به فاروق یافت عزّ و کمال
=======
سنایی/حدیقة الحقیقه و شریعة الطریقه/الباب العاشر
نه بجست از بلای بدکاری
مصطفی با عتیق در غاری

أنَّ أبا بَکْرٍ ، دخلَ على رسولِ اللَّهِ صلَّى اللَّهُ علیهِ وسلَّمَ فقالَ: أنتَ عتیقُ اللَّهِ منَ النَّارِ فیومئذٍ سُمِّیَ عتیقًا
صحیح الترمذی[صفحة 3679 /حدیث صحیح]
درروایت عایشه رضی الله عنها آمده است: ابوبکر رضی الله عنه به حضور پیامبر خدا صلی الله علیه وسلم رسید؛ رسول اکرم ص، به او فرمودند: �تو را خوش خبری بادکه تو، عتیق خدا از آتش هستی. � و از آن روز، ابوبکر به عتیق نام گذاری و ملقب شد.
البته مورخان و تاریخ نگاران، دلایل زیادی در مورد علت این لقب نگاشته اند. برخی گفته اند: او، به خاطر زیبایی چهره اش، عتیق نامیده شده است.
عده ای نیز گفته اند: نام گذاری او به عتیق، به خاطر این بوده که وی، دارای دیرینه و پیشینه ی زیادی در خیر و نیکی بوده است.
همچنین گفته شده که نجابت و جمال سیمایش، سبب این لقب گذاری می باشد.
البته دلیل دیگری برای نام گذاری ابوبکر به لقب عتیق آورده اند و آن، اینکه: هیچ یک از فرزندان مادر حضرت ابوبکر، زنده نمی ماند. زمانی که مادرش، او را به دنیا آورد، رو به کعبه دعا کرد: �خداوندا! این بچه، عتیق و رهایی یافته ی تو از مرگ است؛ پس او را به من ببخش و برایم زنده اش بدار. �
به هر حال هیچ مانعی برای جمع بین همه ی این دلایل، وجود ندارد؛ چراکه ابوبکر، زیباچهره و نیک نژاد بود و دیرینگی و پیشیینه ی زیادی هم درخیر و نیکی داشت و بنا به اشاره و فرموده ی رسول خداص، عتیق الله و رهایی یافته از آتش جهنم نیز می باشد.