[ویکی فقه] الطبقات الکبری، نام کتابی از محمد بن سعد بن منیع بغدادی با موضوع زندگی و سیره پیامبر اسلام (صلی الله علیه وآله وسلم) و یاران ایشان بوده و در آغاز سده سوم هجری نوشته شده است.
این کتاب که طبقات ابن سعد نیز نامیده می شود از مهم ترین منابع سیره نویسی و صحابه شناسی (رجال حدیث) به شمار می رود که توسط محمد بن سعد بن منیع هاشمی (۱۶۸ـ۲۳۰) تالیف شده است. ابن سعد که شاگرد و کاتب واقدی بود همه دست نوشته های او را در دست داشته و توانست که با توسعه دانش حدیثی و تاریخی خود از طریق تحصیل در شهرهای مختلف عراق و حجاز، نوشته های استادش واقدی را تکمیل کند. اما تنظیم و منسجم کردن همه این مطالب توسط خودش مقدور نشد و پس از وفاتش توسط شاگرد مبرّز وی یعنی حسین بن فهم تدوین شد. یعنی کتاب طبقات در واقع توسط ابن فهم تدوین شده است اگر چه محتوا و مطالب آن از ابن سعد است.
اهمیت کتاب
به هر حال این کتاب مهم ترین کتابی است که از قرن دو و سه باقی مانده و بسیاری از مطالب مربوط به سیره نبی اکرم و اصحاب ایشان، و همچنین بررسی شخصیت های مهم اسلام تا زمان خودش را در بر دارد. این کتاب از منابع مهم مورخان وسیره نویسان متاخر از اوست و دانشمندانی مثل بیهقی، ابن اثیر، ذهبی، ابن حجر و دیگران مطالب آن را نقل و بررسی کرده اند. کتاب هایی با عنوان طبقات، فراوان تالیف شده است و اولین آنها توسط واصل بن عطا (م ۱۳۱ق) بنیانگذار فرقه معتزله تالیف شد که «طبقات اهل العلم و الجهل» نام داشت و حدوداً پانزده کتاب با این عنوان وجود دارد مثل طبقات ابن سلام، طبقات ابن قاضی شهبه، طبقات زبیدی، طبقات ابن معتزّ و.... اما کتاب ابن سعد اهمیت بسزایی در این زمینه دارد و علت آن هم تقدم در جامعیت نسبت به سایر کتاب های تالیف شده است و اینکه مفصل ترین کتاب در زمینه صحابه شناسی و سیره شناسی می باشد.
محتوای کتاب
در این کتاب اطلاعات فراوانی درباره حدود چهار هزار و دویست و پنجاه شخص که از آغاز اسلام تا دهه چهارم قرن سوم هجری قمری سهمی در روایت حدیث داشته اند آمده است. از این تعداد، ششصد نفر زن هستند و بقیه آنها مرد هستند. جلد اول و بیش از نصف جلد دوم آن به پیامبر (صلی الله علیه وآله) اختصاص دارد و سپس به صحابه و تابعین پرداخته است. این کتاب در هشت مجلد چاپ شده و جلد نهم آن به عنوان طبقه پنجم به آن افزوده شده است و سه مجلد به عنوان فهرست نیز بر آن ضمیمه شده است. البته در این کتاب شرح حال عده ای از راویان متاخر از ابن سعد نیز موجود است که نشانه تدوین کتاب توسط شاگردان ابن سعد می باشد. ابن سعد که یک سنی مذهب متعصب بوده است در بسیاری از موارد، در شرح حال شخصیت های شیعه و نقل وقایع مربوط به شیعه کینه ورزی خود به شیعیان را اظهار کرده است.
روش تألیف
...
این کتاب که طبقات ابن سعد نیز نامیده می شود از مهم ترین منابع سیره نویسی و صحابه شناسی (رجال حدیث) به شمار می رود که توسط محمد بن سعد بن منیع هاشمی (۱۶۸ـ۲۳۰) تالیف شده است. ابن سعد که شاگرد و کاتب واقدی بود همه دست نوشته های او را در دست داشته و توانست که با توسعه دانش حدیثی و تاریخی خود از طریق تحصیل در شهرهای مختلف عراق و حجاز، نوشته های استادش واقدی را تکمیل کند. اما تنظیم و منسجم کردن همه این مطالب توسط خودش مقدور نشد و پس از وفاتش توسط شاگرد مبرّز وی یعنی حسین بن فهم تدوین شد. یعنی کتاب طبقات در واقع توسط ابن فهم تدوین شده است اگر چه محتوا و مطالب آن از ابن سعد است.
اهمیت کتاب
به هر حال این کتاب مهم ترین کتابی است که از قرن دو و سه باقی مانده و بسیاری از مطالب مربوط به سیره نبی اکرم و اصحاب ایشان، و همچنین بررسی شخصیت های مهم اسلام تا زمان خودش را در بر دارد. این کتاب از منابع مهم مورخان وسیره نویسان متاخر از اوست و دانشمندانی مثل بیهقی، ابن اثیر، ذهبی، ابن حجر و دیگران مطالب آن را نقل و بررسی کرده اند. کتاب هایی با عنوان طبقات، فراوان تالیف شده است و اولین آنها توسط واصل بن عطا (م ۱۳۱ق) بنیانگذار فرقه معتزله تالیف شد که «طبقات اهل العلم و الجهل» نام داشت و حدوداً پانزده کتاب با این عنوان وجود دارد مثل طبقات ابن سلام، طبقات ابن قاضی شهبه، طبقات زبیدی، طبقات ابن معتزّ و.... اما کتاب ابن سعد اهمیت بسزایی در این زمینه دارد و علت آن هم تقدم در جامعیت نسبت به سایر کتاب های تالیف شده است و اینکه مفصل ترین کتاب در زمینه صحابه شناسی و سیره شناسی می باشد.
محتوای کتاب
در این کتاب اطلاعات فراوانی درباره حدود چهار هزار و دویست و پنجاه شخص که از آغاز اسلام تا دهه چهارم قرن سوم هجری قمری سهمی در روایت حدیث داشته اند آمده است. از این تعداد، ششصد نفر زن هستند و بقیه آنها مرد هستند. جلد اول و بیش از نصف جلد دوم آن به پیامبر (صلی الله علیه وآله) اختصاص دارد و سپس به صحابه و تابعین پرداخته است. این کتاب در هشت مجلد چاپ شده و جلد نهم آن به عنوان طبقه پنجم به آن افزوده شده است و سه مجلد به عنوان فهرست نیز بر آن ضمیمه شده است. البته در این کتاب شرح حال عده ای از راویان متاخر از ابن سعد نیز موجود است که نشانه تدوین کتاب توسط شاگردان ابن سعد می باشد. ابن سعد که یک سنی مذهب متعصب بوده است در بسیاری از موارد، در شرح حال شخصیت های شیعه و نقل وقایع مربوط به شیعه کینه ورزی خود به شیعیان را اظهار کرده است.
روش تألیف
...
wikifeqh: طبقات_کبری
[ویکی نور] الطبقات الکبری (الطبقه الخامسه من الصحابه). الطبقات الکبری (الطبقة الخامسة من الصحابة)، تحقیقی از محمد بن صامل سلمی به عنوان رساله دکترای وی در رشته تاریخ اسلام بر طبقه پنجم از کتاب «الطبقات الکبری» محمد بن سعد (متوفی 230ق) است.
طبقه پنجم، شامل آن دسته از صحابه است که در زمان رحلت پیامبر اعظم(ص) کم سن و سال بودند و هیچ کدامشان در رکاب رسول الله(ص) نجنگیدند... برخی از آنها پیامبر را درک کردند و او را دیدند، ولی چیزی از او روایت نکردند.
این کتاب دو جلدی به ترجمه 46 نفر و حدود 715 سند اختصاص یافته است. جلد اول حاوی ترجمه 8 نفر از جمله حسنین(ع) و جلد دوم به ترجمه باقی صحابه می باشد.
محقق در تحقیق این کتاب به دو نسخه اعتماد کرده است: نسخه اول، نسخه کتابخانه احمد الثالث در استانبول است که در قرن هفتم نگاشته شده و شامل یازده جزء است که جزء دوم و دهم آن از بین رفته است و نسخه دومی که محقق از آن بهره برده است، نسخه کتاب در کتابخانه محمودیه مدینه است که فقط شامل طبقه پنجم می شود.
ایشان نسخه کتابخانه احمد الثالث را اصل قرار داده و درصورتی که مغایرتی بین این نسخه و نسخه کتابخانه محمودیه باشد در پاورقی به آن اشاره کرده است.
درصورتی که در نسخه اصلی واژه ای افتاده باشد و در نسخه دوم موجود باشد بعد از درج آن واژه در متن، در پاورقی به آن اشاره می کند و درصورتی که در نسخه اصلی اشتباه آشکاری وجود داشته باشد و نسخه دوم بری از آن اشتباه باشد با اصلاح آن اشتباه، در پاورقی به آن اشاره می کند و نیز درصورتی که این اشتباه در هر دو نسخه باشد و امکان اصلاح آن باشد، اصلاحی آن بین ].
طبقه پنجم، شامل آن دسته از صحابه است که در زمان رحلت پیامبر اعظم(ص) کم سن و سال بودند و هیچ کدامشان در رکاب رسول الله(ص) نجنگیدند... برخی از آنها پیامبر را درک کردند و او را دیدند، ولی چیزی از او روایت نکردند.
این کتاب دو جلدی به ترجمه 46 نفر و حدود 715 سند اختصاص یافته است. جلد اول حاوی ترجمه 8 نفر از جمله حسنین(ع) و جلد دوم به ترجمه باقی صحابه می باشد.
محقق در تحقیق این کتاب به دو نسخه اعتماد کرده است: نسخه اول، نسخه کتابخانه احمد الثالث در استانبول است که در قرن هفتم نگاشته شده و شامل یازده جزء است که جزء دوم و دهم آن از بین رفته است و نسخه دومی که محقق از آن بهره برده است، نسخه کتاب در کتابخانه محمودیه مدینه است که فقط شامل طبقه پنجم می شود.
ایشان نسخه کتابخانه احمد الثالث را اصل قرار داده و درصورتی که مغایرتی بین این نسخه و نسخه کتابخانه محمودیه باشد در پاورقی به آن اشاره کرده است.
درصورتی که در نسخه اصلی واژه ای افتاده باشد و در نسخه دوم موجود باشد بعد از درج آن واژه در متن، در پاورقی به آن اشاره می کند و درصورتی که در نسخه اصلی اشتباه آشکاری وجود داشته باشد و نسخه دوم بری از آن اشتباه باشد با اصلاح آن اشتباه، در پاورقی به آن اشاره می کند و نیز درصورتی که این اشتباه در هر دو نسخه باشد و امکان اصلاح آن باشد، اصلاحی آن بین ].
[ویکی نور] الطبقات الکبری (دار الکتب العلمیه). الطبقات الکبری در موضوع زندگی صحابه و نوشته محمد بن سعد (م 230) مشهور به کاتب واقدی است.
مؤلف علاوه بر اطلاعات گسترده ای که درباره صحابه و تابعین و عالمان مسلمان تا زمان خود آورده، به شرحی نسبتاً مفصل از زندگانی رسول خدا(ص) پرداخته است. در این کتاب همچنین به مناسبت صحابه و تابعین، شرح حال مختصری از پنج امام نخست شیعیان ارائه می شود.
این کتاب به منظور شناسایی طبقه های نخست صحابه و تابعین تألیف شده و پس از شرح زندگانی و مغازی پیامبر(ص)، به ترتیب از صحابه حاضر در جنگ بدر، غیر بدری ها، صحابه ای که به شهرهای مختلف هجرت کره و در آنجا سکونت کرده اند، طبقات هفت گانه تابعین و سرانجام زنان صحابی سخن گفته است. مجموع این مطالب در چاپ مشهور کنونی کتاب طبقات ضمن هشت جلد منتشر شده است. دو جلد نخست از این مجموعه به سیره و مغازی رسول خدا(ص) اختصاص دارد.
به دلیل تقسیم بندی خاص ابن سعد در این کتاب که بر اساس شیوه اداری خلیفه دوم و به ترتیب زمان اسلام آوردن افراد است، شرح حال برخی افراد دو بار ارائه می شود مثلاً حضرت علی(ع) یک بار ذیل بدریین در جلد دوم و بار دیگر ذیل صحابه ساکن کوفه آمده است. طبعاً شرح حال نخست با تفصیل بیشتری انجام شده است.
ابن سعد ابتدا آگاهی هایی در مورد نسب شخص به دست داده که اهمیت دارد و پس از اخبار مربوط به او، از قیافه و آرایش و لباس سخن می گوید که این قبیل آگاهی ها در منابع دیگر کمتر یافت می شود. به همین جهت کهن ترین آگاهی های شمایل شناسانه پیامبر اکرم(ص) و صحابه و تابعین را باید از این کتاب دانست.
مؤلف علاوه بر اطلاعات گسترده ای که درباره صحابه و تابعین و عالمان مسلمان تا زمان خود آورده، به شرحی نسبتاً مفصل از زندگانی رسول خدا(ص) پرداخته است. در این کتاب همچنین به مناسبت صحابه و تابعین، شرح حال مختصری از پنج امام نخست شیعیان ارائه می شود.
این کتاب به منظور شناسایی طبقه های نخست صحابه و تابعین تألیف شده و پس از شرح زندگانی و مغازی پیامبر(ص)، به ترتیب از صحابه حاضر در جنگ بدر، غیر بدری ها، صحابه ای که به شهرهای مختلف هجرت کره و در آنجا سکونت کرده اند، طبقات هفت گانه تابعین و سرانجام زنان صحابی سخن گفته است. مجموع این مطالب در چاپ مشهور کنونی کتاب طبقات ضمن هشت جلد منتشر شده است. دو جلد نخست از این مجموعه به سیره و مغازی رسول خدا(ص) اختصاص دارد.
به دلیل تقسیم بندی خاص ابن سعد در این کتاب که بر اساس شیوه اداری خلیفه دوم و به ترتیب زمان اسلام آوردن افراد است، شرح حال برخی افراد دو بار ارائه می شود مثلاً حضرت علی(ع) یک بار ذیل بدریین در جلد دوم و بار دیگر ذیل صحابه ساکن کوفه آمده است. طبعاً شرح حال نخست با تفصیل بیشتری انجام شده است.
ابن سعد ابتدا آگاهی هایی در مورد نسب شخص به دست داده که اهمیت دارد و پس از اخبار مربوط به او، از قیافه و آرایش و لباس سخن می گوید که این قبیل آگاهی ها در منابع دیگر کمتر یافت می شود. به همین جهت کهن ترین آگاهی های شمایل شناسانه پیامبر اکرم(ص) و صحابه و تابعین را باید از این کتاب دانست.
wikinoor: الطبقات_الکبری_(دار_الکتب_العلمیة)