الطب النبوی

[ویکی نور] "الطب النبوی" بخشی از کتاب "زاد المعاد بهدی خیر العباد" نوشته ابن قیم جوزیة از علمای قرن هفتم هجری است که به جهت ارزش و اهمیت آن به صورت مستقل و جداگانه به چاپ رسیده است.
نویسنده در ابتداء کتاب با بیان برتری طب نبوی بر سایر طب ها، بیماریها را در دو نوع دسته بندی می کند: بیماری قلوب و بیماری أبدان. سپس به تقسیم مرض قلوب به دو نوع شبهه و شک و مرض شهوت و غیّ پرداخته و از آیات قرآن بر آن شاهد می آورد.از آن پس وارد بیان امراض بدنی شده و قواعد سه گانه طب ابدان را یادآور می شود. طب ابدان را نیز به دو قسم تقسیم می کند که نوعی از این طب در فطرت انسان و حیوان قرار داده شده و نوع دیگر با تأمل و تفکر به دست می آید. سپس به بیان طب نبوی درباره امراض چون: تب، طاعون، بیماری استسقاء، عرق النساء، یبوست فراج، صداع، رمد، ورم ها، مسمومیت، سحر، صرع، استفراغ، نیش عقرب و مار گزیدگی و سایر گزیدگی ها و امراض دیگر می پردازد. در این کتاب همچنین روش معالجه با شربت عسل، حجامت، رگ زدن و غیره بیان شده و نیز روش دفع ضرر اغذیه و میوه ها و اصلاح آنها و اصلاح غذایی که مگس در آن افتاده و منع از مداوا نمودن با چیزهای حرام بیان و از برخی ادویه و أغذیه ای که به زبان پیامبر اکرم(ص) جاری شده نام برده می شود."دراسة فی السیرة" اثری است که به صورت آکادمیک به بررسی وقایع و حوادث زندگی پیامبر(ص) می پردازد.نویسنده برخلاف سایر سیره نویسان که به بررسی سیره رسول خدا(ص) بر اساس سیر زمانی حوادث و وقایع و تحلیل آنها بصورت حوادث منقطع و نامتجانس می پردازند، به شیوه ای جدید به دسته بندی حوادث و وقایع متجانس و همگون در سیره آن حضرت(ص) پرداخته و وقایع مذکور را یکجا مورد بررسی و تحقیق قرار داده است. به اعتقاد نویسنده در روش سیره نویسان دیگر بسیاری از حقایق زندگانی نبی مکرم اسلام در پرده می ماند و بسیاری از دلایل و ارزشها تضییع می گردد.
این کتاب مشتمل بر مقدمه ای مفصل از نویسنده درباره روش نویسنده، کیفیت برخورد خاورشناسان با سیره پیامبر اسلام(ص) و غیره و نیز ده فصل و یک خاتمه می باشد.عناوین فصول کتاب عبارتند از: الفصل الاول: "محمد(ص) بین المیلاد و النبوة" که به بررسی حوادثی چون: میلاد شریف حضرت، حلف الفضول، داستان نصب حجر الاسود، سفر به شام و غیره می پردازد. الفصل الثانی: "الدعوة فی عصرها المکّی" به جریان وحی و بعثت، اولین گروندگان، انذار عشیرة، دعوت آشکار حضرت، هجرت به حبشه، محاصره مسلمانان در شعب ابوطالب، و غیره می پردازد. الفصل الثالث: "مسائل من العصر المکّی" داستان إسراء و معراج و غیره را بیان می کند. الفصل الرابع: "تحلیل الهجرة" که به بررسی و تحلیل عوامل و زمینه های هجرت پیامبر اکرم(ص) از مکّه به مدینه پرداخته است. در این فصل به امدادهای الهی که در جریان هجرت نصیب پیامبر(ص) شد و استقبال پر شور مردم مدینه از ایشان و درسهایی که از جریان هجرت می توان آموخت پرداخته شده است. الفصل الخامس: "دولة الاسلام فی المدینة" به اقدامات رسول خدا(ص) در مدینه منوره برای تشکیل جامعه و دولت اسلامی می پردازد و از اقدامات اساسی آن حضرت همچون: بناء مسجد، معاهده بین مسلمانان مدینه و پیروان سایر ادیان به ویژه یهود، عقد پیمان اخوت و برادری میان مسلمانان و تشکیل و تجهیز سپاه برای تشکیل دولت اسلامی در مدینه یاد می کند. الفصل السادس: "الصراع مع الوثنیة المرحلة الاولی" به بحث و بررسی برخی سرایا و غزوات پیامبر اکرم نظیر غزوه بدر، احد و خندق می پردازد. الفصل السابع: "الصراع مع الوثنیة المرحلة الثانیة"، به بحث و بررسی درباره صلح حدیبیه، فتح مکه و عام الوفود می پردازد. الفصل الثامن: "العلاقات بین الاسلام و الجبهة البیزنطیة-النصرانیة" الفصل التاسع: "الصراع ضد الیهود"الفصل العاشر: "حرکة النفاق فی العصر المدنی" در خاتمه هم جریان بیماری پیامبر اکرم(ص) و وفات ایشان مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است.
مطالعه کتاب الطب النبوی در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور