السیره النبویه

[ویکی نور] السیرة النبویة تألیف عبدالملک بن هشام معافری مصری که به سیره ابن هشام شهرت یافته است؛ یکی از دو منبعی است که در سیره و مغازی پیامبر گرامی اسلام(ص) از اعتبار و شهرت زیادی برخوردار است. این کتاب در واقع سیره ابن اسحاق است که ابن هشام آن را تهذیب و تلخیص کرده است.
محمد بن اسحاق مطلّبی (58 - 150ه‍-) اولین کسی است که سیره و مغازی رسول خدا(ص) را جمع آوری و تدوین نموده و کتابش به دست ما رسیده است البته کتب مشابه پیش از او وجود داشته ولی باقی نمانده است نام این اثر کتاب المبتدأ و المبعث و المغازی بوده می باشد.
ابن اسحاق اخبار حوادث دوران مکه و مدینه و احوال پیامبر(ص) و بخشی از مباحث مربوط به عصر جاهلی را که در کتابها و مجموعه های حدیث و تاریخ تا زمان خود یافته در این اثر ارائه نموده و به خلیفه منصور عباسی تقدیم کرده است.
اصل کتاب ابن اسحاق به صورتی که خود تدوین کرده بود امروزه در دست نیست اما چند روایت کامل و ناقص از آن موجود است که مفصل ترین آنها سیره ابن هشام است. ابن هشام از طریق زیاد بن عبداللّه بکائی روایت و آن را تهذیب و تلخیص کرده است. روایت دیگر از سیره ابن اسحاق را طبری در تاریخ خود آورده است. این کتاب، روایتی هم به نقل یونس بن بکیر شیبانی (م 199) و محمد بن سلمه باهلی دارد. بخشی از مغازی ابن اسحاق به روایت یونس که به کوشش محمد حمید اللّه با عنوان «سیرة ابن اسحاق» چاپ شده تقریباً در الفاظ با سیره ابن هشام منطبق است.
سیره ابن اسحاق در اصل شامل سه قسمت بوده است: «کتاب المبتدأ» یا تاریخ عصر جاهلیت، عمده این بخش در سیره کنونی ابن هشام نیامده است. قسمت دوم «کتاب المبعث» شامل زندگی پیامبر(ص) در مکه و مدینه و قسمت سوم «کتاب المغازی» است که مهم ترین و مستندترین بخش موجود سیره است. در این قسمت گزارش مفصل جنگها تا سقیفه بنی ساعده آمده است. بنای اصلی ابن اسحاق بر بیان سلسله اسناد است. ضمن آنکه وی از همه صاحبان اطلاع و از فرزندان و نزدیکان کسانی که در حوادث دوران رسالت حضور داشته اند کسب خبر کرده است و حتی از راویان غیر مسلمان بهره برده است که این موضوع سبب اشگال برخی بر ابن اسحاق شده است.

[ویکی شیعه] السیره النبویه (ابن هشام). السیرة النبویة یا السیرة النبویة لابن هشام، کتابی است به زبان عربی مشتمل بر سیره پیامبر اسلام. نویسنده کتاب عبدالملک بن هشام، تاریخ نگار قرن سوم قمری است. کتاب تصحیح و اصلاح مغازی یا سیره محمد بن اسحاق است. ابن هشام چنانکه خود گفته است مطالبی را که بی ارتباط با پیامبر در سیره ابن اسحاق دیده و نیز برخی اشعار و مطالب شنیع را از این سیره حذف کرده و مواردی را نیز به آن افزوده است.
عبدالملک بن هشام بن ایوب حمیری المعافری مشهور به جمال الدین(متوفی ۲۱۳یا ۲۱۸ق)، محدّث، مورّخ، ادیب و نسب شناس، در مصر به دنیا آمد و در بصره رشد نمود. نسب ابن هشام را ذهلی، منسوب به ذهل بن معاویة، تیره ای از قبیله «کنده»، ذکر کرده اند و برخی نیز او را حمیری(منتسب به منطقه ای در یمن) می دانند.
وی از عالمان مورد وثوق نزد اهل سنت بوده است که اغلب رجال شناسان سنی مذهب او را ستوده اند.«القصائد الحمیریه» و «التیجان فی ملوک حمیر» از دیگر آثار اوست.

[ویکی نور] السیره النبویه (ذهبی). السیرة النبویة تألیف محمد بن احمد بن عثمان ذهبی، متوفای (748ق)، به زبان عربی است و مشتمل بر بیان زندگی و سیره پیامبر(ص) می باشد.
کتاب، در سال 725ق تألیف شده است.
کتاب، مشتمل بر مطالب مقدماتی و متن است. متن کتاب شامل سی باب و دو فصل و مطالب دیگری است که در ضمن این ابواب و فصول بیان نشده است.
مؤلف در بیان مطالب و مباحث، از آیات قرآنی، روایت شریف و اشعار عربی استفاده نموده است.
در ابتدای کتاب، مطالبی به صورت پراکنده و غیر منظم پیرامون کتاب، نسخه های خطی و رموز آن، به اختصار ذکر شده است .
مطالب و مباحث، در مورد بیان و شرح زندگی پیامبر(ص) از زمان تولد تا وفات می باشد. اولین مطلبی که در متن بیان شده پیرامون نسب پیامبر اسلام(ص) است. نویسنده نسب حضرت را با ذکر نام و لقب تا حضرت اسماعیل(ع) ذکر نموده و سپس به این مطلب اشاره کرده که نسب حضرت محمد(ص)، تا حضرت اسماعیل(ع)، اجماعی و قطعی است و اختلاف ما بین عدنان و اسماعیل بوده که ما بین این دو نفر چند نفر از اجداد حضرت وجود داشته است. وی در این زمینه روایات متعددی ذکر نموده است .

[ویکی نور] السیره النبویه (زینی دحلان). «السیرة النبویة» تالیف احمد بن زینی دحلان به زبان عربی در موضوع زندگانی و سیره پیامبر(ص) می باشد. کتاب یکی از منابع تحقیقی در سیره نبوی میباشد که در قرون اخیر در عربستان به رشته تحریر در آمده است.
کتاب دارای پیش گفتار، مقدمه و 21 باب در سه جلد می باشد. مطالب کتاب به صورت سال شمار، از قبل از تولد پیامبر(ص) شروع شده و سراسر زندگانی آن حضرت را پوشش می دهد.
پیش گفتار در مورد زندگانی مولف می باشد و مقدمه نیز در شان و منزلت حضرت رسول(ص) از زبان روایات و احادیث است که تمامی این اخبار، از زبان علمای اهل سنت می باشد.
باب اول در منزلت حضرت رسول(ص) از زبان انبیاءالهی می باشد. پیامبرانی همانند آدم و عیسی(ع) از این شمارند.
باب دوم در ذکر خوارق عادت در زمان تولد و شیرخوارگی حضرت بوده که گزارشاتی در مورد احوالات حلیمه و دروان شیر خوارگی حضرت در کنار ایشان در آن ارائه شده است.