[ویکی نور] «الزیج الصابی» توسط محمد بن جابر بن سنان حرّانی، معروف به بتّانی(244-317ق) به زبان عربی در علم ستاره شناسی و ریاضی نگاشته شده است. مؤلف، در کتابش به شمارش ستارگان و مدار سیر و جایگاه آنها پرداخته است. وی با رصد و محاسبات دقیق خود برخی از نظرات دانشمندان را رد کرده و به گونه ای عمل کرده که به آسانی قابل فهم باشد.
کتاب دارای جایگاه خاصی نزد منجمین بوده و از دقیق ترین و صحیح ترین کتب شمرده شده است؛ حتی از کتاب بطلمیوس دقیق تر و صحیح تر دانسته شده است. به همین جهت به زبان لاتین نیز ترجمه شده و به دانشگاه های سراسر دنیا راه یافته است.
کتاب مشتمل بر مقدمه و پنجاه و هفت باب است. مسایل مربوط به نجوم و مدارشان، جایگاه آنها، فصول و تقویم، در ابواب مختلف به شیوه ای محققانه و در عین حال روان توضیح داده شده است.
مؤلف، در مقدمه کتاب، علم نجوم را از بهترین و دقیق ترین علوم می شمرد و به بررسی فواید این علم می پردازد. با توجه به اینکه شناخت سال، ماه، فصول و زمان اهمیت فراوانی دارد و این جز با علم ستاره شناسی و مطالعات و محاسبات دقیق و بی عیب منجم حاصل نمی شود مؤلف تلاش کرده تا با ضمیمه همه اعمال به یکدیگر و با رسم جدول به گونه ای عمل کند که در محاسبات اشتباهی رخ ندهد.
نویسنده در ابواب کتاب مسایلی را که نقش حایز اهمیتی در علم نجوم دارند و بعضی از آنها مورد اختلاف منجمین هستند، مطرح کرده است. همچنین مشکلات و مبهمات این علم را حل کرده و نظرات بدیعی ارایه می دهد که هنوز مورد قبول منجمین است؛ نپذیرفتن نظریه اقبال و ادبار اعتدالین از آن جمله آن است.
کتاب دارای جایگاه خاصی نزد منجمین بوده و از دقیق ترین و صحیح ترین کتب شمرده شده است؛ حتی از کتاب بطلمیوس دقیق تر و صحیح تر دانسته شده است. به همین جهت به زبان لاتین نیز ترجمه شده و به دانشگاه های سراسر دنیا راه یافته است.
کتاب مشتمل بر مقدمه و پنجاه و هفت باب است. مسایل مربوط به نجوم و مدارشان، جایگاه آنها، فصول و تقویم، در ابواب مختلف به شیوه ای محققانه و در عین حال روان توضیح داده شده است.
مؤلف، در مقدمه کتاب، علم نجوم را از بهترین و دقیق ترین علوم می شمرد و به بررسی فواید این علم می پردازد. با توجه به اینکه شناخت سال، ماه، فصول و زمان اهمیت فراوانی دارد و این جز با علم ستاره شناسی و مطالعات و محاسبات دقیق و بی عیب منجم حاصل نمی شود مؤلف تلاش کرده تا با ضمیمه همه اعمال به یکدیگر و با رسم جدول به گونه ای عمل کند که در محاسبات اشتباهی رخ ندهد.
نویسنده در ابواب کتاب مسایلی را که نقش حایز اهمیتی در علم نجوم دارند و بعضی از آنها مورد اختلاف منجمین هستند، مطرح کرده است. همچنین مشکلات و مبهمات این علم را حل کرده و نظرات بدیعی ارایه می دهد که هنوز مورد قبول منجمین است؛ نپذیرفتن نظریه اقبال و ادبار اعتدالین از آن جمله آن است.