الزمن الجمیل

دانشنامه اسلامی

[ویکی نور] الزمن الجمیل ‏ نوشته امین میرزایی، درصدد است، با شیوه تحقیقی و رویکرد پژوهشگرانه، چکیده ای از آنچه را که تاکنون در زمینه تکوین و تکامل حرفه تلاوت قرآن، روی داده است، به تصویر بکشد؛ این کتاب به زبان فارسی در زمان معاصر و در یک جلد به نگارش درآمده است.
کتاب با مقدمه نویسنده آغاز شده است. محتویات کتاب ضمن شش فصل آمده است. روش مصنف در نگارش کتاب چنین است که تلاوت قرآن را برحسب زمان از صدر اسلام آغاز کرده و به زمان معاصر ختم نموده است.
در مقدمه کتاب پیرامون سیر کلی تطور جنبه های اعجاز آمیز قرآن به غیراز فصاحت و بلاغت، همچون قابلیت زیباسازی صوت در قرائت آیات قرآن کریم سخن به میان آمده؛ این ویژگی جلوه خاصی داشت که همواره با رهنمودهای پیامبر اسلام(ص) و ترغیب ایشان نسبت به تحسین صوت هنگام قرائت قرآن، به عنوان یک بعد از ابعاد اعجاز قرآن کریم بروز کرد و پیامبر اکرم(ص) به برخی از حافظان کلام وحی که دارای صدای خوشی بودند؛ فرمان داد: برای جذب مردم به دین اسلام، آیات قرآن را با صدای زیبا، در بین مردم قرائت کنند و برخی از آنان را نیز جهت تبلیغ دین به نقاط‍ مختلف جزیرة العرب فرستاد... پیدایش وجوه مختلف قرائت که پایه و مبنای موضوع «قرائات قرآنی» است، در نیمه ابتدایی قرن اول هجری قمری اتفاق افتاده است. تحولاتی که ناشی از رویکرد زیبایی شناسی در قرائت قرآن کریم بوده است، موجب مطرح شدن اصطلاحاتی همچون «ترتیل، تحسین و یا تزیین» در دوران پیامبر(ص) و صحابه شد و طی سالیان بعد با عنوان «تجوید» شناخته شد.
تلاوت قرآن طی دوره های مختلف، نسل های متعددی از قاریان و منشدان را به خود دیده و پس از این که قوانین عرفی آن طی سال های متمادی، مستحکم شده است، امروزه به عنوان میراثی ارزشمند در اختیار مسلمانان جهان قرار دارد. عوامل بسیاری بر این جریان تأثیر گذارده اند و افراد زیادی نیز در این دوره ها ظاهر شده اند که در این کتاب به آن ها اشاره خواهد شد.
فصل اول از کتاب پیرامون پیشینه و اصول تلاوت قرآن در صدر اسلام و سال های پس ازآن است، در این فصل سعی بر آن شده است تا خلاصه ای تاریخی از آنچه در مسیر تکوین تلاوت قرآن روی داده است، برای خوانندگان به تصویر کشیده شود. علاوه بر این، تاریخ تکوین برخی از حیطه های علمی مربوط‍ به تلاوت، همچون تجوید، اختلاف قرائات و وقف و ابتدا، با استفاده از منابع مربوط‍ ، به صورت مستقیم، نقل شده است.
در ادامه در موضوع تلاوت قرآن کریم سخن به میان می آورد که همواره مورد تأکید پیامبر عظیم الشان اسلام(ص) بوده و ایشان در مورد فضیلت آن رهنمودهای زیادی را بیان می داشتند. با مطالعه و بررسی روایاتی که به نحوه قرآن خواندن پیامبر(ص) اشاره دارند؛ می توان به تفسیری روشن از چگونگی ترتیل آیات، دست یافت. این روایات را می توان به چند دسته که هرکدام، ترسیم کننده حالت خاصی از تلاوت آن حضرت است، تقسیم کرد؛ و برداشت از عموم روایات حکایت از آن می کند که پیامبر اکرم(ص) بسیار آرام و آهسته قرآن می خواند؛ به گونه ای که تلاوت یک سوره کوتاه توسط‍ ایشان، به اندازه یک سوره بلند، طول می کشید.

پیشنهاد کاربران