[ویکی نور] «الرحلة السریة للعقید الروسی عبدالعزیز دولتشین إلی الحجاز سنة 1899 - 1898م»، سفرنامه یک سرهنگ (کولونل) روسی با نام عبدالعزیز دولتشین در طول سال های 1898 - 1899م، به سرزمین حجاز است.
کتاب، مشتمل بر یک مقدمه، هفت فصل و یک بخش الحاقی است. هریک از فصول کتاب از بخش های متعددی تشکیل یافته است.
کتاب با شرح حال عبدالعزیز دولتشین آغاز شده است. مطالبی که در فصول مختلف کتاب آمده به اختصار عبارت است از:
1. سفر دولتشین در تاریخ 26 شباط (فوریه) از استخاباد (عشق آباد) آغاز شده است. نویسنده جزئیات سفر را با ذکر روز و ساعت آن ذکر می کند که کمتر در سفرنامه ها با این دقت ثبت شده است؛ به عنوان مثال، در گزارش اتفاقات 12 آذار (مارس) می نویسد: «در ساعت چهار بعد از ظهر به مسکو رسیدیم». یا «در 13 آذار، ساعت 8 و پنجاه دقیقه صبح به پطرزبورگ رسیدیم». نویسنده اطلاعات خوبی از اوضاع اجتماعی شهرهای مختلف بیره، قسطنطنیه به دست داده است. او مطالعاتی نیز در باره گیاهان و حیوانات حجاز داشته است. او با توصیف فقر پوشش گیاهی این سرزمین، درختی به نام «الشوک» را که در مسیر مکه مشاهده کرده، معرفی می کند. راه های چهارگانه سفر حجاج، از دیگر مطالبی است که توجه خواننده را به خود جلب می کند؛ سریع ترین و بهترین راه از طریق داوان به اوش و سمرقند بوده است.
2. وضعیت سفر به حج و کاروان های سوری و مصری، راه های جده به مکه و مسافت آن، راه های بین مکه و مدینه منوره و در آخر مسیر کاروان های سوری و مسیر حرکت کاروان های مصری ذکر شده است.
کتاب، مشتمل بر یک مقدمه، هفت فصل و یک بخش الحاقی است. هریک از فصول کتاب از بخش های متعددی تشکیل یافته است.
کتاب با شرح حال عبدالعزیز دولتشین آغاز شده است. مطالبی که در فصول مختلف کتاب آمده به اختصار عبارت است از:
1. سفر دولتشین در تاریخ 26 شباط (فوریه) از استخاباد (عشق آباد) آغاز شده است. نویسنده جزئیات سفر را با ذکر روز و ساعت آن ذکر می کند که کمتر در سفرنامه ها با این دقت ثبت شده است؛ به عنوان مثال، در گزارش اتفاقات 12 آذار (مارس) می نویسد: «در ساعت چهار بعد از ظهر به مسکو رسیدیم». یا «در 13 آذار، ساعت 8 و پنجاه دقیقه صبح به پطرزبورگ رسیدیم». نویسنده اطلاعات خوبی از اوضاع اجتماعی شهرهای مختلف بیره، قسطنطنیه به دست داده است. او مطالعاتی نیز در باره گیاهان و حیوانات حجاز داشته است. او با توصیف فقر پوشش گیاهی این سرزمین، درختی به نام «الشوک» را که در مسیر مکه مشاهده کرده، معرفی می کند. راه های چهارگانه سفر حجاج، از دیگر مطالبی است که توجه خواننده را به خود جلب می کند؛ سریع ترین و بهترین راه از طریق داوان به اوش و سمرقند بوده است.
2. وضعیت سفر به حج و کاروان های سوری و مصری، راه های جده به مکه و مسافت آن، راه های بین مکه و مدینه منوره و در آخر مسیر کاروان های سوری و مسیر حرکت کاروان های مصری ذکر شده است.