[ویکی نور] التحبیر فی علم التفسیر تألیف جلال الدین عبدالرحمن السیوطی
کتاب پیرامون مسائل علوم قرآنی نوشته شده است، مؤلف آن جلال الدین سیوطی یکی از بزرگان و نویسندگان مشهور است که در مباحث علوم قرآنی صاحب نظر بوده و کتابهای او به عنوان مرجع مباحث علوم قرآنی است. مطالب کتاب التحبیر در یک صد و دو نوع بیان شده است که می توان آنها را در چند قسمت تقسیم بندی نمود از جمله مباحثی که مربوط به فصاحت و بلاغت،قرائت قرآن، و تفسیر قرآن که هر کدام از اینها را در چند نوع بیان نموده است مؤلف سعی نموده است مطالب را به صورت اختصار ولی گویا بیان نماید و در ابتدای مباحث کتاب شناسی نیز نموده است.استفاده از آیات قرآن به عنوان شاهد مثال ارزش کتاب را دو چندان نموده است.
با توجه به خصوصیات و ویژگی های کتاب، شرح و بسط آن و توضیح مطالب و تحقیق دربارۀ موضوعات مطرح شده،(از طرف صاحب نظران) می تواند به این کتاب جایگاه ویژه ای در بین کتابهای علوم قرآنی ببخشد.
کتاب دارای صد و دو نوع می باشد که فهرست مطالب آن به قرار زیر است:
آیات مکی و مدنی، آیاتی که در وطن و سفر نازل شده، آیاتی که در روز و شب نازل شده، آیاتی که در تابستان و زمستان نازل شده، آیاتی که در فراش(محل خواب)نازل شده، آیاتی که در خواب نازل شده، اسباب النزول، اولین و آخرین آیاتی که نازل شده، آیاتی که تاریخ دقیق نزول آنها معلوم است، آنچه که فقط بر پیامبر(ص)نازل شده و آنچه بر بعضی دیگر از انبیاء(ع)نازل شده، آیاتی که نزول آنها تکرار شده، آنچه که بصورت دسته جمعی نازل شده و آنچه به صورت متفرق نازل شده، کیفیت نزول قرآن، متواتر-آحاد-شاذ، قراءتهای پیامبر(ص)، راویان و حافظان قرآن، کیفیت تحمل قرائت، عالی و نازل(قرائت عالی یعنی علوّ الاسناد و بر عکس آن دنوّ الاسناد)، مسلسل(قرائت مسلسل)، ابتداء و وقف، امالة، مدّ، تخفیف همزه، ادغام، اخفاء،قلب، مخارج حروف،غریب القرآن، معرّب، مجاز، مشترک، مترادف محکم و متشابه، مشکل، مجمل و مبیّن، استعاره و تشبیه، کنایه و تعریض، عام که بر عموم خود باقی است، عامی که تخصیص خورده و عامی که از او ارادۀ خصوص شده است، عموم قرآن که بواسطۀ نسبت تخصیص خورده و عموم سنت که بواسطۀ قرآن تخصیص خورده، آیاتی که تاویل شده است، مفهوم و منطوق، مطلق و مقید، ناسخ و منسوخ، آیاتی که فقط یک نفر به آن عمل نموده سپس نسخ شده، آیاتی که عمل آنها فقط برای یک نفر واجب بود، ایجاز، اطناب، مساوات، الاشباه (آیاتی که تشبیه به یکدیگر می باشند)، فصل و وصل، قصر، احتباک، القول بالموجب، مطابقة، مناسبة، مجانسة، توریه و استخدام، لفّ و نشر، التفات، فواصل آیات و انتهای آنها، افضل، و فاضل و مفضول قرآن، مفردات قرآن (منظور آیاتی است که گفته شده اهمیت ویژه ای دارند مانند آیة الکرسی)، امثال قرآن، آداب قاری و مقریء، آداب مفسر، چه کسی تفسیر او مقبول و چه کسی تفسیرش مردود است، غرائب تفسیر، شناخت مفسرین، کتابت قرآن، نامگذاری سوره ها، ترتیب آیه ها و سوره ها، اسامی اشخاص(اعلام القرآن)، کنیه ها و القاب، مبهمات قرآن، اسامی کسانی که در قرآن آیاتی برای آنها نازل شده، و تاریخ(تاریخ وفات بعضی از اشخاص)
کتاب پیرامون مسائل علوم قرآنی نوشته شده است، مؤلف آن جلال الدین سیوطی یکی از بزرگان و نویسندگان مشهور است که در مباحث علوم قرآنی صاحب نظر بوده و کتابهای او به عنوان مرجع مباحث علوم قرآنی است. مطالب کتاب التحبیر در یک صد و دو نوع بیان شده است که می توان آنها را در چند قسمت تقسیم بندی نمود از جمله مباحثی که مربوط به فصاحت و بلاغت،قرائت قرآن، و تفسیر قرآن که هر کدام از اینها را در چند نوع بیان نموده است مؤلف سعی نموده است مطالب را به صورت اختصار ولی گویا بیان نماید و در ابتدای مباحث کتاب شناسی نیز نموده است.استفاده از آیات قرآن به عنوان شاهد مثال ارزش کتاب را دو چندان نموده است.
با توجه به خصوصیات و ویژگی های کتاب، شرح و بسط آن و توضیح مطالب و تحقیق دربارۀ موضوعات مطرح شده،(از طرف صاحب نظران) می تواند به این کتاب جایگاه ویژه ای در بین کتابهای علوم قرآنی ببخشد.
کتاب دارای صد و دو نوع می باشد که فهرست مطالب آن به قرار زیر است:
آیات مکی و مدنی، آیاتی که در وطن و سفر نازل شده، آیاتی که در روز و شب نازل شده، آیاتی که در تابستان و زمستان نازل شده، آیاتی که در فراش(محل خواب)نازل شده، آیاتی که در خواب نازل شده، اسباب النزول، اولین و آخرین آیاتی که نازل شده، آیاتی که تاریخ دقیق نزول آنها معلوم است، آنچه که فقط بر پیامبر(ص)نازل شده و آنچه بر بعضی دیگر از انبیاء(ع)نازل شده، آیاتی که نزول آنها تکرار شده، آنچه که بصورت دسته جمعی نازل شده و آنچه به صورت متفرق نازل شده، کیفیت نزول قرآن، متواتر-آحاد-شاذ، قراءتهای پیامبر(ص)، راویان و حافظان قرآن، کیفیت تحمل قرائت، عالی و نازل(قرائت عالی یعنی علوّ الاسناد و بر عکس آن دنوّ الاسناد)، مسلسل(قرائت مسلسل)، ابتداء و وقف، امالة، مدّ، تخفیف همزه، ادغام، اخفاء،قلب، مخارج حروف،غریب القرآن، معرّب، مجاز، مشترک، مترادف محکم و متشابه، مشکل، مجمل و مبیّن، استعاره و تشبیه، کنایه و تعریض، عام که بر عموم خود باقی است، عامی که تخصیص خورده و عامی که از او ارادۀ خصوص شده است، عموم قرآن که بواسطۀ نسبت تخصیص خورده و عموم سنت که بواسطۀ قرآن تخصیص خورده، آیاتی که تاویل شده است، مفهوم و منطوق، مطلق و مقید، ناسخ و منسوخ، آیاتی که فقط یک نفر به آن عمل نموده سپس نسخ شده، آیاتی که عمل آنها فقط برای یک نفر واجب بود، ایجاز، اطناب، مساوات، الاشباه (آیاتی که تشبیه به یکدیگر می باشند)، فصل و وصل، قصر، احتباک، القول بالموجب، مطابقة، مناسبة، مجانسة، توریه و استخدام، لفّ و نشر، التفات، فواصل آیات و انتهای آنها، افضل، و فاضل و مفضول قرآن، مفردات قرآن (منظور آیاتی است که گفته شده اهمیت ویژه ای دارند مانند آیة الکرسی)، امثال قرآن، آداب قاری و مقریء، آداب مفسر، چه کسی تفسیر او مقبول و چه کسی تفسیرش مردود است، غرائب تفسیر، شناخت مفسرین، کتابت قرآن، نامگذاری سوره ها، ترتیب آیه ها و سوره ها، اسامی اشخاص(اعلام القرآن)، کنیه ها و القاب، مبهمات قرآن، اسامی کسانی که در قرآن آیاتی برای آنها نازل شده، و تاریخ(تاریخ وفات بعضی از اشخاص)
wikinoor: التحبیر_فی_علم_التفسیر