[ویکی نور] «الاصیلی فی انساب الطالبیین» اثر صفی الدین ابوعبدالله محمد بن علی حسنی، معروف به ابن طَقطَقی یا ابن طِقطِقا (متوفای 709 ق) می باشد.
وی از علماء، مورخان و نسب شناسان امامیّه در روزگار خود، از خاندان نقابت و خود نقیب حلّه، کربلا و نجف بوده است و در طی سفرهای علمی خویش، از نسب شناسان و جراید انساب شهرهای بصره، بغداد، موصل، مراغه، فراهان، قم، شیراز و... بهره برده است.
منظور از نقیب و کاربرد آن در اینجا به عنوان رئیس، ولی و سرپرست منصوب است.
شرافت خاندان پیامبر اکرم(ص) و ضرورت دوست داشتن آنان و حرمت نهادن به ایشان، از باورهای اصیل مسلمانان از صدر اسلام است که بر آیاتی از قرآن، احادیثی از پیامبر(ص) و سنّت خلفای راشدین استوار است. علاوه بر این، خاندان پیامبر خدا، در برخی حقوق و احکام شرعی (صدقات واجب و...) با دیگر مسلمانان تفاوت دارند، به خاطر همین باورهای فراگیر، نسب شناسان را برانگیخت تا به تألیف آثار اساسی بر محور شرح انساب قبائل و افراد که متضمن آگاهی های تاریخی هم بود، اقدام نمایند.
«هاشم بن عبدمناف بن قُصَی»، جدّ دوم پیامبر(ص) که فرزندانش در نسب به وی «بنی هاشم» و «هاشمی» نامیده می شوند، عمری کوتاه و تنها دو پسر داشت و تبار منسوب به او، فرزندان پسرش عبدالمطّلب جدّ اوّل و نخستین سرپرست پیامبر(ص) می باشد که سیزده پسر داشت، به نام های: عبدالکعبه، ضرار، مقوّم، مغیره، ابولهب، عباس، عبدالله، ابوطالب، حمزه، زبیر، نوفل، حارث و قُثَم که از میان آنان، برخی فرزند ذکوری از خود برجای نگذاشته اند؛ از جمله حمزه نسل عبدالله، تنها از طریق پیامبر اکرم(ص) حفظ شد و پس از آن حضرت نیز از طریق ازدواج فاطمه(س) و علی(ع) به آل ابوطالب، گره خورد. بدین ترتیب، در آل ابوطالب، شاخه ای پدید آمد، (علویان) که منزلتی مضاعف داشت، تا جایی که گاهی در تاریخ، طالبیین (آل ابوطالب)را علوی نامیده اند. با آنکه نسل برادران علی(ع) (عقیل و جعفر طیّار) نیز برجای و بسی گسترده بود و تنها «طالب بن ابی طالب» بود که فرزندی نداشت. اصل این اثر مشتمل بر انساب بنی هاشم (آل ابی طالب و آل عباس) و بنی امیّه (از فرزند امیّه بن عبدالشمس بن عبدمناف بن قصی) تا روزگار مؤلف بوده است؛ اما محقق آن سید مهدی رجایی، بخش های مربوط به آل عباس و آل امیّه را از آن استخراج و منتشر ننموده است و فقط طالبیین که منظور علویین می باشند، آمده است.
وی از علماء، مورخان و نسب شناسان امامیّه در روزگار خود، از خاندان نقابت و خود نقیب حلّه، کربلا و نجف بوده است و در طی سفرهای علمی خویش، از نسب شناسان و جراید انساب شهرهای بصره، بغداد، موصل، مراغه، فراهان، قم، شیراز و... بهره برده است.
منظور از نقیب و کاربرد آن در اینجا به عنوان رئیس، ولی و سرپرست منصوب است.
شرافت خاندان پیامبر اکرم(ص) و ضرورت دوست داشتن آنان و حرمت نهادن به ایشان، از باورهای اصیل مسلمانان از صدر اسلام است که بر آیاتی از قرآن، احادیثی از پیامبر(ص) و سنّت خلفای راشدین استوار است. علاوه بر این، خاندان پیامبر خدا، در برخی حقوق و احکام شرعی (صدقات واجب و...) با دیگر مسلمانان تفاوت دارند، به خاطر همین باورهای فراگیر، نسب شناسان را برانگیخت تا به تألیف آثار اساسی بر محور شرح انساب قبائل و افراد که متضمن آگاهی های تاریخی هم بود، اقدام نمایند.
«هاشم بن عبدمناف بن قُصَی»، جدّ دوم پیامبر(ص) که فرزندانش در نسب به وی «بنی هاشم» و «هاشمی» نامیده می شوند، عمری کوتاه و تنها دو پسر داشت و تبار منسوب به او، فرزندان پسرش عبدالمطّلب جدّ اوّل و نخستین سرپرست پیامبر(ص) می باشد که سیزده پسر داشت، به نام های: عبدالکعبه، ضرار، مقوّم، مغیره، ابولهب، عباس، عبدالله، ابوطالب، حمزه، زبیر، نوفل، حارث و قُثَم که از میان آنان، برخی فرزند ذکوری از خود برجای نگذاشته اند؛ از جمله حمزه نسل عبدالله، تنها از طریق پیامبر اکرم(ص) حفظ شد و پس از آن حضرت نیز از طریق ازدواج فاطمه(س) و علی(ع) به آل ابوطالب، گره خورد. بدین ترتیب، در آل ابوطالب، شاخه ای پدید آمد، (علویان) که منزلتی مضاعف داشت، تا جایی که گاهی در تاریخ، طالبیین (آل ابوطالب)را علوی نامیده اند. با آنکه نسل برادران علی(ع) (عقیل و جعفر طیّار) نیز برجای و بسی گسترده بود و تنها «طالب بن ابی طالب» بود که فرزندی نداشت. اصل این اثر مشتمل بر انساب بنی هاشم (آل ابی طالب و آل عباس) و بنی امیّه (از فرزند امیّه بن عبدالشمس بن عبدمناف بن قصی) تا روزگار مؤلف بوده است؛ اما محقق آن سید مهدی رجایی، بخش های مربوط به آل عباس و آل امیّه را از آن استخراج و منتشر ننموده است و فقط طالبیین که منظور علویین می باشند، آمده است.
wikinoor: الأصیلی_فی_أنساب_الطالبین