الارج المسکی فی التاریخ المکی و تراجم الملوک و الخلفاء

دانشنامه اسلامی

[ویکی نور] الارج المسکی فی التاریخ المکی و تراجم الملوک و الخلفاء، اثر علی بن عبدالقادر طبری مکلی (م 1070) و به تحقیق سعید عبدالفتاح و اشراف احمد جمال، در مکه مکرمه توسط انتشارات المکتبة التجاریة، در سال 1416ق، به زبان عربی منتشر شده است.
کتاب، در یک جلد منتشر شده که شامل دو مقدمه و هفت باب در موضوع مکه و مجموعه ای از 12 فهرست از محتویات کتاب می باشد.
نویسنده، در آغاز، دو مقدمه آورده؛ مقدمه نخست، درباره «علم تاریخ» است که ضمن آن از ارزش این علم سخن گفته و بلافاصله بدین نکته توجه داده که مورخان، گاهی از روی تعصب و نادانی یا... کسانی را بالا برده و کسان دیگر را پایین آورده اند، آن گاه نتیجه گرفته است که هیچ مدح و ذمی از مورخین پذیرفته نیست مگر اینکه واجد شرایطی از قبیل صدق، نقل به لفظ نه نقل به معنا، نام بردن از منقول عنه و... باشند.
وی، در مقدمه دوم، از سلاطین عثمانی و عظمت آنها سخن گفته است.
باب اول کتاب، درباره فضایل حرم است که ضمن فصولی چند، از حرم و فضایلش یاد کرده است.

[ویکی حج] اَلاَرج المِسکی، کتابی در تاریخ محلی و شرح حال زمامداران مکه و خلفا، نوشته علی بن عبدالقادر طبری (درگذشت ۱۰۷۰ق). نویسنده کتاب تاریخ نگاری ساکن مکه بوده و کتاب های دیگری هم درباره مکه نگاشته است. در الاَرج المسکی از موضوعاتی چون امیران مکه، ویژگی های حرم مکی، حدود، فضیلت ها، اسامی و مکان های متبرک مکه، فضیلت ها و بازسازی های کعبه، حدود، تغییرات و تعمیرات مسجدالحرام و چگونگی اقامه نماز جماعت در آن سخن به میان آمده است.
در این کتاب به منابع بسیار تاریخی و زندگی نامه ها استناد شده است. کتاب هایی چون اخبار مکه ازرقی، اخبار مکه فاکهی، العقد الثمین و به ویژه شفاء الغرام از جمله منابع کتاب است. برخی از ویژگی های کتاب عبارت است از: کتاب شناسی برخی موضوعات و رویدادها، توصیف دقیق مکان های مکه و ارائه اطلاعات دقیق درباره درگیری های رخ داده در آن. الارج المسکی برپایه دو نسخه به جامانده از آن، با ذکر مقدمه ای درباره زندگی نامه و آثار نویسنده، تصحیح شده و به چاپ رسیده است.
علی بن عبدالقادر طبری (درگذشت ۱۰۷۰ق) نویسنده الاَرج المِسکی فی التاریخ المکی و تراجم الملوک و الخلفاء از دانشوران و تاریخ نگاران شافعی ساکن مکه و در زمره خاندان نام آور طبری است که به امام حسین(ع) نَسَب می برند. اعضای این خاندان در فقه و خطابه، برجسته و عهده دار وظایف دینی و سیاسی مهم همچون قضاوت و امامت جماعت نماز در مقام ابراهیم(ع) بوده اند. او زیر نظر پدرش عبدالقادر طبری (درگذشت ۱۰۳۳ق) از تاریخ نگاران سرشناس مکه و دیگر دانشوران آن روزگار مانند عبدالملک عصامی (درگذشت ۱۱۱۱ق) به تحصیل پرداخت و افزون بر منصب تدریس و افتاء در حرم مکی، امامت مقام ابراهیم را نیز بر عهده گرفت.

[ویکی فقه] الارج المسکی فی التاریخ المکی و تراجم الملوک و الخلفاء (کتاب). الارج المسکی، کتابی در تاریخ محلی و شرح حال زمامداران مکه و خلفا، نوشته علی بن عبدالقادر طبری (م. ۱۰۷۰ق.) می باشد.
نویسنده الارج المسکی فی التاریخ المکی و تراجم الملوک و الخلفاء از دانشوران و تاریخ نگاران شافعی ساکن مکه و در زمره خاندان نام آور طبری است که به امام حسین (ع) نسب می برند. اعضای این خاندان در فقه و خطابه ، برجسته و عهده دار وظایف دینی و سیاسی مهم همچون قضاوت و امامت مقام ابراهیم (ع) بوده اند. او زیر نظر پدرش عبدالقادر طبری (م. ۱۰۳۳ق.) از تاریخ نگاران سرشناس مکه و دیگر دانشوران آن روزگار مانند عبدالملک عصامی (م. ۱۱۱۱ق.) به تحصیل پرداخت و افزون بر منصب تدریس و افتاء در حرم مکی، امامت مقام ابراهیم را نیز بر عهده گرفت.
دیگر آثار عبدالقادر طبری
بیشتر نگاشته های طبری درباره مکه است؛ از جمله: الاقوال المعلمة فی وقوع الکعبة المعظمه، تحفة الکرام باخبار عمارة السقف و الباب من البیت الحرام، الجواهر المنظمة بفضیلة الکعبة المعظمه، شن الغارة علی مانع نصب الستاره (سیف الامارة علی مانع نصب الستاره)، رسالة فی بیان العمارة الواقعة بعد سقوط الکعبه.
محتوای کتاب ارج المسکی
الارج المسکی حاوی آگاهی های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی بسیار درباره مکه است که منبع عمده آن ها، دیده ها و شنیده های خود نویسنده است. او آگاهی های زمان خود را با دقت و امانتی خاص نوشته است. از رخدادهایی که طبری شاهد آن بوده و جزئیاتش را به تفصیل نگاشته، بازسازی کعبه به سال ۱۰۳۹ق. در روزگار عثمانی است. او شنیده های خویش را در موارد بسیار از پدرش عبدالقادر طبری و نیز با واسطه از جدش محب الدین طبری (م. ۶۹۴ق.) و گاه به تعبیر خود از «ثقات» گزارش کرده است.
← منابع مورد استفاده طبری
...

پیشنهاد کاربران