الأدوار. الأدوار فی الموسیقی که با نام کوتاه شدهٔ الأدوار نیز شناخته می شود، رساله ای است در مورد موسیقی، نوشتهٔ صفی الدین ارموی موسیقی دان برجستهٔ قرن هفتم هجری. در این رساله، ارموی تئوری موسیقی را با استفاده از نظریهٔ ادوار شرح داده است. وی همچنین نحوهٔ کوک کردن سازهایی مثل عود را توضیح داده است. بعد از آثار ابن سینا و ابن زیله، این رساله را «قدیمی ترین کتاب موجود دربارهٔ نظریهٔ علمی موسیقی ایرانی» دانسته اند.
الأدوار یکی از آثار شاخص مکتب منتظمیه دانسته می شود. در این اثر، ارموی موقعیت نت های موسیقی را با کمک فواصل چهارم درست و پنجم درست شرح می دهد، و توضیح می دهد که چه طور با ترکیب کردن اقسام خاصی از این فواصل می تواند یک اکتاو ( یا دور ) به دست آورد که صدایی ملایم و خوشایند داشته باشد. وی سپس نحوهٔ کوک کردن ساز را شرح می دهد، و به توضیح دوازده دور مشهور ( که همان مقام های موسیقی قدیم هستند ) می پردازد. وی سپس به روش های متفاوت کوک ساز و معرفی ضرب آهنگ های مختلف می پردازد و در انتها با اشاره به تأثیر موسیقی بر انسان، روش نوازندگی را شرح داده و چند نمونه از قطعه های موسیقی زمان خودش را نیز ارائه می کند.
ارموی الأدوار را به زبان عربی نوشته است و در آن از نت نویسی ابجد استفاده کرده است. ارموی در نگارش الأدوار تلاش کرده که متن را مختصر و مفید نگاه دارد، لذا پس از او افراد مختلفی بر الأدوار شرح نوشته اند، از جمله عبدالقادر مراغه ای که آن را به فارسی ترجمه کرده و به طور مبسوط به تجزیه و تحلیل آن پرداخته است. از الأدوار نسخه های متعددی موجود است که در کشورهای مختلفی نگهداری می شوند؛ قدیمی ترین آن ها نسخه ای است که مورخ ۶۳۳ ه. ق است در کتابخانه ای در استانبول نگهداری می شود. برخی از محققین معاصر این رساله را از نظر ناهماهنگی های محاسباتی که در آن وجود دارد مورد نقد قرار داده اند.
اکثر رسالات قرون میانهٔ اسلامی در زمینهٔ موسیقی، در مکتب منتظمیه نوشته شده اند که سبکی از تشریح ادوار بود که بر پایهٔ نظریات صفی الدین ارموی ( ۶۱۳ق/۱۲۱۱م، ارومیه - ۶۹۳ق/۱۲۹۴م، بغداد ) در اواخر قرن هفتم هجری شکل گرفت. [ ۱] موسیقی دانان شاخص موسیقی کهن ایران نظیر فارابی، ابن سینا، صفی الدین ارموی و عبدالقادر مراغی همگی تئوری موسیقی را با استفاده از ادوار شرح داده اند؛ برخی از موسیقی دانان معاصر نظیر داریوش صفوت، مهدی برکشلی و تقی بینش نیز دیدگاه این نظریه پردازان کهن را شرح داده اند. [ ۲]
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفالأدوار یکی از آثار شاخص مکتب منتظمیه دانسته می شود. در این اثر، ارموی موقعیت نت های موسیقی را با کمک فواصل چهارم درست و پنجم درست شرح می دهد، و توضیح می دهد که چه طور با ترکیب کردن اقسام خاصی از این فواصل می تواند یک اکتاو ( یا دور ) به دست آورد که صدایی ملایم و خوشایند داشته باشد. وی سپس نحوهٔ کوک کردن ساز را شرح می دهد، و به توضیح دوازده دور مشهور ( که همان مقام های موسیقی قدیم هستند ) می پردازد. وی سپس به روش های متفاوت کوک ساز و معرفی ضرب آهنگ های مختلف می پردازد و در انتها با اشاره به تأثیر موسیقی بر انسان، روش نوازندگی را شرح داده و چند نمونه از قطعه های موسیقی زمان خودش را نیز ارائه می کند.
ارموی الأدوار را به زبان عربی نوشته است و در آن از نت نویسی ابجد استفاده کرده است. ارموی در نگارش الأدوار تلاش کرده که متن را مختصر و مفید نگاه دارد، لذا پس از او افراد مختلفی بر الأدوار شرح نوشته اند، از جمله عبدالقادر مراغه ای که آن را به فارسی ترجمه کرده و به طور مبسوط به تجزیه و تحلیل آن پرداخته است. از الأدوار نسخه های متعددی موجود است که در کشورهای مختلفی نگهداری می شوند؛ قدیمی ترین آن ها نسخه ای است که مورخ ۶۳۳ ه. ق است در کتابخانه ای در استانبول نگهداری می شود. برخی از محققین معاصر این رساله را از نظر ناهماهنگی های محاسباتی که در آن وجود دارد مورد نقد قرار داده اند.
اکثر رسالات قرون میانهٔ اسلامی در زمینهٔ موسیقی، در مکتب منتظمیه نوشته شده اند که سبکی از تشریح ادوار بود که بر پایهٔ نظریات صفی الدین ارموی ( ۶۱۳ق/۱۲۱۱م، ارومیه - ۶۹۳ق/۱۲۹۴م، بغداد ) در اواخر قرن هفتم هجری شکل گرفت. [ ۱] موسیقی دانان شاخص موسیقی کهن ایران نظیر فارابی، ابن سینا، صفی الدین ارموی و عبدالقادر مراغی همگی تئوری موسیقی را با استفاده از ادوار شرح داده اند؛ برخی از موسیقی دانان معاصر نظیر داریوش صفوت، مهدی برکشلی و تقی بینش نیز دیدگاه این نظریه پردازان کهن را شرح داده اند. [ ۲]
wiki: الأدوار