[ویکی نور] الائمة الإثناعشر تألیف محمد بن علی ابن طولون
نام کتاب چنان که مؤلف در مقدمه کتاب می نویسد «الشذرات الذهبیة فی تراجم الائمة الاثنی عشر عند الامامیة» است و موضوع آن مختصری از شرح حال ائمه دوازده گانه شیعه است.
انگیزه ابن طولون برای نگارش این اثر محبت وی به اهل بیت بوده است. این در حالی است که وی در مقدمه کتاب بر صحابه به ویژه خلفای نخست درود می فرستد. سپس شعر عالم شافعی مذهب، ابوالفضل یحیی بن سلامه حصکفی (م. 551)، را که در موضوع دوازده امام سروده را در پنج صفحه می آورد. در این شعر ضمن تجلیل و تکریم فراوان از ائمه(ع) در برخی ابیات آن بر این تاکید می کند که اظهار ارادت به خاندان پیامبر، هرگز به معنای پذیرش یا موافقت با معتقدات مذهب شیعه نیست.
ابن طولون در ارائه اطلاعات برای هر امام ساختار یکسانی را رعایت کرده است. ابتدا توضیحاتی درباره نام، کنیه، زمان ولادت و وفات و کسانی که از وی روایت کرده اند ارائه می دهد، سپس به فضائل امام می پردازد و در پایان فرزندان امام را بر می شمرد. ابن طولون می نویسد که شرح حال ائمه را بر اساس پدر و پسر مرتب کرده و پشت سر هم آورده است. هر چند درباره شیعیان تبریز آن روزگار می نویسد که ائمه را بر اساس افضلیت مقدم و یا موخر می کنند. اما این که ترتیب ایشان چگونه بوده و کدام امام مقدم بر دیگری می شده را ننوشته است. ابن طولون در ادامه سروده خویش درباره ائمه را آورده و در پایان کتاب چندین روایت متصل خویش را که به ائمه منتهی می شود را نقل کرده است.
وی برای تدوین این کتاب از منابعی همچون طبقات ابن سعد، تاریخ بغداد خطیب بغدادی، تاریخ مدینه دمشق ابن عساکر، تهذیب الأسماء و اللغات نووی، مروج الذهب مسعودی، معارف ابن قتیبة، ربیع الأبرار زمخشری، کامل مبرد، تاریخ میّافارقین ابن الأزرق و کتابهای دیگر مانند صحیح مسلم، بخاری و ترمذی بهره برده است.
این کتاب در میان نویسندگان بعدی اعم از شیعه یا سنی شهرت و رواج چندانی نداشته و مورد مراجعه آنان قرار نگرفته است.
نام کتاب چنان که مؤلف در مقدمه کتاب می نویسد «الشذرات الذهبیة فی تراجم الائمة الاثنی عشر عند الامامیة» است و موضوع آن مختصری از شرح حال ائمه دوازده گانه شیعه است.
انگیزه ابن طولون برای نگارش این اثر محبت وی به اهل بیت بوده است. این در حالی است که وی در مقدمه کتاب بر صحابه به ویژه خلفای نخست درود می فرستد. سپس شعر عالم شافعی مذهب، ابوالفضل یحیی بن سلامه حصکفی (م. 551)، را که در موضوع دوازده امام سروده را در پنج صفحه می آورد. در این شعر ضمن تجلیل و تکریم فراوان از ائمه(ع) در برخی ابیات آن بر این تاکید می کند که اظهار ارادت به خاندان پیامبر، هرگز به معنای پذیرش یا موافقت با معتقدات مذهب شیعه نیست.
ابن طولون در ارائه اطلاعات برای هر امام ساختار یکسانی را رعایت کرده است. ابتدا توضیحاتی درباره نام، کنیه، زمان ولادت و وفات و کسانی که از وی روایت کرده اند ارائه می دهد، سپس به فضائل امام می پردازد و در پایان فرزندان امام را بر می شمرد. ابن طولون می نویسد که شرح حال ائمه را بر اساس پدر و پسر مرتب کرده و پشت سر هم آورده است. هر چند درباره شیعیان تبریز آن روزگار می نویسد که ائمه را بر اساس افضلیت مقدم و یا موخر می کنند. اما این که ترتیب ایشان چگونه بوده و کدام امام مقدم بر دیگری می شده را ننوشته است. ابن طولون در ادامه سروده خویش درباره ائمه را آورده و در پایان کتاب چندین روایت متصل خویش را که به ائمه منتهی می شود را نقل کرده است.
وی برای تدوین این کتاب از منابعی همچون طبقات ابن سعد، تاریخ بغداد خطیب بغدادی، تاریخ مدینه دمشق ابن عساکر، تهذیب الأسماء و اللغات نووی، مروج الذهب مسعودی، معارف ابن قتیبة، ربیع الأبرار زمخشری، کامل مبرد، تاریخ میّافارقین ابن الأزرق و کتابهای دیگر مانند صحیح مسلم، بخاری و ترمذی بهره برده است.
این کتاب در میان نویسندگان بعدی اعم از شیعه یا سنی شهرت و رواج چندانی نداشته و مورد مراجعه آنان قرار نگرفته است.
wikinoor: الائمة_الإثناعشر
[ویکی شیعه] الائمه الاثنا عشر (کتاب). ألأئمةُ الإثنا عَشَر یا ألشّذَراتُ الذّهَبیة فی تَراجِم الائمةِ الإثنی عَشَر عِندَ الإمامیة کتابی عربی تألیف شمس الدین محمد بن طولون عالم سنی مذهب است. موضوع کتاب مختصری از شرح حال ائمه دوازده گانه شیعه است. مؤلف در این اثر درباره هر امام روند یکسانی را رعایت کرده و به ولادت، وفات، فضائل، راویان و فرزندان آنان اشاره کرده است.
ابو عبدالله شمس الدین محمد بن علی بن احمد بن علی بن خمارویه بن طولون حنفی که در انتساب به جد اعلایش « ابن طولون » شهرت دارد به سال ۸۸۰ق در صالحیه دمشق متولد شد. جد او « خمارویه بن طولون » از ترکان و مادرش « اَزدان » زنی رومی و پدرش علاء الدین علی مردی زاهد و صوفی منش بود.
ابن طولون به کسب علوم مختلف همت گماشت. فقه حنفی را که مذهب پدران وی بود فرا گرفت. علوم حدیث، اصول فقه، تفسیر و علومی همچون هیئت، هندسه، فلک را نیز آموخت. او گرایش به تصوف داشت و در این زمینه نیز کتابهایی تدوین کرد. وی بیشتر در مدارس و خانقاه ها می زیست و مدتها سمت امامت، ریاست و نظارت خانقاه ها را عهده دار بود. او در تمام عمر بدون خانه و خانواده و همسر زیست.بعد از ٧٣سال در ٩٥٣ق فوت کرد.
ابو عبدالله شمس الدین محمد بن علی بن احمد بن علی بن خمارویه بن طولون حنفی که در انتساب به جد اعلایش « ابن طولون » شهرت دارد به سال ۸۸۰ق در صالحیه دمشق متولد شد. جد او « خمارویه بن طولون » از ترکان و مادرش « اَزدان » زنی رومی و پدرش علاء الدین علی مردی زاهد و صوفی منش بود.
ابن طولون به کسب علوم مختلف همت گماشت. فقه حنفی را که مذهب پدران وی بود فرا گرفت. علوم حدیث، اصول فقه، تفسیر و علومی همچون هیئت، هندسه، فلک را نیز آموخت. او گرایش به تصوف داشت و در این زمینه نیز کتابهایی تدوین کرد. وی بیشتر در مدارس و خانقاه ها می زیست و مدتها سمت امامت، ریاست و نظارت خانقاه ها را عهده دار بود. او در تمام عمر بدون خانه و خانواده و همسر زیست.بعد از ٧٣سال در ٩٥٣ق فوت کرد.
wikishia: الائمة_الاثنا_عشر_(کتاب)