ال مهلب

لغت نامه دهخدا

( آل مهلب ) آل مهلب. [ ل ِ م ُ هََل ْ ل َ ] ( اِخ ) آل مهلب بن ابی صفره. مهالبه. ابوصُفره از مردم یمن و از جانب امیرالمؤمنین علی علیه السلام امیر آنجا بود. مهلب پسراو از جانب عبداﷲ زبیر امارت خراسان یافت و با خوارج ( ازارقه ) جنگها کرد و آنان را چند نوبت بشکست و آنگاه که حجاج بن یوسف ثقفی بامارت خراسان و عراق منصوب گشت هرچند جهد کرد مهلب را از امارت جیوش خلع کند نتوانست ، عاقبت حجاج او را بامارت خراسان فرستاد و درسال 102 هَ.ق. وفات کرد و مغیرةبن مهلب امارت مروداشت و بمرو در حیات پدر فرمان یافت ، و یزیدبن مهلب پس از پدر سه سال والی خراسان بود، سپس حجاج او را معزول کرد و امارت خراسان را به برادر او یعنی مفضل بن مهلب داد، و این مفضل مردی عالم و سخی بود و سلیمان بن عبدالملک در خلافت خویش امارت خراسان را به اصالت به یزیدبن مهلب سپرد، عمربن عبدالعزیز یزید را از امارت خراسان عزل و بند کرد و مخلدبن یزیدبن مهلب را نیز جراح امیر خراسان بگرفت و مغلولاً بدمشق نزد عمربن عبدالعزیز فرستاد، و گویند مخلد در این راه با اینکه در بند بود هشتصدهزار درم بفقرا و محاویج و صلحا عطا داد و عمر بر او ببخشود و بشفاعت وی یزید را نیزآزاد فرمود و آنگاه که عمربن عبدالعزیز در بستر مرگ بود یزیدبن مهلب به بصره شد و یزیدبن عبدالملک پسر خود مسلمه را بجنگ یزیدبن مهلب فرستاد و یزیدبن مهلب در این جنگ کشته شد. و از بزرگان این خاندان روح بن حاتم المهلبی و یزیدبن حاتم المهلبی است ، و از یزیدبن مهلب در خراسان اولاد و اعقاب ماند، از آنجمله است فقیه رئیس ابوعبداﷲ محمدبن یحیی ، و از این خاندان دربیهق و نشابور نیز امرا و فقها و محدثین بوده اند.

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] آل مهلب. آلِ مُهَلَّب، خاندانی اصالتا ایرانی منسوب به مهلّب بن ابی صُفره بوده، که در اوایل ظهور اسلام برآمد و لااقل تا سدۀ ۷قمری/۱۳میلادی امیران، وزیران، شاعران و دانشمندانی از آن برخاستند.
نیای این خاندان مردی بافنده از مردم خارک بود به نام بَسْخَرّه یا بَسْفَرّه (بسیار فره) که در منابع عربی از او به شکل بَسْخَره پسر بهبوذان
احمد بن عمر ابن رسته، الاعلاق النفیسه، ج۱، ص۲۰۶، به کوشش یان دخویه، لیدن، ۱۸۹۱م.
بسیاری از نویسندگان متقدم، نام عربی مشهور او را به اختلاف، «ابوصفره» ظالم ابن سارق یا قاطع بن سارق بن ظالم
احمد بن علی ابن حجر عسقلانی، الاصابة فی تمییز الصحابه، ج۷، ص۱۸۵، بیروت، ۱۳۲۸ق.
معلوم نیست که ابوصفره دقیقاً چه زمانی به دین اسلام گرویده است. با این همه گفته اند که او نیز در زمرۀ مرتّدان عرب بود که در روزگار خلافت ابوبکر از دادن زکات سرباز زدند و در جنگ با نیروهای خلیفه شکست خوردند. براساس روایتی دیگر، ابوصفره وقتی به اسارت مسلمانان افتاد، هنوز نوجوانی نابالغ بود. ابوبکر که می خواست همۀ اسیران را به گناه ارتداد از دم تیغ بگذراند، به توصیۀ عمر از این کار منصرف شد و آنان را آزاد ساخت،
احمد بن علی ابن حجر عسقلانی، الاصابة فی تمییز الصحابه، ج۷، ص۱۸۵، بیروت، ۱۳۲۸ق.
...

پیشنهاد کاربران

بپرس