اقلید شهرستان

اِقلید، شهرستانشهرستانی با وسعت ۷,۰۵۴ کیلومتر مربع مشتمل بر بخش های مرکزی، حسن آباد، و سده با مرکزیت اداری شهر اقلید در استان فارس. دشت های هموار و کوه های بلند همانند سفیدکوه (۳,۹۴۳ متر)، کوه برآفتاب (۳,۵۱۴ متر) و کوه موسی خانی (۳,۳۳۸ متر) این شهرستان را فرا گرفته اند. اقلید ۷,۵ درصد از مساحت کل استان فارس را دربرمی گیرد و از شمال به شهرستان آباده، از جنوب به شهرستان های مرودشت، یاسوج، و سپیدان و از غرب به استان اصفهان و کهکیلویه و بویراحمد، و از شرق به شهرستان خرم بید محدود می شود. کتاب فارسنامۀ ناصری بنای اقلید را به روزگار ساسانی نسبت می دهد و سنگ نبشتۀ موجود در تل قلات مشتمل بر ۲۱ سطر پهلوی را مؤید این امر دانسته است. در همین کتاب وجه تسمیۀ این شهرستان را اقلید می دانند، که در زبان عربی به معنای کلید است و آن بدان جهت است که کلید گشودن مملکت فارس است. کتیبه و غار تنگ براق، قدمگاه سده، چشمه شیرینِ، پارک جنگلی، چشمه بهرام گور، چشمه رسول الله، مسجد جامع اقلید، قلعۀ آسپاس، چشمۀ دزدان، تل حاجی نوروز، تل پهلوانی، تپه باقرآباد، قصربهرام، تپه مهرعلی، تپه فیلی، تل باستانی چغاشک، تل شاه نشین، تل خنجشت، و تپه کوشک زر از مکان های تاریخی و باستانی این ناحیه به شمار می روند. دریاچۀ خشک کافنر و رودخانۀ شادکام در این منطقه قرار دارند. اقلیم شهرستان مرتفع معتدل مایل به سرد و از نظر بارندگی جزو نواحی خشک و نیمه خشک است. جمعیت آن ۱۰۶,۶۶۴ نفر است (۱۳۸۵) و سِدِه، حسن آباد، آسپاس، و خنجشت از آبادی های مهم آن محسوب می شوند. چغندرقند، غلات و حبوبات و انواع میوه و همچنین لبنیات از محصولات غذایی عمدۀ این شهرستان است.