[ویکی نور] اقراء القرآن الکریم. کتاب مشتمل بر یک مقدمه (در ذکر اهمیت و سبب انتخاب این موضوع و شیوه طرح مباحث)؛ تمهید (در تبیین معنای قرائت و قرآن کریم) و سه باب است که ابواب اول و دوم در ضمن سه فصل و باب سوم در دو فصل تنظیم شده است. مطالب هر فصل نیز در ذیل چند «مبحث» مطرح شده است. مهم ترین نتایج به دست آمده از مباحث کتاب نیز در «خاتمه» ذکر شده است.
نویسنده در این اثر شیوه خود در این اثر را استقرایی وصفی تحلیلی دانسته که بر طبق موارد ذیل پیاده شده است:
بررسی شیوه پیامبر(ص) در تعلیم و تعلم قرآن کریم مبحث مهمی است که در ابتدای باب اول کتاب مطرح شده است. نویسنده این باب را پایه و زیربنای اساسی در تعلیم و تعلم قرآن کریم دانسته است. وی ابتدا به این نکته مهم اشاره کرده که قرآن عظیم را خداوند بر حضرت محمد(ص) نازل کرد: نَزَلَ بِهِ الرُّوحُ الْأَمِینُ ﴿شعراء، 193﴾؛ «روح الامین آن را بر دلت نازل کرد». آن حضرت امر پروردگارش به تبلیغ قرآن و تعلیم آن به مردم و تلاوتش را پذیرفت. البته این تکلیف الهی به تبلیغ و بیان منحصر نبوده و شامل علم و تعلیم هم می شود. در تعلم جبرئیل(ع) نسبت به پیامبر(ص) و همچنین تعلیم نبی(ص) نسبت به اصحاب، اثری است که علما و متعلمین را به شناخت راه روشمند تعلیم و تعلم قرآن کریم ترغیب می کند.
پس از استعداد شخصی و اخلاص برای خداوند و بلندی همت، اولین چیزی که طالب قرائت قرآن شایسته است انجام دهد تصحیح نطق به قرائت است، چراکه قاری پرتلاش و استوار پیش از آغاز قرائت چاره ای از سماع ندارد؛ چراکه قرآن به پیامبر(ص) القا شد و حضرت با شنیدن از جبرئیل که امین وحی است آن را دریافت نمود و جبرئیل هم از خداوند تبارک وتعالی دریافت کرد. اجتهادات پیامبر(ص) برای حفظ قرآن به هنگام القاء جبرئیل به ایشان، از آن حضرت پذیرفته نشد بلکه از اجتهادهایی که مخالف توقیف الهی بود نهی شد؛ حرکت دادن زبان و تلاوت کلام الهی پیش از فراغت جبرئیل(ع) از آن؛ شتاب زدگی از ترس فراموشی آیات به گونه ای که کار بر آن حضرت دشوار شد و شتاب در پرسش از معانی آیات از جمله اجتهاداتی است که با ذکر آیات مربوطه تشریح شده است.
در باب دوم، ابتدا شروط اقراء در هفت مبحث مطرح شده است؛ سنت تلقی، قرائت شاذ، رسم مصحف، نظر در مصحف از جمله این موارد است. حامل قرآن باید عقاید قرآن، ناسخ و منسوخ، فرائض و احکام و سوره های مکی و مدنی را به خوبی بشناسد.
در بحث اسالیب اقراء به مباحثی چون اسلوب تلقین، تدبر در قرآن، جمع قرائات و افراد آن و وقف و ابتدا اشاره شده است. در موضوع جمع قرائات، تعاریف زرکشی، ابن جزری، قسطلانی، طاش کبری زاده و زرقانی از اصطلاح قرائات ذکر شده است؛ مثلاً ابن جزری، قرائات را در اصطلاح علوم قرآن علم به کیفیت اداء کلمات قرآن و اختلاف آن ها با انتساب به ناقل آن ها دانسته است.
نویسنده در این اثر شیوه خود در این اثر را استقرایی وصفی تحلیلی دانسته که بر طبق موارد ذیل پیاده شده است:
بررسی شیوه پیامبر(ص) در تعلیم و تعلم قرآن کریم مبحث مهمی است که در ابتدای باب اول کتاب مطرح شده است. نویسنده این باب را پایه و زیربنای اساسی در تعلیم و تعلم قرآن کریم دانسته است. وی ابتدا به این نکته مهم اشاره کرده که قرآن عظیم را خداوند بر حضرت محمد(ص) نازل کرد: نَزَلَ بِهِ الرُّوحُ الْأَمِینُ ﴿شعراء، 193﴾؛ «روح الامین آن را بر دلت نازل کرد». آن حضرت امر پروردگارش به تبلیغ قرآن و تعلیم آن به مردم و تلاوتش را پذیرفت. البته این تکلیف الهی به تبلیغ و بیان منحصر نبوده و شامل علم و تعلیم هم می شود. در تعلم جبرئیل(ع) نسبت به پیامبر(ص) و همچنین تعلیم نبی(ص) نسبت به اصحاب، اثری است که علما و متعلمین را به شناخت راه روشمند تعلیم و تعلم قرآن کریم ترغیب می کند.
پس از استعداد شخصی و اخلاص برای خداوند و بلندی همت، اولین چیزی که طالب قرائت قرآن شایسته است انجام دهد تصحیح نطق به قرائت است، چراکه قاری پرتلاش و استوار پیش از آغاز قرائت چاره ای از سماع ندارد؛ چراکه قرآن به پیامبر(ص) القا شد و حضرت با شنیدن از جبرئیل که امین وحی است آن را دریافت نمود و جبرئیل هم از خداوند تبارک وتعالی دریافت کرد. اجتهادات پیامبر(ص) برای حفظ قرآن به هنگام القاء جبرئیل به ایشان، از آن حضرت پذیرفته نشد بلکه از اجتهادهایی که مخالف توقیف الهی بود نهی شد؛ حرکت دادن زبان و تلاوت کلام الهی پیش از فراغت جبرئیل(ع) از آن؛ شتاب زدگی از ترس فراموشی آیات به گونه ای که کار بر آن حضرت دشوار شد و شتاب در پرسش از معانی آیات از جمله اجتهاداتی است که با ذکر آیات مربوطه تشریح شده است.
در باب دوم، ابتدا شروط اقراء در هفت مبحث مطرح شده است؛ سنت تلقی، قرائت شاذ، رسم مصحف، نظر در مصحف از جمله این موارد است. حامل قرآن باید عقاید قرآن، ناسخ و منسوخ، فرائض و احکام و سوره های مکی و مدنی را به خوبی بشناسد.
در بحث اسالیب اقراء به مباحثی چون اسلوب تلقین، تدبر در قرآن، جمع قرائات و افراد آن و وقف و ابتدا اشاره شده است. در موضوع جمع قرائات، تعاریف زرکشی، ابن جزری، قسطلانی، طاش کبری زاده و زرقانی از اصطلاح قرائات ذکر شده است؛ مثلاً ابن جزری، قرائات را در اصطلاح علوم قرآن علم به کیفیت اداء کلمات قرآن و اختلاف آن ها با انتساب به ناقل آن ها دانسته است.
wikinoor: إقراء_القرآن_الکریم