اقابزرگ تهرانی محمدمحسن

[ویکی نور] آقابزرگ تهرانی محمدمحسن. محمدمحسن بن علی بن محمدرضا بن محسن بن علی اکبر بن باقر منزوی تهرانی معروف به شیخ آقابزرگ تهرانی (۱۲۹۳-۱۳۸۹ق/۱۸۷۶-۱۹۷۰م) فقیه و کتاب شناس شیعی امامی که در بین مردم و نیز در مجامع علمی به «آقابزرگ» معروف است. اما لقب خانوادگی اش «منزوی» است و این لقب را در سال 1350ق گرفت. خانواده اش در تهران به «محسنی» مشهور است تا نسبت وی را به جدش حاج محسن برساند. خانواده ایشان علم و تجارت را یکجا جمع کرده است.
در سال 1293ق مطابق با 1254ش در تهران به دنیا آمد.
مدرسه نخست او همان خانواده اش بود و کتابخانه (یا مکتب خانه) محله اش. در محله «پامنار» حروف الفبا و قرائت قرآن کریم را آموخت و از قرائت بسیاری از کتب فارسی و دیوان های اشعار بهره برد و مجموعه ای از معارف دینی و ارقام هندی را فراگرفت. در سال 1303ق در سن 10 سالگی پدرش مجلس جشنی با حضور علما برپا کرد که در آن شیخ آقابزرگ لباس روحانیت پوشید و از او خواستند به فراگیری کتاب «جامع المقدمات» بپردازد. او در مدت 12 سال تحصیل مداوم در مدارس علوم دینی و قرآن، دروس ادبیات عرب، خط، قرائت، تجوید، اصول فقه و حساب را نزد صاحب نظران این رشته ها تحصیل کرد؛ صاحب نظرانی همچون: مولی زین العابدین محلاتی، شیخ محمدرضا قاری، شیخ محمدحسین خراسانی، شیخ محمدباقر معزالدوله، میرزا محمود قمی، میرزا محمدتقی گرگانی، حاج شیخ علی نوری ایلکانی، سید عبدالکریم لاهیجی، حاج شیخ علی نوری و میرزا ابراهیم زنجانی.
سپس به عراق مهاجرت کرد و به کسب علم نزد اساتید آن دیار پرداخت؛ استادانی که از علمای بزرگ بودند، همچون: سید محمدکاظم یزدی، شیخ محمدکاظم خراسانی، میرزا حسین نوری، شیخ محمدطه نجف، سید مرتضی کشمیری، حاج میرزا حسین میرزا خلیل، سید احمد حائری تهرانی، میرزا محمدعلی چهاردهی، میرزا محمدتقی شیرازی و شیخ الشریعه اصفهانی .
وی در سال 1313ق/1274ش، با برادرش کربلایی محمدابراهیم، برای زیارت عتبات مقدسه رهسپار عراق شد و در سال 1314ق، به تهران بازگشت. پس از اتمام مرحله «سطح» در تهران در سال 1315 عازم عراق گردید و در نجف اشرف رحل اقامت افکند. پس از رحلت استادش آخوند خراسانی، به سامرّا هجرت کرد تا در مجلس درس و بحث شیخ محمدتقی شیرازی حضور یابد. ایشان برای تألیف کتاب عظیمش «الذریعة» تا سال 1335ق/1295ش، در همان جا ماند. در این سال به کاظمین سفر کرد و مدت دو سال را در آنجا سپری نمود. سپس بار دیگر به سامرّا بازگشت (در سال 1337ق) و تا سال 1354ق در آنجا ماند.
در این سال عازم نجف اشرف گردید و در سال 1360 به ایران بازگشت. در سال 1365ق، به زیارت قبر امام هشتم حضرت علی بن موسی الرضا(ع) نائل آمد. در سال 1364ق (1323ش) عازم بیت الله الحرام شد و بار دیگر در سال 1377ق خانه خدا را زیارت کرد.