اق کپرک

آق کپرک. آق کُپرُک ( واژه ای ست اُزبکی، به معنای «پُلِ سفید» ) ، مجموعه پایگاه های باستان شناسی واقع در ولایت بلخ در افغانستان است، که شامل چهار پایگاه، ۱، ۲، ۳ و ۴ در امتداد رود بلخاب در نزدیکی شمال روستای آق کُپرُک، در تپه های واقع در ۷۷ کیلومتری جنوب شهر مزار شریف می شود. این چهار پایگاه عبارتند از:
• آق کپرک ۱، یا غارِ اسب، پناهگاهی صخره ای است از دوران کوشانیان - ساسانیان، که شامل پاره ای آثار فرسکو ( fresco ) بودایی و معماری ساده است.
• آق کپرک ۲، یا غارِ مار، پناهگاه صخره ای دیگری است، که شاید نسبت به سه پایگاه دیگر داده های بیشتری ارائه نموده، آثاری از تمام دوره ها به استثنای دوران کوشانیان - ساسانیان. تقربیا ٪۱۰ از ساحۀ مسکونی انسان های آن زمان کاوش شد.
• آق کپرک ۳، یک پایگاه روباز ( بی سقف ) در تراس رودخانه است که شامل دو دوره، هر دو متعلق به عصر فراپارینه سنگی می شود.
این پایگاه ها در سال های ۱۹۶۲ و ۱۹۶۵ میلادی توسط لوئی دوپری برای موزهٔ تاریخ طبیعی آمریکا کاوُش شدند.
• آق کپرک ۴، که به روستای آق کپرک نزدیک تر است، در سال ۱۹۷۱ میلادی مختصراً توسط مَک برنی ( C. B. M. McBurney ) از دانشگاه کمبریج کاوُش شد، و آثار بدست آمده از آن از نوع صنعت «موستریَن میانی» ( Middle Mousterian ) است که با آنچه که دوپری یافته بود تفاوت داشت.
یافته های باستان شناسی از این پایگاه ها شامل سازه های فراوان و پیشرفته از ابزارهای سنگی است، همچون سردیس سنگی بسیار ابتدایی ( نگارۀ فوق را ببینید ) ، بقایای گوسفند و بز اهلی شده، قطعاتی از مسِ چکشخورده متعلق به عصر نوسنگی با سفال ( ceramic Neolithic ) ، نیش پرتابه ها، شیشه جات، سفالینه ( terracotta ) و جواهرات ساده. [ ۱]
پایگاه های باستان شناسی افغانستان از عصر سنگپارینه سنگی زیرین □پارینه سنگی میانی ■پارینه سنگی بالایی ▲فراپارینه سنگی ○نوسنگی •شهر امروزی ◉ توجه: برای مشاهدۀ موقعیت صحیح این پایگاه ها از تفکیک پذیری ( resolution ) ابعاد ۱۹۲۰ در ۱۰۸۰ و زوم %۱۰۰ در صفحۀ نمایشگر خود استفاده کنید.