افق خانه سوخته

در باستان شناسی اروپای دوران نوسنگی، افق خانهٔ سوخته ( انگلیسی: Burned house horizon ) عنوانی است که به گسترهٔ جغرافیایی پدیدهٔ آتش گرفتن ( احتمالاً عمدی ) سکونت گاه ها ( غالباً خانه کشیده دوران نوسنگی ) داده شده است.
برخی از باستان شناسان، از جمله روث ترینگهام رها شدن و سوختن خانه های کشیده را مبدأ دوران مس سنگی اروپا می دانند. [ ۲]
به نظر می رسد این گذر از خانه کشیده دوران نوسنگی به آرامگاه اولین بار در شمال لهستان امروزی روی داده باشد. [ ۳]
بااین حال به گفتهٔ ترینگهام در جنوب شرقی اروپا نشانه هایی از رها کردن خانه ها و جابجایی آن ها در جایی نزدیک هست. [ ۴] تا هزارهٔ چهارم پ. م. خانه های رهاشده در جنوب شرقی اروپا عموماً آتش گرفته اند. [ ۵] این آتش سوزی ها ممکن است اتفاقی بوده باشد، ولی بااین حال در اوپووو در صربستان امروزی نبود آتش سوزی در فضای بین خانه ها به این معناست که این خانه ها به صورت جداگانه آتش گرفته اند. [ ۶] همچنین در مرحله ای دمای آتش در اوپووو به بیش از ۱۰۰۰ درجهٔ سلسیوس رسیده که برای آتش سوزی های اتفاقی زیادی بالاست و احتمال عمدی بودن آتش سوزی ها را افزایش می دهد. [ ۷] به گفتهٔ ترینگهام، ممکن است آتش گرفتن این خانه ها «عملی عمدی در پی مرگ رئیس خانواده به عنوان پایان نمادین چرخهٔ خانه باشد. »[ ۸]
گاه بین رها شدن خانهٔ کشیده و ساخته شده گورپشته فاصله ای به اندازه یک قرن یا بیشتر بوده است. [ ۹] بااین حال با توجه به شواهد می توان گفت سازندگان گورپشته ها درک دقیقی از طرح و اندازهٔ خانه های کشیده داشته اند. [ ۱۰] بسیاری از گورپشته های کشیده اشکالی مستطیلی یا ذوزنقه ای با تناسباتی مشابه خانه های کشیده دارند. [ ۱۱]
یک نمونهٔ بارز از افق خانهٔ سوخته، فرهنگ کیوکوتنی است که در طول دوام ۱۶۰۰ سالهٔ آن ( ۴۸۰۰ تا ۳۲۰۰ پیش از میلاد ) در آن همهٔ سکونت گاه ها هر ۷۵–۸۰ سال یکبار کاملاً به آتش کشیده می شد. [ ۱۲]