ماهی کَپوردَندان دار، ماهی آفانیوس گورخری یا آفانیوس ماهی کوچکی است بومی ایران که در قسمت های مختلف ایران و جهان پراکنش دارد. گرچه در برخی منابع فارسی، صرفاً نام علمی آن را استفاده می کنند ولی در برخی دیگر نام ماهی کپوردندان دار به کار می رود.
... [مشاهده متن کامل]
یکی از گونه های ارزشمند و زیبای اندمیک ایران است که منحصرا در حوضه آبریز تالاب گاوخونی، منطقه جرقویه و بخشهایی از رودخانه زاینده رود در قسمت شرقی ودر مسیر شهر اصفهان زیست داشته است و در هیچ کجای دیگر جهان یافت نمی شود.
این گونه منحصر بفرد با تغذیه از لارو حشرات نقش مهمی در کنترل انواع بیماری ها بخصوص بیماری مالاریا در زیستگاه های خود داشته و دارد و همچنین منبع تغذیه پرندگان و حفظ چرخه اکوسیستم آبی زاینده رود و تالاب گاوخونی را بر عهده داشته است. طول این ماهی تخم گذار از شش سانت تجاوز نمی کند. وجود نوارهای عمودی بر بدن نوع نرباعث نامیدن آن به ماهی گورخری شده است که زیبایی منحصر به فردی در فصل تولید مثل به این ماهی داده است . ماهی ماده با ظاهری متفاوت از گونه نر، بطور معمول یک یا دو بار در سال بین ۴۰تا ۲۰۰ تخم می�گذارد.
این گونه که از سال ۲۰۰۶ توسط دکتر هربک و همکاران و تیم محققین ایرانی آقای دکتر یزدان کیوانی و دکتر سعید اسدلله از دانشگاه صنعتی اصفهان به ثبت جهانی رسیده است، متاسفانه در پی خشک شدن رودخانه زاینده رود و تالاب گاوخونی ( به دلیل عدم مدیریت صحیح آب ) و با توجه به افزایش آلاینده های محیط زیستی و افزایش جمعیت گونه های غیر بومی در معدود زیستگاه های کوچک باقیمانده، طی سالهای گذشته در معرض خطر انقراض قرار گرفته است و اینک تنها در بخش هایی اندک از حوضه باقیمانده از آبریز تالاب گاوخونی و چشمه ها و قنوات برخی روستاهای منطقه جرقویه علیا ( در نزدیکی تالاب گاوخونی ) زیست دارد.
ماهی آفانیوس اصفهانی از هزاران سال پیش با زندگی، سلامت و حال خوب مردم اصفهان پیوند داشته و در خاطرات مردم به نام ماهی جوبی ( ماهی که در جوی های آب شهر زندگی می کرده ) جای گرفته است. در گئشته ای نه چندان دور، علاوه بر زاینده رود و تالاب گاوخونی، مادی های شهر اصفهان ( جوی های پهنی که از مناطق مختلف شهر آب را عبور می دادند ) نیز مملو از این ماهی بوده و مردم برای درمان بیماری زردی از آن استفاده می کرده اند. مردم منطقه جرقویه باوری مقدس به این ماهی داشته و وجود آن را مایه برکت می دانسته اند.
این گونه ارزشمند نمادی از زیست بوم و اکوسیستم منحصربفرد شهر اصفهان، زاینده رود و تالاب گاوخونی، طی میلیون ها سال گذشته می باشد.
در حال حاضر تیم مردمی بوم سبز کویر در منطقه جرقویه، جهت حفاظت از این گونه ارزشمند در دو بخش آموزش مردمی و حفاظت فیزیکی، مشغول به فعالیت است.
... [مشاهده متن کامل]
یکی از گونه های ارزشمند و زیبای اندمیک ایران است که منحصرا در حوضه آبریز تالاب گاوخونی، منطقه جرقویه و بخشهایی از رودخانه زاینده رود در قسمت شرقی ودر مسیر شهر اصفهان زیست داشته است و در هیچ کجای دیگر جهان یافت نمی شود.
این گونه منحصر بفرد با تغذیه از لارو حشرات نقش مهمی در کنترل انواع بیماری ها بخصوص بیماری مالاریا در زیستگاه های خود داشته و دارد و همچنین منبع تغذیه پرندگان و حفظ چرخه اکوسیستم آبی زاینده رود و تالاب گاوخونی را بر عهده داشته است. طول این ماهی تخم گذار از شش سانت تجاوز نمی کند. وجود نوارهای عمودی بر بدن نوع نرباعث نامیدن آن به ماهی گورخری شده است که زیبایی منحصر به فردی در فصل تولید مثل به این ماهی داده است . ماهی ماده با ظاهری متفاوت از گونه نر، بطور معمول یک یا دو بار در سال بین ۴۰تا ۲۰۰ تخم می�گذارد.
این گونه که از سال ۲۰۰۶ توسط دکتر هربک و همکاران و تیم محققین ایرانی آقای دکتر یزدان کیوانی و دکتر سعید اسدلله از دانشگاه صنعتی اصفهان به ثبت جهانی رسیده است، متاسفانه در پی خشک شدن رودخانه زاینده رود و تالاب گاوخونی ( به دلیل عدم مدیریت صحیح آب ) و با توجه به افزایش آلاینده های محیط زیستی و افزایش جمعیت گونه های غیر بومی در معدود زیستگاه های کوچک باقیمانده، طی سالهای گذشته در معرض خطر انقراض قرار گرفته است و اینک تنها در بخش هایی اندک از حوضه باقیمانده از آبریز تالاب گاوخونی و چشمه ها و قنوات برخی روستاهای منطقه جرقویه علیا ( در نزدیکی تالاب گاوخونی ) زیست دارد.
ماهی آفانیوس اصفهانی از هزاران سال پیش با زندگی، سلامت و حال خوب مردم اصفهان پیوند داشته و در خاطرات مردم به نام ماهی جوبی ( ماهی که در جوی های آب شهر زندگی می کرده ) جای گرفته است. در گئشته ای نه چندان دور، علاوه بر زاینده رود و تالاب گاوخونی، مادی های شهر اصفهان ( جوی های پهنی که از مناطق مختلف شهر آب را عبور می دادند ) نیز مملو از این ماهی بوده و مردم برای درمان بیماری زردی از آن استفاده می کرده اند. مردم منطقه جرقویه باوری مقدس به این ماهی داشته و وجود آن را مایه برکت می دانسته اند.
این گونه ارزشمند نمادی از زیست بوم و اکوسیستم منحصربفرد شهر اصفهان، زاینده رود و تالاب گاوخونی، طی میلیون ها سال گذشته می باشد.
در حال حاضر تیم مردمی بوم سبز کویر در منطقه جرقویه، جهت حفاظت از این گونه ارزشمند در دو بخش آموزش مردمی و حفاظت فیزیکی، مشغول به فعالیت است.