اعصر

[ویکی الکتاب] معنی أَعْصِرُ: می فشردم
معنی ءَاثَرَ: برگزید - ترجیح داد
معنی خَمْرِ: هر مایع مست کننده - انگور( مایعی که اصلا به این منظور درستش میکنند ، و اصل در معنایش ستر ( پوشیدن ) است ، و اگر مسکر را خمر و پوشاننده خواندند ، بدین جهت است که عقل را میپوشاند ، و نمیگذارد میان خوب و بد و خیر و شر را تمیز دهد ، روپوش را هم که زنان ب...
ریشه کلمه:
عصر (۵ بار)

فشردن. «عَصَرَ الْعِنَبَ: اِسْتَخْرَجَ مائَهُ» . یکی از آن دو گفت من خودم را در خواب می‏بینم که انگور می‏فشارم به قولی انگور به اعتبار مایؤل الیه خمر خوانده شده از زجاج و ابن انباری نقل شده: عرب آن گاه که معنی واضح باشد شی‏ء را به اسم مایؤل الیه می‏خواند مثل آجر می‏پزم حال آنکه خشت می‏پزد تا آجر باشد. . پس از آن سالی می‏آید که در آن مردم باران داده می‏شوند و می‏فشارند. آنچه احتیاج به فشردن و آب گرفتن داشته باشد از قبیل انگور و زیتون و غیره. بعضی «یعصرون» را به صیغه مجهول خوانده‏اند. . اعصار را گردباد. بادی که غبار بلند می‏کند گفته‏اند ولی باید اعصار به معنی فشار و به هم سائیدن باشد امروز در علل آتش سوزی جنگل‏ها روشن شده که شدت باد یا گردباد باعث به هم سائیدن درختان جنگل می‏شود و در اثر آن آتش سوزی ایجاد شده و قسمت اعظمی از جنگل می‏سوزد و این از امتیازات قرآن مجید است که به علت آتش‏سوزی اشاره کرده است یعنی: آیا یکی از شما دوست می‏دارد که باغی از خرما و انگور داشته باشد و نهرها از زیر آن روان گردد... پس فشاری که تولید آتش می‏کند به آن رسیده و بسوزد. . از مجمع‏البیان روشن می‏شود که «مُعْصِرات» را همه به صیغه فاعل خوانده‏اند، ابن‏زبیر، قتاده و ابن عباس آن را به باء «بالْمُعْصِراتِ» خوانده‏اند. پس معصرات به معنی فشارنده‏هاست در این صورت آیا مراد از معصرات ابرهااند که در اثر باد یا عامل دیگر، همدیگر را می‏فشارند؟ و یا مراد از آن بادهاست که ابرها را می‏فشارند؟ و اگر مراد بادها باشند باید «من» در من‏المعصرات به معنی باء باشد چنانکه ابن عباس و غیره خوانده‏اند. به نظر نگارنده «من» در معنی اصلی خود می‏باشد و «معصرات» وصف ابرهاست و ابرها یکدیگر را می‏فشارند و تولید باران می‏کنند. آقای مهندس بازرگان در کتاب باد و باران در قرآن ص 127 علل علمی آن را چنین بیان می‏کند: در ترمودینامیک و فیزیک نشان داده شد که اشباع و تقطیر بخار آب بالنسبة به سائر بخارها یک وضع استثنائی داشته انبساط آدیاباتیک آن که عادتاً باید سبب تبخیر گردد موجب تقطیر می‏شود انبساط آدیاباتیک... بنا به معادله اصل اول ترمودینامیک... ازخود ایجاد حرارت می‏نماید...این ایجاد حرارت با عمل تقطیر...انجام می‏پذیرد. . عصر به معنی فشردن، روزگار و آخر روز به کار رفته و چون به معنی دهر و روزگار باشد جمع آن عصور آید. به نظر نگارنده مراد از عصر دهر و روزگار است در این صورت قسم با مقسم به که خسران باشد کاملاً متناسب‏اند زیرا تفکر در روزگار و تغییر و گذشت آن روشن می‏کند که انسان در کم شدن است رجوع شود به «خسر». بعضی آن را به معنی وقت عصر گرفته که وقت رسیدگی به سود و زیان روزانه است. المیزان مناسب می‏داند که مراد عصر رسول خدا«صلی‏اللَّه‏وعلیه‏وآله» و عصر طلوع اسلام باشد ولی نگارنده به احتمال خویش دلگرم هستم. در صافی از کمال الدین از امام صادق «علیه‏السلام» نقل شده مراد از عصر، عصر ظهور المهدی «علیه‏السلام» است. شاید روایت از باب تطبیق باشد و اللَّه‏العالم.