اعصاب مغزی یا جمجمه ای ( به انگلیسی: Cranial nerves ) قسمتی از دستگاه عصبی محیطی هستند که از هسته های ساقه مغز منشأ می گیرند ( به جز عصب بویایی و بینایی ) . تعداد اعصاب مغزی، دوازده جفت است. به غیر از اعصاب بویایی و بینایی که در حقیقت قسمتی از دستگاه عصبی مرکزی هستند، بقیه آن ها همانند اعصاب نخاعی، جزئی از دستگاه عصبی محیطی به شمارمی آیند. در ارتباط با نخاع، ۳۱ جفت عصب نخاعی از نخاع منشعب می شوند. از تفاوت های مهم این دو بخش دستگاه عصبی محیطی نسبت به هم، این است که در اعصاب مغزی برخلاف اعصاب نخاعی، تقسیم پیوسته و منظمی به ریشه های قدامی ( پیشین ) و خلفی ( پسین ) وجودندارد. [ ۱] این مسئله، بیشتر به علت تکامل و پیچیده تر بودن اعصاب مغزی در مقایسه با اعصاب نخاعی است.
اعصاب مغزی، عملکرد حسی خالص یا حرکتی خالص یا عملکرد حسی - حرکتی دارند. عصب بویایی و بینایی فقط حسی هستند، درحالی که اعصاب مغزی مربوط به حرکات چشم ( زوج های ۳٬۴٬۶ ) ، زوج ۱۱ و زیرزبانی ( عصب دوازدهم ) فقط نقش حرکتی دارند. برخی از این اعصاب، همانند زوج های ۹٬۷٬۵ و ۱۰ مختلط ( حسی - حرکتی ) هستند. عصب هشتم مغز، اساساً یک عصب حسی است که در تعادل بدن نیز نقش دارد.
تعداد اعصاب مغزی دوازده جفت است که به ترتیب عبارتند از:
• عصب بویایی
• عصب بینایی
• عصب حرکتی چشمی
• عصب قرقره ای
• عصب سه قلو یا سه شاخه
• عصب دورکننده
• عصب چهره ای
• عصب دهلیزی حلزونی
• عصب زبانی حلقی
• عصب واگ
• عصب فرعی
• عصب زیرزبانی
عصب بویایی ( زوج یکم ) و بینایی ( زوج دوم ) فاقد هسته هستند، درحالی که بقیه اعصاب مغزی دارای یک یا چند هسته می باشند.
به نام زوج یکم شناخته می شود و همانند عصب بینایی فاقد هسته است. اطلاعات بویایی برخلاف پیام های سایر حواس، از هسته های تالاموس عبور نمی کنند. مسیر بویایی به قشر مغز یک طرفه است و هم چنین برخلاف بسیاری از راه های حسی دیگر که به طرف قشر مغز می روند، تقاطع نمی کنند. عصب بویایی، بسیار کوتاه است.
عصب بویایی جزئی از دستگاه بویایی می باشد که این دستگاه از قسمت های زیر تشکیل شده است:
• اپی تلیوم بویایی. گیرنده های بویایی در این قسمت قرارمی گیرند. سلول های گیرنده های بویایی، فیبرهای عصب بویایی[ ۲] را می سازند. این نورون ها، دوقطبی هستند و آکسون آن ها از طریق استخوان اتمویید وارد جمجمه می شود و در نهایت به پیاز بویایی. [ ۳] ختم می شوند.
• پیاز بویایی.
• مسیر بویایی که شامل راه بویایی و نوار بویایی است.
• نواحی قشری بویایی در نیمکره های مغزی.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفاعصاب مغزی، عملکرد حسی خالص یا حرکتی خالص یا عملکرد حسی - حرکتی دارند. عصب بویایی و بینایی فقط حسی هستند، درحالی که اعصاب مغزی مربوط به حرکات چشم ( زوج های ۳٬۴٬۶ ) ، زوج ۱۱ و زیرزبانی ( عصب دوازدهم ) فقط نقش حرکتی دارند. برخی از این اعصاب، همانند زوج های ۹٬۷٬۵ و ۱۰ مختلط ( حسی - حرکتی ) هستند. عصب هشتم مغز، اساساً یک عصب حسی است که در تعادل بدن نیز نقش دارد.
تعداد اعصاب مغزی دوازده جفت است که به ترتیب عبارتند از:
• عصب بویایی
• عصب بینایی
• عصب حرکتی چشمی
• عصب قرقره ای
• عصب سه قلو یا سه شاخه
• عصب دورکننده
• عصب چهره ای
• عصب دهلیزی حلزونی
• عصب زبانی حلقی
• عصب واگ
• عصب فرعی
• عصب زیرزبانی
عصب بویایی ( زوج یکم ) و بینایی ( زوج دوم ) فاقد هسته هستند، درحالی که بقیه اعصاب مغزی دارای یک یا چند هسته می باشند.
به نام زوج یکم شناخته می شود و همانند عصب بینایی فاقد هسته است. اطلاعات بویایی برخلاف پیام های سایر حواس، از هسته های تالاموس عبور نمی کنند. مسیر بویایی به قشر مغز یک طرفه است و هم چنین برخلاف بسیاری از راه های حسی دیگر که به طرف قشر مغز می روند، تقاطع نمی کنند. عصب بویایی، بسیار کوتاه است.
عصب بویایی جزئی از دستگاه بویایی می باشد که این دستگاه از قسمت های زیر تشکیل شده است:
• اپی تلیوم بویایی. گیرنده های بویایی در این قسمت قرارمی گیرند. سلول های گیرنده های بویایی، فیبرهای عصب بویایی[ ۲] را می سازند. این نورون ها، دوقطبی هستند و آکسون آن ها از طریق استخوان اتمویید وارد جمجمه می شود و در نهایت به پیاز بویایی. [ ۳] ختم می شوند.
• پیاز بویایی.
• مسیر بویایی که شامل راه بویایی و نوار بویایی است.
• نواحی قشری بویایی در نیمکره های مغزی.
wiki: اعصاب مغزی